Ngày 18-1, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký Thông báo số 404/TB-UBTVQH15 về việc thực hiện quyền Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bà Võ Thị Ánh Xuân giữ quyền Chủ tịch nước
Theo đó, căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Căn cứ Luật Tổ chức Quốc hội số 57/2014/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 65/2020/QH14; Căn cứ Nghị quyết số 83/2023/QH15 ngày 18-1-2023 tại kỳ họp bất thường lần thứ 3, Quốc hội khóa XV; Căn cứ kết luận của Bộ Chính trị về việc phân công Ủy viên Trung ương Đảng giữ quyền Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông báo bà Võ Thị Ánh Xuân, Phó Chủ tịch nước, giữ quyền Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cho đến khi Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước mới.
Hiến pháp năm 2013 quy định Chủ tịch nước đứng đầu Nhà nước, thay mặt đất nước về đối nội và đối ngoại. Trường hợp khuyết Chủ tịch nước thì Phó Chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch nước cho đến khi Quốc hội bầu nhân sự mới.
Bà Võ Thị Ánh Xuân 53 tuổi, quê huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang, trình độ cử nhân sư phạm Hóa học, thạc sĩ chuyên ngành quản lý công. Bà là Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng khóa XI, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XII và XIII; Đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV.
Bà có thời gian 4 năm làm giáo viên Trường THPT Mỹ Thới, thị xã Long Xuyên; sau đó làm chuyên viên nghiên cứu tổng hợp, Văn phòng Tỉnh ủy An Giang.
Từ tháng 8-2001 đến 1-2013, bà làm Phó Chủ tịch rồi Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh An Giang; Phó trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy An Giang; Bí thư Thị ủy Tân Châu. Từ tháng 2-2013, bà giữ chức Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Bí thư rồi Bí thư Tỉnh ủy An Giang.
Đến tháng 4-2021, bà được Quốc hội bầu làm Phó Chủ tịch nước.
Trước đó, trong nhiệm kỳ trước, sau khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh giữ quyền Chủ tịch nước.
Quốc hội họp kỳ bất thường thứ ba xem xét vấn đề nhân sự. Ảnh: Quang Khánh
Chiều cùng ngày 18-1, tại phiên họp bất thường thứ ba, Quốc hội khóa XV đã nghe Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn trình bày tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội việc miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026 và cho thôi làm nhiệm vụ Đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Nguyễn Xuân Phúc.
Ông Nguyễn Xuân Phúc sinh ngày 20-7-1954, là cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước, sinh ra trong gia đình giàu truyền thống cách mạng; được đào tạo cơ bản, trưởng thành từ cơ sở và được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội nhiều khóa tín nhiệm phân công, phê chuẩn giữ nhiều chức vụ lãnh đạo quan trọng của Đảng và nhà nước. Trên cương vị Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021, ông đã có nhiều nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống dịch COVID-19 đạt kết quả quan trọng.
Tuy nhiên, ông chịu trách nhiệm chính trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có 2 phó thủ tướng, 3 bộ trưởng có vi phạm, khuyết điểm, gây hậu quả rất nghiêm trọng; 2 phó thủ tướng đã xin thôi giữ các chức vụ, 2 bộ trưởng và nhiều cán bộ bị xử lý hình sự. Nhận thức rõ trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, ông Nguyễn Xuân Phúc đã có đơn gửi Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xin thôi giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, an ninh, xin thôi làm Đại biểu Quốc hội khóa XV, nghỉ công tác và nghỉ hưu.
Sau nghe ông Nguyễn Xuân Phúc phát biểu ý kiến, Quốc hội đã thảo luận tại đoàn về tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Quốc hội đã bỏ phiếu kín và biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026 và cho thôi làm nhiệm vụ Đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Nguyễn Xuân Phúc.
Trước đó, chiều 17-1, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã họp xem xét và cho ý kiến về nguyện vọng thôi giữ các chức vụ, nghỉ công tác và nghỉ hưu của ông Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, an ninh nhiệm kỳ 2021-2026.
Căn cứ quy định hiện hành của Đảng, nhà nước và xem xét nguyện vọng của ông Nguyễn Xuân Phúc, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý để ông Nguyễn Xuân Phúc thôi giữ các chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng, an ninh nhiệm kỳ 2021-2026.
Ban Chấp hành Trung ương Đảng giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai thực hiện các thủ tục theo quy định.