Ô nhiễm trầm trọng vì nuôi tôm ồ ạt

Ông Lương Quang Thạnh (83 tuổi; trú thôn 1, xã Vinh Mỹ, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế) cho biết rừng phòng hộ ven biển là lá chắn bảo vệ làng mạc nhưng hiện hàng chục hecta rừng ở đây đã được chuyển đổi hoặc bị chặt hạ trái phép, san ủi làm hồ nuôi tôm. Trong khi đó, việc nuôi tôm không đồng bộ với đầu tư hạ tầng xử lý nên đã gây ra hệ lụy cho môi trường bởi chất thải từ hồ tôm xả thẳng ra biển.

Biển bị đe dọa

Có mặt tại vùng nuôi tôm tập trung thuộc các thôn 1, 2 và 3 của xã Vinh Mỹ, dù chưa bước vào vụ nuôi cao điểm nhưng chúng tôi ghi nhận khu nuôi tôm tập trung này có khoảng 100 hồ, nước thải theo các con mương nhỏ chảy vào kênh Trung Quân ở địa phận thôn 3 rồi đổ thẳng ra biển. Đi dọc theo con kênh dẫn ra biển dài hơn 1 km, mùi hôi nồng nặc. Trên bề mặt, chất thải tù đọng thành những vũng nước đen ngòm. Dọc con kênh dẫn nước thải hồ tôm ra biển, tình trạng xói lở nghiêm trọng, nhiều cây phi lao bị tróc rễ, ngã đổ.

Con kênh dẫn nước thải hồ tôm ô nhiễm nặng nề

Người dân cho biết việc phát triển nuôi tôm ồ ạt ở đây dường như đã mất kiểm soát, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Không chỉ vậy, những hộ nuôi tôm tự phát ngoài phá vỡ quy hoạch còn có nguy cơ “uy hiếp” mồ mả của người dân ở địa phương. “Theo cam kết của chính quyền địa phương và các hộ có mồ mả bị ảnh hưởng, khoảng cách từ hộ nuôi tôm đến các khu lăng mộ phải trên 50 m nhưng thực tế có nơi hồ nuôi tôm chỉ cách mồ mả 13-14 m. Nếu xảy ra sự cố vỡ hồ, ai sẽ chịu trách nhiệm? Bà con kiến nghị nhiều lần nhưng vẫn chưa được giải quyết” - anh Lại Công Cường (ngụ thôn 2) bức xúc.

Chờ xin ý kiến

Theo ông Phan Như Ý, Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Mỹ, tại khu vực này có 27 ha nuôi tôm trên cát nhưng chỉ có 19,5 ha đã được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt chuyển đổi rừng, đưa vào quy hoạch nuôi từ năm 2016. Trong 7 ha còn lại nằm ngoài quy hoạch phát triển tôm thẻ chân trắng thì 4,3 ha ở thôn 1 do 11 hộ dân chặt phá, lấn chiếm từ rừng phòng hộ từ tháng 4-2015, chính quyền địa phương đã đình chỉ việc đào ao, nuôi tôm tại đây; gần 3 ha còn lại là diện tích chuyển đổi từ rừng phòng hộ theo chủ trương của UBND huyện Phú Lộc sang nuôi trồng thủy sản từ năm 2011.

Ông Ý thừa nhận diện tích lấn chiếm được thống kê chỉ tính ở phần dùng để nuôi tôm chứ chưa kiểm tra, xác định ở khu vực đầu tư hạ tầng. “UBND huyện Phú Lộc và các cơ quan cấp tỉnh đã có nhiều đoàn về kiểm tra, xử lý. Huyện cũng ra quyết định xử phạt 26 hộ với số tiền trên 144 triệu đồng vì chặt phá rừng và tiến hành làm hồ khi chưa hoàn thiện thủ tục. Riêng về diện tích 4,3 ha dân tự lấn chiếm, chúng tôi đã đình chỉ không cho nuôi, buộc các hộ dân trồng lại rừng” - ông Ý phân trần.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, ở khu vực 4,3 ha dân tự chặt phá rừng, các hồ tôm vẫn còn nguyên vẹn, chưa san ủi trả lại mặt bằng, việc trồng cây cũng không hiệu quả. Người dân cũng phản ánh lợi dụng quy hoạch, nhiều đối tượng chặt hạ rừng phòng hộ ngoài diện tích cho phép nhưng chính quyền chỉ phát hiện khi dân tố cáo. “Lúc đó sự việc đã rồi, hồ nuôi đã được làm xong, cây cối không còn một gốc. Chính quyền xử lý sai phạm rất du di, đã hơn 2 năm mà chẳng có cây nào mọc lên” - ông Lương Quang Thạnh bức xúc.

Về vấn đề này, ông Ý nói đang xin ý kiến huyện phương án có nên tái lập lại mặt bằng để trồng cây hay chỉ trồng cây theo hiện trạng. Cấp trên yêu cầu làm theo phương án nào thì xã sẽ làm theo phương án đó. Ngoài ra, xã Vinh Mỹ đang tiến hành lồng ghép, hỗ trợ người dân nuôi tôm trên cát theo quyết định của UBND tỉnh để đầu tư hệ thống xử lý nước thải nhằm tránh tình trạng ô nhiễm môi trường, dịch bệnh trên tôm.