Đưa heo, gà vào Blockchain

Cuối tháng 11-2018, chuỗi siêu thị Auchan Retail (Pháp) công bố sử dụng giải pháp truy xuất nguồn gốc công nghệ Blockchain phát triển bởi TE-FOOD, một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tại Công viên Phần mềm Quang Trung (TP HCM). Blockchain (chuỗi khối) là một cơ sở dữ liệu phân cấp lưu trữ thông tin trong các khối thông tin được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng theo thời gian.

Chủ tịch HĐQT TE-FOOD Đào Hà Trung (phải) đang nói về giải pháp truy xuất nguồn gốc thực phẩm bằng công nghệ Blockchain

Chinh phục công nghệ mới. Auchan đang ứng dụng công nghệ Blockchain của TE-FOOD để truy xuất nguồn gốc thịt gà, thịt heo, cà rốt, khoai tây, cà chua, trái cây ở Pháp và 4 quốc gia khác; trong vòng 3 năm sẽ mở rộng áp dụng tại 17 nước trên thế giới. Ứng dụng này không chỉ giúp hệ thống kiểm soát thông tin truy xuất mà còn giúp thu hồi sản phẩm khi gặp vấn đề để khách hàng yên tâm khi mua hàng ở Auchan. "Chúng tôi đã làm cho Auchan một ứng dụng trên điện thoại dành cho người tiêu dùng, để họ trực tiếp soi sản phẩm cũng như đóng góp ý kiến về cửa hàng, sản phẩm, đóng gói… Cho khách hàng dùng ứng dụng cũng là cách hay để Auchan xây dựng thương hiệu" - ông Eric Arokszallsi, CEO của TE-FOOD, chia sẻ.

Theo ông Eric Arokszallsi, Công ty TE-FOOD thành lập và đăng ký bảo hộ các bản quyền và thương hiệu chính thức tại Đức. Mặc dù vậy, công nghệ TE-FOOD Blockchain được phát triển đầu tiên tại Việt Nam bởi công ty con là TE (tại Công viên Phần mềm Quang Trung) nhằm truy xuất nguồn gốc thịt heo theo đặt hàng của chính quyền TP HCM. "Ba năm trước, chúng tôi bắt đầu tập trung nghiên cứu công nghệ Blockchain cho lĩnh vực thực phẩm, tháng 12-2016 áp dụng ở TP HCM" - ông Eric Arokszallsi thông tin và dự đoán tương lai Blockchain sẽ là công nghệ dẫn dắt trong 3 lĩnh vực: quản lý nhà nước, tài chính - ngân hàng và chuỗi cung ứng & logistics.

TE-FOOD hiện có đại diện tại 16 nước; một số nước đã ứng dụng TE-FOOD Blockchain vào truy xuất nguồn gốc, một số sẽ làm trong năm 2019. "Việt Nam là thị trường lớn nhất ở châu Á của chúng tôi. Sau thành công của ứng dụng truy xuất nguồn gốc thịt heo, TP HCM đặt hàng công ty nghiên cứu khả năng truy xuất nguồn gốc rau củ quả và chúng tôi đã trả lời là làm được. TE đã ký hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về chương trình quản lý đàn chăn nuôi quốc gia từ năm 2018; tỉnh Lâm Đồng đặt vấn đề về truy xuất nguồn gốc khoai tây, cà rốt, củ hành, dâu tây và quả hồng; Cần Thơ chuẩn bị làm cho thịt heo và trái xoài" - ông Eric Arokszallsi tiết lộ.

Nhiều quốc gia, bao gồm cả các nước phát triển như Mỹ, Anh, Pháp…, đang học cách làm truy xuất nguồn gốc thực phẩm từ Việt Nam. Đầu năm 2019, TE-FOOD sẽ hợp tác truy xuất nguồn gốc gà tại Hàn Quốc. Trong quý I/2019 sẽ truy xuất nguồn gốc bia ở Úc và Canada. Công ty này đang đàm phán với một số hệ thống siêu thị lớn trên thế giới, trong đó có một hệ thống trong top 3 nhà bán lẻ hàng đầu tại Mỹ để truy xuất 2 sản phẩm trong năm 2019. "Có thể nói, Việt Nam đã đi trước thế giới về truy xuất nguồn gốc thực phẩm bằng Blockchain. Từ 4 năm trước, chúng tôi đã đưa ra dự báo smartphone ngày càng rẻ và QR code trở nên phổ biến hơn nên đã phát triển công nghệ đón đầu xu hướng này, đưa vào ứng dụng tại Việt Nam. Hơn nữa, người dân Việt Nam lo ngại vấn đề an toàn thực phẩm nên nhu cầu truy xuất nguồn gốc rất cao" - ông Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ cao TP HCM, Chủ tịch HĐQT TE-FOOD, nói.

