Người Việt vẫn thấp còi

Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, GS-TS Lê Thị Hợp, cho biết trung bình cứ 10 trẻ thì có 3 trẻ không đạt chuẩn về chiều cao so với độ tuổi. Việt Nam hiện có khoảng 8 triệu trẻ em dưới 5 tuổi, nghĩa là có gần 2,5 triệu trẻ bị thấp còi.

Nhận định lệch lạc

Hệ quả của việc suy dinh dưỡng thấp còi sẽ là một lớp thanh niên thấp lùn và bé nhỏ. Theo các điều tra về chiều cao và thể trạng gần đây, chiều cao trung bình của nam là 164,4 cm và nữ là 153 cm, tăng trung bình 4 cm sau 35 năm. Nghĩa là khoảng 10 năm, người Việt Nam mới tăng 1 cm chiều cao, trong khi đó, Thái Lan và Trung Quốc đã tăng được 2 cm. Với chiều cao hiện tại, nam thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn chuẩn quốc tế 13,1 cm và nữ thấp hơn 10,7 cm.

GS Hợp cho rằng lâu nay, nhiều người vẫn nghĩ rằng cao lớn là do gien di truyền. Thế nhưng, thực tế các cuộc nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền chỉ chiếm 20% trong việc phát triển tầm vóc của trẻ, còn lại dinh dưỡng chiếm 32%, vận động chiếm 20% và các yếu tố khác.

Theo bà Lotta Sylwander, Trưởng đại diện Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam, suy dinh dưỡng thấp còi hay chiều cao quá thấp so với tuổi là chỉ số biểu thị tình trạng dinh dưỡng kém trong thời kỳ bà mẹ mang thai và 2 năm đầu đời. “Thấp còi sẽ gây ra những hậu quả không khắc phục được đối với sự phát triển của trẻ. Những trẻ bị thấp còi nặng, chiều cao khi 3 tuổi là 81 cm, khi đến 18 tuổi là 158 cm; trong khi đó, trẻ phát triển bình thường thì chiều cao khi 3 tuổi là 94 cm, khi 18 tuổi sẽ đạt 171 cm” - bà Lotta Sylwander cảnh báo. 

“Đói” vi chất dinh dưỡng

PGS-TS Lê Bạch Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết “đói” vi chất dinh dưỡng là nguyên nhân khiến trẻ chậm lớn, thấp còi. “Nhìn một đứa trẻ nhỏ người, trán dô, xương sườn nhô ra nhưng vẫn hoạt động nhanh nhẹn thì ông bà, bố mẹ của cháu thường nói “cháu nhỏ người nhưng nhanh lắm”. Khi ai đó nói rằng cháu bé này bị suy dinh dưỡng có thể làm người thân của cháu bực tức. Tuy nhiên, thực tế, cháu bé đó đang bị thiếu vitamin D và lâu dài, sự phát triển hệ xương của cháu bé cũng bị ảnh hưởng, dẫn đến cháu bị suy dinh dưỡng thể thấp còi” - TS Mai cho biết.

Nhiều chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra rằng gần 1/3 trẻ thấp còi là do được nuôi sai cách. Một số chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo nhiều bà mẹ cho rằng sữa công thức có thể đem lại những điều kỳ diệu cho sự phát triển của con mình nên đã không cho con bú hoặc cho bú ít hơn  nhưng lại ra sức “tẩm bổ” cho con bằng các sản phẩm được quảng cáo là “cao hơn”, “thông minh hơn”. Trong khi đó, sữa mẹ có nhiều dinh dưỡng hơn, thậm chí có những chất mà không thể có ở bất kỳ sản phẩm dinh dưỡng nào. GS-TS Nguyễn Công Khanh, Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam, cho rằng đây cũng chính là nguyên nhân khiến Việt Nam đứng thứ 13 trong số các nước có tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi cao nhất thế giới.