3 giờ chiều. Anh bạn ở Cà Mau gọi điện thoại: “Chuẩn bị ra bến xe Phương Trang nhận hàng độc nghen. Gởi cách đây 6 tiếng rồi”. Chỉ nói vậy rồi hắn cúp máy. Non tiếng đồng hồ sau thì có điện thoại của nhà xe gọi ra lấy hàng. Tôi đoán già đoán non. “Hàng độc” của anh bạn tôi thì chỉ quanh quẩn khô và mắm nhưng có đến mấy chục loại. Chẳng biết lần này hắn gởi gì cho tôi đây.

Tôi ký nhận cái gói vuông vuông, dài dài, nặng chừng 5 ký. Về nhà mở ra thì thấy sau mấy lớp giấy báo và giẻ rách là một cái keo nhựa chứa đầy thứ chất nước đen thui như nước kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Trời mẹ ơi, đúng là hàng độc rồi. Ba Khía  Rạch  Gốc đây mà. Tôi mở tờ giấy dán trên nắp keo. Anh bạn dặn kỹ: “Cái này tui làm riêng cho vợ chồng bà. Nhớ ngâm trong nước sôi 16 phút rồi hẳng trộn”.

Đã thành thói quen, năm nào cũng vậy, từ rằm trung thu đến rằm tháng mười, thế nào anh bạn cũng tự tay muối một hủ ba khía gởi cho tôi. Hủ ba khía gởi tới Sài Gòn vẫn lễnh lãng nước muối vì “như vậy mới ngon, chớ vớt ra để ráo nó mất vị, lại hôi lắm”.

Tôi lật đật gắp ba khía ra, đổ nước trong bình thủy ngâm ngay. Những con ba khía thân hình màu nâu sẫm nhưng hai cái càng đỏ au, chỉ lớn hơn 2 ngón tay một chút. Tôi chưa bao giờ được anh bạn giải thích vì sao phải ngâm trong nước sôi 16 phút mà không phải 10 phút hay 20 phút, nhưng lần nào hắn cũng dặn như vậy. Có lẽ để con ba khía nhả bớt mặn chăng?

Ai ở Cà Mau cũng biết, mùa này ba khía mập ú, bụng đầy trứng vàng ươm; vạch cái mu lên, một lớp gạch son thật đầy. Người ta bảo, thời gian này ba khía ăn trái mắm đen rụng xuống nên có gạch son, thịt thơm và rất chắc…

Những lần theo bạn bè về quê, tôi đã được thưởng thức ba khía mới vớt lên được chế biến đủ món: luộc hoặc hấp chấm muối tiêu, rang me, nấu canh chua... Nhưng tôi đặc biệt thích món mắm ba khía bởi nó gắn với quãng đời sinh viên của tôi. Ngày ấy, đi học ở ký túc xá trên Thủ Đức không có gì ăn, mấy anh bạn ở Minh Hải vác lên một lần cả bao khô và ba khía. Chúng tôi ăn rau lang, rau dền gai, rau muống luộc chấm ba khía trường kỳ, đến nỗi mọi người hay nói đùa, mồ hôi tụi mình cũng có mùi ba khía!

Tôi vừa lui cui đâm tỏi ớt, vừa nghĩ đến bạn bè. Cái cách trộn ba khía cũng do mấy anh bạn ở Cà Mau dạy cho: ớt sừng giã nhuyễn với thật nhiều tỏi, thêm chanh, đường, chút bột ngọt. Tôi canh đúng 16 phút thì vớt ba khía ra, tách mu (mai), gỡ càng ngoe, lấy chày đâm tiêu đập dập hai cái càng cho mau thấm gia vị. Xong đâu đó, tôi đổ mọi thứ vào chung trong một cái tô, trộn thật đều, hít hà một hồi rồi gọi điện cho ông  xã: “Anh ghé qua chợ An Đông mua cho em mấy bó rau lang. Có ba khía của anh Bình mới gởi lên...”.

