Hình ảnh dễ gây kinh ngạc nhất của Sài Gòn là chuyện trong hẻm, ngoài đường xe chạy như thác lũ và trong quán thì luôn có khách bất kể ngày đêm, bất kể trong giờ làm việc hay ngoài giờ - Ảnh: Độc Lập

Khu Bình Phú nằm bên trái trục đường Hậu Giang, quận 6, một khu dân cư mới phát triển sau thập niên 1980, cứ đi khoảng trăm mét là gặp một quán cà phê.

Đường Lữ Gia thuộc quận 11, nối từ đường Lý Thường Kiệt đến Nguyễn Thị Nhỏ chỉ dài chưa đến nửa cây số, trừ một bên đường là nhà thi đấu thể thao Phú Thọ, trạm biến điện… phần bên đường còn lại dày đặc các quán nhậu. Những khu phố trên chỉ là đơn cử hiện tượng mở quán, ngồi quán ở Sài Gòn.

Hình ảnh dễ gây kinh ngạc nhất của Sài Gòn là chuyện trong hẻm, ngoài đường xe chạy như thác lũ và trong quán thì luôn có khách bất kể ngày đêm, bất kể trong giờ làm việc hay ngoài giờ.

Chúng tôi hỏi chuyện một cô nhân viên của một chi nhánh ngân hàng, cô nói: “Ít ra tụi này cũng ngồi quán một ngày hai ba lần. Hạn chế lắm rồi đấy, mà cũng không rõ vì sao lại cứ phải đưa nhau ra quán, dù là có việc cần hay chẳng có việc, sếp không cho thì hẹn, cứ a lô nhau một tiếng là nhào vào quán”.

Sự bùng nổ mở quán của Sài Gòn không chỉ diễn ra ở các mặt tiền đường mà đã lấn sâu vào mọi ngõ hẻm. Những quán được ưa chuộng nhất của Sài Gòn là những quán có bàn để thực khách có thể ngồi ngó ra đường, ra hẻm.

Ở nhiều khu sang trọng, Sài Gòn không thiếu những quán có kiểu như một văn phòng lớn với nhiều phòng làm việc riêng, có những quán có ghế sofa, có nệm ngồi, nệm lót lưng để khách ngã ngửa hàng giờ đồng hồ...

Trong lòng một đô thị người, xe chật chội, khói bụi kinh khủng thì lợi ích gì mà cứ thích ngồi hàng hàng lớp lớp ngó ra đường? Nhiều người không ngần ngại trả lời là: Ngó ra đường để có chút khoảng trống bớt ngộp thở.

Với những người có công việc ổn định, một khi rời nhà vào buổi sáng thì họ chỉ trở về nhà vào lúc khuya để ngủ. Nếu ai có khoảng giờ trống trong ngày, họ thường không về nhà vì sợ phải di chuyển trong sự rối loạn của giao thông và môi trường, thế là kéo nhau vào quán.

Đa số dân nhập cư trừ lúc ngủ, họ lại càng không muốn về nhà trọ chật hẹp. Cả với những người có nhà riêng, họ cũng chọn tiếp khách ở quán để dễ thở hơn là phải chạy về nhà. Một người đàn ông trung niên nói: “Trừ buổi tối, ban ngày mà muốn gặp mặt... vợ vì việc cần cũng hẹn ra quán cho xong.”

Nếu ai có khoảng giờ trống trong ngày, họ thường không về nhà vì sợ phải di chuyển trong sự rối loạn của giao thông và môi trường, thế là kéo nhau vào quán Ảnh: Giang Vũ

Đối diện với hiện tượng ngồi quán miên man của dân Sài Gòn riết thành quen. Ngày nay từ du khách ngoại quốc đến Việt kiều, nhiều người đã hiểu và thích thú với hiện tượng này và hồn nhiên chia sẻ bằng cách cũng kéo nhau ra quán để  ngắm phố, ngắm người và để người lạ ngắm mình. Sài Gòn ngày nay không chỉ là một đô thị lớn mà còn là một cái quán khổng lồ.