Chuẩn giáo viên tiếng Anh?

Kết quả đánh giá năng lực ngoại ngữ của giáo viên (GV) ở nhiều tỉnh/TP thời gian qua cho thấy tỉ lệ GV đạt chuẩn châu Âu chỉ vài phần trăm. Tỉ lệ này đang đe dọa đến sự thành, bại của Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020.

Có thực chuẩn châu Âu?

Tháng 10 vừa qua, khoảng 600 GV tiếng Anh thuộc Sở GD-ĐT tỉnh Bình Định đã tham gia khảo sát năng lực do ĐH Đà Nẵng thực hiện. Các thí sinh làm bài hoàn toàn trên giấy, bài thi nghe qua một loa phóng chung cho cả phòng thi. Nhiều ý kiến cho rằng cách khảo sát này còn “truyền thống” hơn cả cách thi ở các trường ĐH mà họ học trước đây chứ đừng nói đến chuyện so sánh với “chuẩn châu Âu!”.

Kết quả khảo sát năng lực của GV tiếng Anh ở tỉnh Bình Định không được công khai song GV nào đã đạt “chuẩn” đều được sở thông báo trực tiếp. Vấn đề mà nhiều GV, kể cả GV đạt “chuẩn” trong đợt khảo sát này, đang băn khoăn là liệu họ có nhận được chứng chỉ công nhận hay không và chứng chỉ đó có giá trị thực sự, được công nhận như chứng chỉ do một tổ chức giáo dục uy tín như Hội đồng Khảo thí tiếng Anh ĐH Cambridge (Cambridge ESOL) cấp hay không.

Trước Bình Định, Sở GD-ĐT tỉnh Đồng Nai đã tổ chức khảo sát năng lực của GV tiếng Anh. Việc khảo sát do Hội đồng Khảo thí ĐH Cambridge tại Việt Nam thực hiện đồng loạt tại 22 phòng máy. Tại các phòng thi, từng thí sinh nhận được mã bài thi và thực hiện khảo sát trên máy. Kết quả khảo sát của tỉnh Đồng Nai cho biết bậc THPT có 13/335 GV đạt chuẩn (3,8%), THCS: 65/819 GV đạt và vượt chuẩn (7,9%), tiểu học có 174/319 GV đạt và vượt chuẩn (54,5%).

Triển khai Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020 tất yếu phải chuẩn hóa đội ngũ GV giảng dạy. Những GV chưa đạt chuẩn có nhiều cách đào tạo để đạt chuẩn, trong đó chủ yếu là tự đào tạo. Trên thực tế, từ khi có chủ trương này, các GV đã không ngừng tự học, tự nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của mình.

Thực tế ở 2 tỉnh Bình Định và Đồng Nai cho thấy có sự khác nhau trong khảo sát năng lực GV. Nhiều ý kiến cho rằng chuẩn châu Âu phải được đánh giá theo chuẩn châu Âu chứ không phải bằng cách “tự phong”; nếu không, ngành giáo dục lại đổ tiền vào một trò kiểm tra vô bổ.

Không cao nhưng khó

Việc triển khai Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020 đã đặt ra yêu cầu mới trong công tác đào tạo GV ngoại ngữ tại các trường ĐH, CĐ để những sinh viên ra trường tối thiểu phải đạt chuẩn theo yêu cầu của đề án.

Thực tế, để đào tạo GV theo chuẩn của bộ không khó nhưng với điều kiện sinh viên phải có nền tảng từ bậc phổ thông. Mà ở bậc phổ thông, chủ yếu các em học về ngữ pháp, trong khi yêu cầu của đề án chú trọng và đòi hỏi GV phải có kỹ năng nghe, nói, trong khi đây lại là những hạn chế lớn nhất của SV hiện nay.

Bà Hà Cao Thị Hồng Thu cho rằng khi đầu vào của sinh viên tiếng Anh quá thấp thì chắc chắn chuẩn đầu ra khó đáp ứng.