Nhiều người thích ăn ba khía với dưa leo, chuối chát, rau thơm, rau răm, rau dừa, bông lục bình… Riêng tôi vẫn cứ thích món rau lang luộc chấm nước ba khía như thời còn đi học. Ông xã tôi nghe nói thì hỏi: “Vậy hả?” rồi cúp máy.

Trời mưa lâm râm. Gần 6 giờ chiều, ông xã tôi về tới với lỉnh kỉnh đủ thứ trên tay. Anh hí hửng: “Đâu, ba khía đâu? Bữa nay mình làm đại tiệc ba khía đãi hai đứa nhỏ nghen”. Tôi phì cười: “Tụi nó có ăn được đâu mà đãi? Anh còn định làm gì nữa vậy? Em đã trộn xong rồi kìa”. Ông xã tôi lắc đầu: “Để  đó mai thấm ăn mới ngon! Bây giờ em lấy ba khía ra ngâm nước sôi cho anh đi. Anh làm thử cái món này, mới học được của anh bạn dân Cà Mau làm chung công ty”.

Nói vậy rồi anh xắn tay áo, lấy trong bọc ra nào khóm, nào chuối, nào khế rồi xoài tượng, cóc non, rau răm... Lúc này anh như người đầu bếp lành nghề, còn tôi như người  thợ phụ để anh sai vặt. Anh sai lấy gì, tôi chạy đi lấy cái đó. Anh bắt đầu gọt, cắt, bằm mọi thứ: khóm thì bằm nhỏ; xoài, khế, chuối chát thì xắt sợi, cóc non thì đập dập; rau răm xắt nhuyễn; tỏi ớt thì đâm cho nát nhừ... Rồi anh bắt đầu xé ba khía ra và trộn chung tất cả mọi thứ lại, sau đó nêm nếm... Tôi nhìn anh làm, bất giác nuốt nước bọt...

“Em dọn cơm đi”- xong đâu đó, anh giục. Tôi dọn cơm lên. Hai đứa nhỏ cũng vừa về tới. Chúng nó nhìn mâm cơm đạm bạc với ánh mắt tròn xoe: “Ủa, sao hôm nay không có cá thịt gì hết vậy mẹ? Toàn rau là rau...”. Ông xã tôi lừ mắt nhìn con: “Ăn đi. Ba bảo đảm, ăn vô là chết liền!”.

Tuy nói vậy nhưng tôi cũng dọn lên cho con mấy miếng sườn nướng. Còn ông xã tôi thì cởi trần, ngồi chồm hổm trên ghế y như những đận về miền Tây mùa nước lũ. Tôi hết nhìn anh lại nhìn đĩa gỏi ba khía đầy tú hụ với đủ mà sắc xanh xanh, đỏ đỏ, nâu nâu... Anh gắp một đũa cho vào chén của tôi: “Em ăn thử đi!”.

Tôi cho vào miệng nhai chầm chậm rồi giật mình. Vị giác của tôi bị đánh thức rần rần. Đúng như lời ông xã tôi nói: ngọt thì thật là ngọt, chua thì thật là chua, thơm thì thật là thơm, cay thì thật là cay, béo thì thật là béo… Gom chung mọi thứ lại thì là ngon đến vô cùng tận. “Trời ơi, đúng là ngon!”. Ông xã tôi khoái chí: “Thấy chưa? Ba bảo hai đứa ăn thử một miếng đi rồi biết”. Hai đứa con tôi cũng e dè thò đũa ra gắp. Kết quả là, tụi nó đẩy đĩa sườn nướng về phía tôi: “Mẹ ăn đi, con ăn đặc sản của ba”.

Tối hôm đó, dù phải uống nước no bụng nhưng tôi phải công nhận, cái món gỏi ba khía mà ông xã tôi vừa học lóm đúng là độc chiêu. Ngày mai tôi còn có món rau lang luộc chấm ba khía trộn tỏi ớt. Chỉ mới nghĩ tới đã thấy thòm thèm…