Thủ tướng chỉ đạo: Không hoàn thành giải ngân vốn công, kiểm điểm người đứng đầu

Sáng 21-8, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị giao ban trực tuyến Thủ tướng với các bộ - ngành, cơ quan trung ương và địa phương về tình hình triển khai giải ngân vốn đầu tư công 8 tháng đầu năm; các giải pháp đẩy nhanh tiến độ trong những tháng còn lại của năm 2020.

Nhiều nơi chưa giao hết vốn

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết đến nay có 52/53 bộ, cơ quan trung ương và 63/63 địa phương có phương án phân bổ vốn ngân sách nhà nước năm 2020 tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công. Tuy nhiên, chỉ có 38 bộ, cơ quan trung ương và 43 địa phương giao chi tiết hết 100% kế hoạch vốn cho các dự án; 5 bộ, cơ quan trung ương và 15 địa phương giao chi tiết trên 90%; còn lại dưới 90%. Tổng số vốn ngân sách nhà nước mà các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có quyết định/văn bản giao chi tiết cho các dự án đủ điều kiện giải ngân là 455.491/477.573 tỉ đồng, đạt hơn 95% kế hoạch.

Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP HCM đưa ra 6 giải pháp để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công. (Ảnh do Trung tâm Báo chí TP HCM cung cấp)

Hiện có 9 bộ, cơ quan trung ương và 9 địa phương đề nghị chuyển trả lại kế hoạch vốn để điều chỉnh cho các đơn vị khác với tổng số vốn 6.338 tỉ đồng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhận được đề xuất bổ sung kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2020 của 7 bộ, cơ quan trung ương và 31 địa phương là 13.509 tỉ đồng. Theo ông Nguyễn Chí Dũng, khó khăn lớn nhất trong giải ngân vốn đầu tư công là tổ chức thực hiện giải phóng mặt bằng, xác định nguồn gốc đất, lập thẩm định phê duyệt đơn giá đền bù.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thông tin lũy kế giải ngân từ đầu năm đến ngày 31-7 là 193.040 tỉ đồng, đạt gần 41% kế hoạch (không bao gồm vốn kéo dài từ các năm trước sang). Ước giải ngân đến ngày 31-8 là 221.768 tỉ đồng, đạt 47% kế hoạch. Theo đánh giá của Bộ Tài chính, tiến độ giải ngân từ cuối tháng 7 đến nay đã có sự chuyển biến và đạt kết quả tích cực, có 5 bộ, cơ quan trung ương và 19 địa phương có tỉ lệ giải ngân trên 60%. Tuy nhiên, 29 bộ, cơ quan trung ương và 6 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới 35%, trong đó có 15 bộ, cơ quan trung ương và 1 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 15%.

Hàng loạt giải pháp cấp bách

Tại hội nghị, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã khẳng định quyết tâm hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công trong năm nay. Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết tính đến nay, bộ này đã giải ngân hơn 53%, đến cuối tháng 8 sẽ giải ngân khoảng 57% và cố gắng đến cuối năm đạt 100%.

Trong khi đó, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cho biết đã thành lập 3 đoàn kiểm tra tiến độ triển khai và giải ngân vốn đầu tư công năm 2020; thực hiện rà soát, điều chuyển vốn thường xuyên từ nay đến cuối năm để phấn đấu hoàn thành 100% kế hoạch vốn được giao. Còn TP Hà Nội cho hay sẽ thành lập các tổ công tác do các phó chủ tịch UBND TP làm tổ trưởng, trực tiếp tháo gỡ các vướng mắc tại công trường, dự án.

