Nhà máy ôtô điện Hyundai tại Indonesia

Hôm 20-12, Reuters đưa tin Hyundai Motors đang có kế hoạch sản xuất xe điện tại Indonesia, một phần trong khoản đầu tư 880 triệu USD vào quốc gia này, ông Harjanto, Thứ trưởng Bộ công nghiệp Indonesia, cho hay.

Động thái này của Hyundai phù hợp với chiến lược của nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc nhằm cắt giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Hyundai đang đối mặt với tình trạng cạnh tranh rất gay gắt giữa các hãng xe nơi đây, và doanh số tụt giảm do căng thẳng ngoại giao trước đây giữa Trung Quốc và Hàn Quốc.

Nhà máy Hyundai đầu tiên Đông Nam Á sẽ đặt tại Indonesia. Ảnh: Electrek.

Hyundai hiện là nhà sản xuất ôtô lớn thứ 5 trên thế giới, nhà máy sản xuất mà hãng này dự định xây ở Indonesia có công suất khoảng 250.000 xe, bao gồm cả ôtô điện, ông Harjanto cho biết.

Theo kế hoạch, sản lượng xe mà nhà máy của Hyundai sản xuất bao gồm 53% xuất khẩu tới các nước Đông Nam Á và Úc, còn 47% sẽ dành cho thị trường nội địa.

Hyundai cho biết trong một tuyên bố rằng họ đang "xem xét những cách khác nhau để mở rộng" tại các thị trường mới, trong đó bao gồm cả Đông Nam Á. Tuy nhiên, hãng xe Hàn Quốc chưa đưa ra lời khẳng định nào về một cơ sở sản xuất mới trong khu vực.

Nhưng, hãng này đã thông báo với các quan chức Hàn Quốc hồi đầu năm nay về kế hoạch xây dựng một nhà máy ở Indonesia, 3 nguồn tin thân cận của Reuters đã nói ra điều này. Một trong những thách thức lớn nhất của Hyundai tại Đông Nam Á được xác định là mạng lưới bán hàng, nguồn tin cho biết.

Ông Lee Bo-sung, Phó chủ tịch mảng chính sách của Hyundai-Kia, nói rằng thị trường ASEAN rất khó để xâm nhập vì bị chi phối bởi các hãng xe đến từ Nhật Bản, lớn nhất là Toyota và Honda. Có thể thấy rõ điều này qua con số, Hyundai chỉ bán được 1.372 xe từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, rất nhỏ so với con số 463.565 xe của Toyota, theo dữ liệu của LMC Automotive.

Tháng trước, Hyundai công bố khoản đầu tư 250 triệu USD vào công ty Grab của Singapore và kế hoạch cung cấp xe điện cho các tài xế Grab ở Đông Nam Á.

Tại sao không phải Việt Nam?

Nếu nhà máy Indonesia trở thành hiện thực thì đây sẽ là nhà máy sản xuất ôtô đầu tiên của Hyundai tại Đông Nam Á. Trong khi Hyundai Thành Công tại Việt Nam chỉ là lắp ráp với phần lớn linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài.

Hãng xe Hàn Quốc chọn Indonesia để đầu tư, mà không Việt Nam vì rất nhiều lý do khác nhau. Đầu tiên, "xứ vạn đảo" Indonesia đứng thứ 7 trong 10 quốc gia có trữ lượng niken lớn nhất thế giới, theo một khảo sát của Investing News công bố năm 2017.

Indonesia đứng trong top 10 quốc gia có trữ lượng niken lớn nhất thế giới.

Trong Đông Nam Á, trữ lượng niken của Indonesia chỉ xếp dưới Philippines. Niken là thành phần rất quan trọng đối với pin Lithium-ion, loại pin phổ biến trên xe điện ngày nay. Trong khi đó, Việt Nam không hề xuất hiện trong danh sách này.

Lý do nước này đẩy mạnh phát triển xe điện vì đây là hướng đi của tương lai, trong bối cảnh nhiên liệu hóa thạch dần cạn kiệt và khí nhà kính đang tăng cao.

Indonesia từng công bố kế hoạch ngừng bán xe sử dụng xăng và dầu diesel vào năm 2040. Quốc gia này khuyến khích xây dựng nhà máy, thiết kế, nghiên cứu và phát triển xe điện trong nước. Bên cạnh đó là hỗ trợ thuế. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực được hoàn thuế 300% nếu nghiên cứu và phát triển, và 200% hoàn thuế cho các công ty đào tạo nhân lực cho ngành này. Bên cạnh đó, Indonesia còn thỏa thuận thương mại với các nước và doanh nghiệp xe điện.

Các doanh nghiệp được khuyến khích, hỗ trợ thuế nếu sản xuất xe điện ở Indonesia. Ảnh: The Insiders Stories.

Đến đầu năm 2018, ông Harjanto, Thứ trưởng Bộ công nghiệp Indonesia, cho biết chính phủ nước này đang có kế hoạch loại bỏ 40% thuế mặt hàng xa xỉ đối với ôtô điện, cũng như giảm mạnh thuế nhập khẩu với loại phương tiện này từ mức tối đa 40% xuống còn 5%.

Điều này đang được chính phủ Indonesia thảo luận và một số quyết định dự kiến sẽ sớm thành hiện thực. Vị quan chức này cho rằng, nếu giá cả ôtô điện phải chăng hơn, thì nhu cầu về ô tô điện dự kiến sẽ tăng, từ đó trở thành nơi các nhà đầu tư sẽ để ý đến và đặt cơ sở sản xuất tại Indonesia. Bên cạnh đó, giải pháp về trạm sạc cũng đã được tính toán đến.

Ngoài ra, Indonesia đã không ít lần làm việc với các hãng xe về chuyện đầu tư ôtô điện ở quốc gia này, như Nissan và Mitsubishi. Trong khi đó, tờ The Jakarta Post từng đăng tải bài báo về mong muốn Hyundai sẽ đặt nhà máy sản xuất tại Indonesia.

Ngược lại với Indonesia, Việt Nam hiện vẫn chưa có chính sách nào cụ thể hỗ trợ ngành công nghiệp xe điện, thậm chí là xe hybrid mà Toyota đã nêu ra vấn đề trong một hội nghị diễn ra ở Hà Nội năm 2017. Hơn nữa, vấn đề hạ tầng giao thông, trạm sạc vẫn là một trong những rào cản lớn để phát triển xe điện tại Việt Nam. Sự hỗ trợ ôtô điện tại Việt Nam đến nay chỉ là mức thuế tiêu thụ đặc biệt thấp hơn.

Như vậy, để thấy rằng việc đặt nhà máy ôtô điện tại Indonesia là hoàn toàn có cơ sở, dù thị phần ô tô truyền thống của Hyundai tại Việt Nam đang gấp nhiều lần so với "xứ vạn đảo".