Tòa án Nhân dân huyện Cam Lộ, Quảng Trị vừa xét xử vụ án hiếm có, gọi là vụ án con bò. Tóm tắt như sau: Ông Nguyễn Văn Ngãi ở thôn Ba Thung (xã Cam Tuyền) có một bầy bò thả trong rừng. Ông Trần Thanh ở thôn Tân Hiệp (Cam Tuyền) lại có bầy bò đi rong ở rừng đã nhiều tháng không trở về. Gia đình ông Thanh đi tìm gặp trúng bầy bò của ông Ngãi và cho rằng trong đó có một con bò của mình. Ông Ngãi không đồng ý. Hòa giải không được, ông Thanh kiện ông Ngãi ra tòa. TAND huyện Cam Lộ tuyên con bò đúng là của ông Ngãi. Vừa hầu tòa về, ông Ngãi ngao ngán nói: “Mấy tháng qua, gia đình tôi phải hầu đến ba... vụ án con bò như vậy”.
Bò nhà ở lại rừng sâu
Xã Cam Tuyền nằm sát rừng xanh. Người dân chủ yếu sinh sống bằng nghề chăn nuôi đại gia súc. Mỗi gia đình ít nhất cũng có chục con bò, nhiều thì cả trăm con. Ban đầu, họ chăn nuôi trâu bò theo truyền thống, sáng lùa trâu bò đi ăn ở trên rừng, chiều đón về trong chuồng gỗ. Nhưng đàn trâu bò phát triển quá nhanh, các gia đình ở đây không đưa bò về mỗi ngày mà thả chúng ngủ lại giữa rừng, vài hôm lên thăm một lần. Dần dần rồi quen, những đàn bò này không thèm về với chủ nhà nữa, trở thành bò hoang. Rồi những đàn bò này nhập bầy, sống chung với nhau. Ai mới nhìn vào cũng cho rằng đó là bò của mình sinh sản nên cứ ào vô mà đón bò về. Vì thế mới có vụ án con bò.
Đã ba năm trôi qua kể từ khi đàn bò đầu tiên đi hoang. Ông Hoàng Văn Vinh, Chủ tịch UBND xã Cam Tuyền, buông giọng: “Gần 400 con đi hoang! Trong số này có rất nhiều con bò cái. Nếu tính theo sinh sản tự nhiên thì đàn bò đi hoang của Cam Tuyền đến nay đã cả ngàn con. Nhà tôi cũng có bầy bò 18 con đi hoang, nay vẫn không tìm ra. Thiệt hại kinh tế rất đáng kể”.
Chỉ vì thiếu đồng cỏ
Nguyên nhân bò đi hoang thì nhiều nhưng ông Vinh gút lại: “Do thiếu đồng cỏ chăn nuôi nên bà con phải đưa bò lên đồi cao thả”.
Gần UBND xã Cam Tuyền là nhà bà Nguyễn Thị Hoàng. Bà than: “Trước kia, chuồng bò nhà tôi lúc nào cũng chật cứng bò lớn nhỏ. Nay chúng đi sạch, không còn một con. Thằng con trai không có tiền học đại học cũng vì bò đi hoang”. Giá trị đàn bò của bà Hoàng hơn 50 triệu đồng.
Nhà ông Nguyễn Viện, ở thôn Ba Thung, có đàn bò hoang lớn nhất vùng. Vốn liếng gia đình ông dồn hết để nuôi bò. Nay cả đàn bò đi hoang. Ngồi kể chuyện mà ông buồn rười rượi vì tiếc những con bò. Ông giải thích: “Không phải gia đình tôi lười nhác chăm bò, mà vì thiếu đồng cỏ nên đàn bò của tôi tìm lên những đồng cỏ xa xôi để gặm”.
Tìm được một con, thưởng nửa con
Ông Nguyễn Văn Quý ở thôn Ba Thung sau nhiều tháng lên núi tìm bò, vẫn không thấy chúng đâu. Ông nói yếu ớt: “Thôi, thế là hết cách. Đã nhiều lần anh em trong xã giúp lên rừng tìm, nhưng đàn bò không trở về nữa. Thấy bóng người là chúng co chân bỏ chạy thẳng lên rừng xanh”.
Hằng ngày, người dân vùng này mang theo cơm gạo lên rừng tìm bò hoang đến đỏ hoe đôi mắt mà hy vọng có được chỉ vài phần trăm. Bởi vì, những con bò hoang rất tinh quái, ban ngày chúng ở giữa rừng, tối mới về phá hoại rẫy màu. Chỉ cần thấy bóng dáng của người là chúng bỏ chạy.
Bắt không được bò, người dân treo thưởng, ai tìm về một con bò sẽ được chia phần nửa con (giá trị tính bằng tiền). Nhưng đã có mấy người bắt sống được một con bò hoang, mặc dù chủ bò treo thưởng đã lâu. Bắt không được, thưởng không xong, chủ bò đã đến lúc không thèm đoái hoài gì đến những con bò... mất nết này nữa.
Hai hội thảo về bò hoang: Vô vọng
Ông Phan Ngọc Kinh, Trưởng Phòng Chăn nuôi Sở NN-PTNT tỉnh, bảo nạn bò hoang ở Cam Lộ là rất khó giải quyết, làm nhiều cơ quan đau đầu. UBND tỉnh Quảng Trị cũng đã tổ chức hai cuộc hội thảo lấy ý kiến các cơ quan hữu quan về giải quyết nạn bò hoang, nhưng vẫn chưa có lời giải.
Sở NN-PTNT Quảng Trị đang đề xuất biện pháp là triển khai 20 mô hình nuôi bò nhốt tại các vùng dân cư có thói quen thả bò rông. Đồng thời lập dự án trồng đồng cỏ chăn nuôi trâu bò đàn để giảm được nạn bò thả rông. Nhưng khi chúng tôi hỏi đó là giải pháp của tương lai, còn hiện tại là làm thế nào để tìm và đưa được hàng ngàn con bò đang đi hoang về, ông Kinh lắc đầu: “Chịu thôi anh ạ. Chưa có cách nào xử lý được”.
Bình luận (0)