Nhiều nhà nghiên cứu xã hội đề nghị Báo NLĐ mở diễn đàn

Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Quốc hội Nguyễn Thị Hoài Thu:

Trái với đạo lý truyền thống

Hiện nay, pháp luật chưa có quy định cụ thể về “dịch vụ” đẻ thuê. Mới đây, khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội bàn bạc về vấn đề này để góp ý Luật Hôn nhân Gia đình, đại biểu Trần Đông A và một số đại biểu khác của TPHCM đề nghị phải có biện pháp xử lý. Tuy nhiên, đây là vấn đề phức tạp nên đã đề nghị Chính phủ nghiên cứu, đề xuất giải pháp.

Những cặp vợ chồng vô sinh hoặc vì lý do nào đó mà người vợ không có khả năng mang thai, họ không muốn xin con nuôi mà muốn có đứa con sinh ra từ máu mủ của mình, đó là mong muốn chính đáng. Đã gọi là “dịch vụ” tức là có trả tiền, giao con nhưng xét về mặt tình cảm, một người mẹ đã mang thai thì cơ thể họ đã gắn liền với thai nhi rồi, sẽ rất khó khăn khi giao con cho người khác. Còn nói về mối quan hệ giữa người mẹ đẻ thuê với người đàn ông, giữa họ không có một tình cảm, điều này rất ảnh hưởng đến đạo đức của người Việt Nam. Truyền thống, đạo đức của người mẹ Việt Nam là mang nặng đẻ đau, nuôi dạy con khôn lớn nên người. Việc đẻ thuê không những trái với đạo lý truyền thống mà còn biến người phụ nữ trở thành cái “máy đẻ”, nay đẻ con cho người này, mai đẻ cho người khác.

Nếu như vợ chồng không có khả năng sinh con, trước tiên phải giúp họ bằng cách can thiệp theo những phương pháp khoa học hiện đại. Tuy nhiên, những phương pháp hiện đại như thụ tinh trong ống nghiệm chẳng hạn, chi phí còn khá cao, do đó cần nghiên cứu để giảm bớt chi phí. Phải tính rằng đây là việc làm nhân đạo, đừng tính chuyện lợi nhuận.

PGS-TS Lê Thị Quý, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giới và phát triển, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội:

Một hiện tượng cần nghiên cứu khẩn cấp

Đẻ thuê không phải là hiện tượng lạ nhưng lại mới phát sinh từ khi nước ta bước vào nền kinh tế thị trường. Nó xuất phát từ hai nhu cầu, nhu cầu muốn có con mà không thể đẻ được và nhu cầu muốn kiếm tiền. Nếu đánh giá về khía cạnh thị trường thì nó gặp nhau và là quan hệ mua bán, nhưng xét về phương diện đạo đức nó ảnh hưởng tình yêu, tình vợ chồng, quyền làm cha mẹ và vi phạm Luật Hôn nhân Gia đình. Hiện tượng này cứ để tồn tại và phát triển sẽ gây nhiều hậu quả cho xã hội. Những đứa trẻ khi biết chuyện nó sẽ không còn lòng kính trọng đối với người đã sinh ra nó, nhưng nếu bố mẹ giấu chúng thì sau này có thể xảy ra hiện tượng anh chị em ruột thịt lấy nhau.

Do đẻ thuê mà nhiều người vợ đã mất chồng lẫn con, khả năng này xảy ra rất lớn, nhất là đối với trường hợp những người vợ già. Tuy nhiên, ở đây người vợ đã tạo điều kiện cho chồng mình vi phạm Luật Hôn nhân Gia đình, vi phạm quyền của những người vợ. Đây là hiện tượng rất đáng lên án, người vợ rất dại dột, ít hiểu biết.

Hiện tượng những người phụ nữ đã chấp nhận đẻ thuê là một thực trạng đau lòng khi mà xã hội không thể nào có biện pháp tốt hơn để người ta có thể kiếm sống mà phải đi vào bước đường như vậy. Tuy nhiên, đây vẫn là một việc làm trái pháp luật và cần phải lên án. Việc làm trên dù có che đậy bằng nhiều cách song nó vẫn là một dạng chấp nhận làm vợ lẽ hoặc là gái mại dâm trá hình. Công bằng mà nói cả người đẻ thuê, người chồng và người vợ đều vi phạm pháp luật nhưng người phụ nữ đẻ thuê phạm hai tội lớn: là gái mại dâm trá hình và tội bán con mình.

Từ trước tới nay, chúng tôi cũng chưa có bất kỳ một nghiên cứu nào về hiện tượng này. Nếu hiện tượng này đang tồn tại ở Việt Nam, tôi cho rằng nó rất quan trọng và phải nghiên cứu ngay để sớm tìm ra hướng giải quyết. Hiện trong tất cả văn bản của Nhà nước chúng ta cũng chưa nói đến hiện tượng này và các nghiên cứu cũng không có nhiều thông tin để đặt hiện tượng này thành một vấn đề nghiên cứu. Theo tôi, nếu chúng ta biết thì tòa án hoàn toàn có quyền xử những vụ án này, ít nhất là ở phương diện người mẹ bán con hoặc những người phụ nữ, đàn ông vi phạm Luật Hôn nhân Gia đình. Song trên thực tế, chúng ta vẫn chưa làm được điều này và đây vẫn là còn một vấn đề rất mới.