Không nên bắt giam người chém kẻ trộm đột nhập gia cư

Luật sư Huỳnh Công Thư (Đoàn Luật sư tỉnh Long An) đã gởi đến Báo Người Lao Động, phân tích về vụ chém trộm đột nhập nhà ông Lê Minh Phương (SN 1967; ngụ quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội, bị bắt tội "Giết người" do chém kẻ trộm bị thương 61%):

Điều 22 Luật Hiến pháp năm 2013 quy định

1. Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp.

2. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý.

3. Việc khám xét chỗ ở do luật định.

Điều 46 Bộ Luật Dân sự năm 2005 cũng có quy định cụ thể về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân như sau:

Cá nhân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

Ông Lê Minh Phương. Ảnh: An ninh Thủ đô

Việc vào chỗ ở của một người phải được người đó đồng ý.

Chỉ trong trường hợp được pháp luật quy định và phải có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được tiến hành khám xét chỗ ở của một người; việc khám xét phải theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

 Trong trường hợp chủ thể có hành vi xâm phạm chỗ ở hợp pháp của người khác thì sẽ chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

Như vậy, hành vi đột nhập nhà ở người khác vào ban đêm là hành vi trái pháp luật, không thể xác định là trộm hay cướp nên chủ nhà tự vệ là cần thiết và phù hợp với các qui định của pháp luật về tự vệ chính đáng.

Hành vi đột nhập nhà của người khác nguy hiểm hơn nhiều đối với hành vi trộm cắp thông thường, vì đối tượng thường mang theo vũ khí để chống trả nếu bị phát hiện. Hành vi này không chỉ xâm hại đến tài sản mà còn đe dọa đến tính mạng của gia chủ và gia đình.

Vì vậy, hành vi của ông Lê Minh Phương chém trộm khi đột nhập nhà lúc nửa đêm là hành vi tự vệ chính đáng. Việc Công an Bắc Từ Liêm khởi tố vụ án giết người và bắt giam ông Phương là chưa thỏa đáng và tạo tiền lệ xấu cho công tác an ninh trật tự, làm cho người dân hoang mang lo lắng, không dám chống trả kẻ trộm khi bị đột nhập.

Theo quan điểm của tôi, hành vi của chủ nhà là tự vệ và vấn đề tự vệ có vượt quá hay không cần phải có đánh giá của cơ quan tiến hành tố tụng, cho nên khởi tố vụ án "Cố ý gây thương tích" là phù hợp và không nên bắt tạm giam ông Phương để tiến hành điều tra xem có phải là tự vệ chính đáng hay vượt quá; và tùy trường hợp mà có quyết định phù hợp. Có thể là đình chỉ hay truy tố tội nào đó phù hợp hơn chứ không thể khởi tố tội giết người và bắt tạm giam ông Phương.