Việt Nam là nước sản xuất cá tra lớn nhất thế giới, chiếm hơn 50% tổng sản lượng cung cấp ra thị trường toàn cầu nên việc Trung Quốc phát triển nuôi cá tra từ nguồn cá giống của Việt Nam là điều dễ hiểu.
Tuy nhiên, tình trạng mua bán, trao đổi cá tra giống qua đường biên giới Trung Quốc có thể tiềm ẩn những bất lợi trong tương lai. Những năm gần đây, Việt Nam thường xuyên xảy ra tình trạng thiếu cá giống, đặc biệt là thời điểm trái vụ.
Mới đây, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) có báo cáo về tình hình xuất khẩu cá tra từ năm 2015 đến nay có nhắc đến hiện tượng này và đề nghị có biện pháp quản lý phù hợp.
Theo VASEP, hiện nay, hoạt động xuất khẩu cá rô phi - sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Trung Quốc sang thị trường Mỹ đang gặp nhiều khó khăn do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Do đó, người Trung Quốc đang tích cực nuôi và sản xuất cá tra để bán tại thị trường nội địa. Trung Quốc chưa xuất khẩu được cá tra do thịt cá tra chưa đạt về cảm quan, thịt cá có màu vàng trong khi cá tra Việt Nam có màu trắng, phù hợp thị hiếu người tiêu dùng.
Trong một cuộc trao đổi với báo chí gần đây, ông Vĩ Tích Thành, Tham tán Kinh tế Thương mại Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại TP HCM, cho biết người Trung Quốc gần đây rất thích ăn cá tra, basa cho món lẩu, nhất là người tiêu dùng ở các tỉnh xa biển, ít được ăn thủy sản.
Người Trung Quốc ngày càng tiêu thụ nhiều cá tra Việt Nam
Đến năm 2018, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu cá tra, basa của Việt Nam nhiều nhất về số lượng và đứng nhì về giá trị nhập khẩu (sau Mỹ) nên việc nước này nuôi được cá tra có thể làm giảm sản lượng nhập khẩu.
Tuy vậy, theo VASEP, dự kiến trong 2-3 năm tới cá tra Trung Quốc chưa phải là đối tượng cạnh tranh trực tiếp với cá tra Việt Nam. Cần phải có những đánh giá tiếp theo trong cơ cấu cân đối và cạnh tranh thị trường trong thời gian tới.
VASEP kiến nghị cần quản lý việc bán giống cá tra cũng như thủy hải sản khác qua đường biên giới để bảo đảm thị trường Trung Quốc phát triển ổn định.
Từ năm 2015- 2018, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc (bao gồm Hồng Kông) tăng trrưởg liên tục từ 30%-88%. Theo các doanh nghiệp, 2 năm tới, Trung Quốc tiếp tục là thị trường láng giềng rộng lớn và tiềm năng của cá tra Việt Nam do nhu cầu tiêu thụ lớn, nhập khẩu nhiều dạng sản phẩm, nhiều mức giá. Tuy vậy, đây vẫn là thị trường chưa thực sự ổn định, DN chủ yếu bán cái đang có, thiếu khảo sát nhu cầu thị trường để có thể vừa kiểm soát tốt về giá cả, vừa đảm bảo đủ lượng cho tiêu thụ.