Hàng sạch không lo ế

Xu hướng chọn các sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt) thay thế những tiêu chuẩn sản xuất an toàn trước đây buộc nhà cung ứng, đặc biệt là hộ nông dân, doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa phải thay đổi cách sản xuất để bảo đảm đầu ra và mang đến những sản phẩm chất lượng hơn cho người tiêu dùng.

Đôi bên cùng có lợi

Cùng với việc đẩy nhanh tốc độ mở rộng hệ thống phân phối, các nhà bán lẻ cũng tăng cường đa dạng hóa nguồn cung để tăng lựa chọn cho khách hàng. Hàng trăm đơn vị ở các địa phương như An Giang, Bến Tre, Bình Thuận, Cần Thơ, Đồng Tháp, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Long An, Ninh Thuận, Phú Quốc, Sóc Trăng, Tây Ninh… với rất nhiều chủng loại mặt hàng bánh kẹo, rau củ quả… đã có mặt trên kệ hàng Co.opmart.

Hệ thống Big C cũng ký kết thỏa thuận hợp tác với hơn 110 DN vừa và nhỏ tại Huế, Nghệ An, Nam Định, Ninh Bình, Quy Nhơn, tăng số lượng sản phẩm các vùng miền trong siêu thị. Metro thì hỗ trợ 32 hộ nông dân trồng rau quả tại Đà Lạt chuyển đổi thành công từ tiêu chuẩn của Metro (Metro Requirements) sang mô hình sản xuất VietGAP.

Nhà vườn Đà Lạt thu hoạch rau củ VietGAP chuẩn bị giao cho siêu thị

Hợp tác, hỗ trợ nông dân, DN nhỏ địa phương đưa hàng vào siêu thị được nhà phân phối xác định đôi bên cùng có lợi: nhà phân phối chủ động nguồn cung sản phẩm chất lượng, truy xuất được nguồn gốc sản phẩm và xây dựng vùng nguyên liệu riêng cho hệ thống phân phối của mình; tiết giảm chi phí trung gian, giá cả không bị tác động nhiều theo giá thị trường.

Các DN được hỗ trợ nâng cao tính chuyên nghiệp, chuyên nghiệp hóa trong giao dịch và duy trì sản xuất ổn định, cải thiện và mở rộng quy mô sản xuất, chuẩn hóa chất lượng, đa dạng sản phẩm…

Lợi nhuận 200-300 triệu đồng/ha

Tuy nhiên, theo các siêu thị, rất nhiều nhà cung cấp là nông dân, cơ sở sản xuất nhỏ không “mặn” với việc xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng để đưa hàng vào siêu thị. Nhiều cơ sở sản xuất, DN khi gặp gỡ nhà phân phối tại các hội chợ xúc tiến thương mại rất hăm hở hợp tác nhưng đến khi được hướng dẫn cặn kẽ hồ sơ thủ tục, trình tự thực hiện thì lặng lẽ rút lui vì “ngộp” trước những yêu cầu về hồ sơ, giấy tờ chứng nhận.

Bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc, Chủ nhiệm HTX Rau an toàn Thỏ Việt - một trong những HTX sản xuất rau an toàn lớn ở TP HCM (mỗi ngày cung ứng hơn 20 tấn rau củ VietGAP các loại ra thị trường) - cho biết quy trình xây dựng VietGAP không chỉ đòi hỏi nhiều hồ sơ giấy tờ mà còn các chứng nhận, kiểm định liên quan đến nguồn nước, đất trồng, tập huấn thực hành sản xuất sạch, ghi nhật ký sản xuất, sử dụng phân bón theo quy trình…

Sản phẩm đạt chuẩn VietGAP rồi muốn vào siêu thị phải đăng ký pháp nhân, mã vạch… “Sản phẩm VietGAP không “mướt” bằng hàng chợ, nếu không bán được cho siêu thị là tiêu vì bị thương lái chê” - bà Ánh Ngọc nói.

Còn ông Nguyễn Văn Phúc, tổ viên tổ hợp tác rau an toàn Suối Thông ở Đơn Dương (Đà Lạt) đang cung cấp rau cải các loại cho Metro, cho rằng không chỉ thủ tục mất thời gian, sản lượng rau trồng theo VietGAP thấp hơn so với trồng tự do vì sử dụng thuốc, phân bón theo quy trình, chủng loại.

Ngoài ra, Metro còn cử nhân viên kỹ thuật trực tiếp giám sát sản xuất tại chỗ, kiểm tra chất lượng sản phẩm định kỳ và ngẫu nhiên nên người sản xuất không dám chủ quan, lơ là. Bù lại, rau củ sản xuất ra được bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường nên ổn định hơn, bình quân lợi nhuận thu về khoảng 200-300 triệu đồng/ha.

Nhà bán lẻ tăng hỗ trợ

Đối với các cơ sở sản xuất, DN nhỏ, đưa hàng vào được siêu thị là một hành trình dài, phải trải qua nhiều công đoạn. Theo ông Khuất Quang Hưng, đại diện Metro Cash & Carry Việt Nam, để hỗ trợ các nhà vườn làm VietGAP, Metro không chỉ hướng dẫn kỹ năng trồng trọt mà còn gửi kế hoạch tiêu thụ sản phẩm cho họ. Chẳng hạn, trong năm Metro cần bao nhiêu chủng loại mặt hàng, số lượng bao nhiêu… để nông dân chủ động kế hoạch sản xuất, cung ứng.

Ông Nguyễn Thành Nhân, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết điểm yếu lớn nhất của các cơ sở sản xuất, DN nhỏ là chất lượng sản phẩm chưa đồng nhất và không đáp ứng được số lượng đặt hàng lớn.

Đa số đơn vị còn yếu ở khâu vận chuyển hàng hóa, lưu trữ nên không giao hàng kịp theo đặt hàng; hàng hóa chưa đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng. Thực trạng này dẫn đến doanh thu thấp, bị loại ra khỏi quầy kệ. Tỉ lệ trụ lại được trên quầy kệ khoảng 50%-70%.

Vì vậy, sau khi ký hợp đồng cung ứng, các siêu thị còn có một số chế độ ưu tiên cho các nhà cung cấp này như hỗ trợ kéo dài thời gian xét duyệt định kỳ (thông thường sau 3 tháng, siêu thị sẽ xét duyệt lại, nhà cung cấp không đạt doanh thu sẽ bị loại ra), vị trí trưng bày tốt, chế độ thanh toán… để DN, cơ sở quay vòng vốn nhanh, tái đầu tư vào sản xuất.

Hệ thống Saigon Co.op còn thực hiện ứng vốn cho một số nhà cung cấp và có kế hoạch bố trí khu vực riêng tại mỗi siêu thị để giới thiệu sản phẩm mới, ưu tiên cho sản phẩm của các DN nhỏ và vừa.