Mong được góp sức nhiều hơn. Công nghệ đang áp dụng cho Auchan không khác công nghệ truy xuất nguồn gốc thịt heo ở TP HCM. Ông Trung bày tỏ: "Ứng dụng truy xuất nguồn gốc thịt heo với giải pháp đeo vòng đơn giản, hiệu quả và rẻ. Hệ thống của chúng tôi có rất nhiều thứ nhưng TP HCM áp dụng quá ít. Chúng tôi sẵn sàng phục vụ cho Việt Nam với giá rất rẻ. Nếu một con chip RFID TE-FOOD dùng để truy xuất bán cho nước ngoài có giá 2 USD thì giá truy xuất bằng công nghệ Blockchain cho một con heo ở Việt Nam từ lúc sinh ra, lớn lên đến tận bàn ăn chỉ mất 0,5 USD. Tính ra, chi phí tăng thêm cho mỗi kg thịt heo được truy xuất nguồn gốc chỉ 200 đồng, quá rẻ để cơ quan quản lý và người tiêu dùng biết rõ "lịch sử và đường đi" của con heo. Vấn đề không nằm ở chi phí mà là có quyết tâm làm triệt để hay không".

Hiện chưa có nhiều công ty trên thế giới đầu tư lĩnh vực này, tại Việt Nam càng không có vì đòi hỏi chi phí rất lớn cho nghiên cứu phát triển công nghệ (R&D). TE-FOOD có lợi thế nền tảng 22 năm cung cấp giải pháp truy xuất nguồn gốc trong một số lĩnh vực, có đội ngũ kỹ sư IT, kỹ sư nông nghiệp quốc tế phục vụ cho mảng truy xuất nguồn gốc thực phẩm. "Nền tảng là công nghệ 4.0 như Blockchain, IoT, Big Data… nhưng chu trình truy xuất phải cho từng sản phẩm đặc thù với chuỗi cung ứng đi kèm vì vậy tốn kém và khó khăn hơn do phải đầu tư lớn về tiền và thời gian. Bản thân TE-FOOD đang đổ vào nhiều triệu USD để làm chủ công nghệ này" - ông Trung cho biết và tin rằng nhờ những "phép mầu" của công nghệ, người tiêu dùng hiểu ra mình được quyền ăn thực phẩm sạch.

Công nghệ phát triển quá nhanh, cạnh tranh quá khốc liệt, một công ty tầm cỡ vẫn có thể "chết" trong vài năm. Thực tế đó là lời cảnh báo đồng thời là động lực thôi thúc TE-FOOD không ngừng cải tiến để làm nên những ứng dụng đa dạng hơn, hoàn hảo hơn với chi phí rẻ hơn.

Vì sao chọn TE-FOOD?

Năm 2016, khi vấn đề an toàn thực phẩm mà cụ thể là thịt heo nổi lên như "điểm nóng", TP HCM quyết tâm siết lại khâu quản lý, hướng đến kiểm soát thực phẩm theo chuỗi, bảo đảm nguồn thực phẩm an toàn cho cư dân. Trong số các doanh nghiệp cung cấp giải pháp cho TP, TE-FOOD được chọn vì có công nghệ tốt, giá rẻ và dịch vụ 24/7.

Đề án đã phải chịu khá nhiều búa rìu dư luận, sự thờ ơ của một số chủ thể tham gia chương trình, thậm chí cả chống đối. Nhưng chính từ chương trình này, các hệ thống siêu thị cài đặt và sử dụng phần mềm TE-FOOD. Cái duyên đi đến hợp đồng lớn với Auchan bắt nguồn từ đó.