Tuyến metro số 1 là một trong những dự án có vốn đầu tư công lớn tại TP HCM đang được đẩy nhanh tiến độ thi công Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Về phía TP HCM, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong cho biết tính đến ngày 15-8, TP đã giải ngân vốn đầu tư công gần 21.000 tỉ đồng, đạt 50% kế hoạch, cùng kỳ giải ngân là 9.047 tỉ đồng, đạt 27% kế hoạch. Nếu tính luôn khối lượng hoàn thành nhưng chưa thực hiện thủ tục giải ngân tại Kho bạc Nhà nước TP là 2.533 tỉ đồng thì tỉ lệ giải ngân đạt 55,8% kế hoạch vốn đã giao. Điều này thể hiện được sự chủ động và nỗ lực rất lớn của TP HCM trong việc giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công. Theo ông Nguyễn Thành Phong, hiện TP HCM đang triển khai 1.643 dự án đầu tư công với tổng kế hoạch vốn giao trong năm 2020 là 42.139 tỉ đồng. TP HCM phấn đấu đến cuối năm 2020 giải ngân trên 95%.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Chủ tịch UBND TP HCM cho biết TP sẽ tập trung vào 6 giải pháp. Trong đó có việc nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, cơ quan chủ quản, chủ đầu tư trong việc giải ngân. "Trường hợp tỉ lệ giải ngân không đạt yêu cầu đề ra thì không xét thi đua hoàn thành nhiệm vụ năm 2020 và không chi thu nhập tăng thêm theo Nghị quyết số 54 của Quốc hội cho người đứng đầu, chủ đầu tư dự án liên quan" - Chủ tịch UBND TP HCM nhấn mạnh. Cùng với đó là duy trì thường xuyên họp giao ban công tác giải ngân đầu tư công 2 tuần/lần; đẩy mạnh thực hiện dự án, chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong từng khâu thực hiện nhằm bảo đảm tiến độ thi công dự án.

Một giải pháp quan trọng nữa là tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư đối với các dự án có thu hồi đất. Định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra tình hình thực hiện công tác giải ngân, quyết toán dự án của các chủ đầu tư và công khai danh sách các cơ quan, đơn vị chậm giải ngân.

Chế tài mạnh, xử lý nghiêm

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá từ sau hội nghị giao ban trực tuyến toàn quốc ngày 16-7, các bộ - ngành và địa phương đã có nhiều cố gắng. Công tác giải ngân vốn đầu tư công đã có nhiều chuyển biến so với năm 2019 và những tháng đầu năm 2020. "Tôi tin rằng đến hết tháng 8, cả nước sẽ giải ngân đạt được 45% tổng vốn đầu tư công. Điều đáng mừng nữa là phần lớn các bộ - ngành, địa phương đều hứa, quyết tâm giải ngân từ 95%-100%, nhất là những địa phương có số vốn lớn như TP HCM, Hà Nội, Hải Phòng" - Thủ tướng Chính phủ nói. Ông cho rằng thời gian qua đã xuất hiện nhiều cách làm mới, đặc biệt vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu được chú trọng, phát huy; nhiều chế tài mạnh được đưa ra như làm chậm thì không được tham gia đấu thầu công trình và không tham gia làm chủ đầu tư các công trình tiếp theo…

Tuy nhiên, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chỉ ra nhiều tồn tại. Đó là việc giao kế hoạch vốn còn bất cập; công tác đền bù, giải phóng mặt bằng vẫn còn là nút thắt lớn; quy trình, thủ tục đầu tư xây dựng, thanh quyết toán còn phức tạp; nhiều nơi cán bộ công chức, chủ đầu tư, nhà thầu còn thiếu trách nhiệm. Đó còn là sự phối hợp giữa các bộ - ngành, địa phương chưa tốt, chưa kịp thời, kém hiệu quả, quy trình thủ tục ở một số dự án lòng vòng.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo của 31 bộ, cơ quan trung ương và 13 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 35%, đặc biệt là đơn vị có tỉ lệ giải ngân dưới 15%, nghiêm túc rút kinh nghiệm, rà soát, chấn chỉnh, có biện pháp cụ thể, thúc đẩy mạnh mẽ giải ngân những tháng cuối năm.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "Tinh thần là giải ngân hết số vốn 630.000 tỉ đồng trong năm nay. Đây là nguồn quan trọng cho tăng trưởng, giải quyết nhiều việc làm". Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ trực tiếp của người đứng đầu; tập trung làm ngay những công việc theo thẩm quyền để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. "Tổ chức nào, cá nhân nào làm chậm thì phải kỷ luật nghiêm. Bộ - ngành, địa phương nào giải ngân chậm thì cương quyết chế tài, có biện pháp xử lý đến nơi đến chốn. Không thể bàn mãi mà không làm được; không thể để có tiền mà không tiêu được do sự chủ quan, tổ chức thực hiện kém" - Thủ tướng nói. Cụ thể, trường hợp không hoàn thành kế hoạch giải ngân theo tiến độ đề ra thì kiểm điểm trách nhiệm tập thể, người đứng đầu, cá nhân liên quan; không xét thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ cho người đứng đầu, chủ đầu tư dự án và cá nhân liên quan trong năm nay.