Cười sao để không... vô duyên

Những ngày qua, trên một số trang thông tin điện tử đăng bức ảnh một nữ cán bộ của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tươi cười trước một dãy phố bị sụp đổ do động đất tại Nepal. Dù các thành viên trong đoàn lên tiếng thanh minh cho hành vi này nhưng nhiều ý kiến đã chỉ trích gay gắt nụ cười không đúng chỗ, “rất vô duyên” đó.

Nụ cười của người Việt Nam được nhiều du khách nước ngoài xem như “đặc sản” khi đến đây. Thế nhưng trong thực tế, không ít lần mỗi người chúng ta cảm thấy xấu hổ bởi những nụ cười hết sức vô duyên, thậm chí quái dị trong những hoàn cảnh không thể cười nổi. Ở giảng đường, nhà hát, đám tang, đám giỗ hay ở quán ăn, đường phố... Ở đâu có người Việt là ở đó rộ lên tiếng cười. Cười đã trở thành một hành vi vô thức.

Có lần, trên đường Nguyễn Thái Học (quận 1, TP HCM), một học sinh bị té ngã khi đạp xe qua đường va quẹt với xe máy. Nhiều người dừng xe, bật cười trước cú ngã hơi khó coi của cậu bé. Một người nước ngoài từ vệ đường lao ra dựng xe, đỡ em dậy. Ông ta ngoảnh nhìn những người đang cười với vẻ mặt khó hiểu và ánh mắt tức giận. Chuyện có gì đáng cười đâu, sao mọi người có thể dửng dưng trước cú ngã đau của một học sinh đáng tuổi con, em mình?

Một lần khác, trước sân chung cư, một cháu bé bi bô nói những từ tục tĩu nhại lại của người lớn, bố mẹ và những người lớn xung quanh mắng mấy câu chiếu lệ rồi bật cười. Không biết cháu bé này sẽ học được gì từ những câu mắng trên nhưng chắc chắn bé sẽ nghĩ hành vi của mình đang được khuyến khích qua những nụ cười của người lớn.

Nụ cười và sự thân thiện là biểu hiện của một xã hội văn minh. Khi con người ở trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, tiếng cười sẽ khiến cho tinh thần người ta trở nên sảng khoái, thư giãn. Tuy nhiên, gì cũng cười: vui hay buồn, khen hay chê, đúng hay sai cũng cười… thì không những phản tác dụng, vô duyên mà còn gây ra sự phản cảm, khó chịu, thậm chí còn bị đánh giá là kém văn hóa.