Afghanistan: Chuyến sơ tán giông bão của trực thăng Mỹ ở Kabul

Khi các nước phương Tây gặp khó khăn trong việc tăng tốc độ di tản khỏi Afghanistan thì Tổng thống Mỹ Joe Biden phải đối mặt với những lời chỉ trích về kế hoạch rút quân của Mỹ và sự bành trướng nhanh chóng của Taliban. 

Hàng ngàn người Afghanistan tuyệt vọng ôm chặt giấy tờ, trẻ em và một số đồ đạc đã vây chặt sân bay Kabul, nơi các thành viên Taliban có vũ trang kêu gọi những người không có giấy tờ tùy thân về nhà. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Taliban cho biết ít nhất 12 người đã thiệt mạng trong và quanh sân bay từ ngày 15-8.

Các chuyến bay sơ tán của Mỹ từ sân bay Kabul bị ngừng trong hơn 6 giờ vào ngày 20-8. Trong khi đó, giới chức trách Mỹ tìm kiếm các nước sẵn sàng tiếp nhận những người chạy khỏi Afghanistan. Sau đó, các chuyến bay được tiếp tục. 

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng về tình hình hiện tại ở Afghanistan hôm 20-8. Ảnh: Reuters

Trong bài phát biểu trước các phóng viên, ông Biden có nhắc tới 169 công dân Mỹ được quân đội đưa đến sân bay. Phát ngôn viên John Kirby của bộ quốc phòng cho biết quyết định dùng trực thăng được đưa ra hôm 19-8 vì nhóm người này không thể đến sân bay từ khách sạn cách đó 200 m. Ông Biden khẳng định tất cả công dân Mỹ muốn sơ tán khỏi Afghanistan đều sẽ được đáp ứng. 

Nhiều nước thành viên NATO nhấn mạnh việc di tản phải tiếp tục sau hạn chót rút quân mà Mỹ đưa ra, tức ngày 31-8. Bất chấp những lời kêu gọi trong nước và quốc tế, ông Biden vẫn không lùi thời hạn này.

Theo lời tổng thống Mỹ, ông không thể dự đoán được kết quả cuối cùng tại Afghanistan nhưng hứa sẽ hợp tác với các nước khác để đặt ra "các điều kiện khắc nghiệt" cho bất kỳ sự hợp tác hoặc công nhận nào đối với Taliban.

Các tay súng Taliban diễu hành ở tỉnh Zabul ngày 19-8. Ảnh: Reuters

Trong 1 diễn biến khác, khi các thành viên của Taliban gõ cửa 1 gia đình ở Afghanistan, toàn bộ 16 thành viên đều trốn vào nhà tắm, tắt hết đèn, điện thoại và bịt miệng những đứa trẻ để giữ chúng im lặng. 

Họ không biết điều gì sẽ xảy ra nhưng không muốn mạo hiểm. Hai thành viên của gia đình đã bị sát hại trong những năm gần đây và họ phải chứng kiến làn sóng giết chóc khắp Afghanistan trong 12 tháng qua.

Chỉ riêng tại thủ đô Kabul, Đại sứ quán Mỹ ghi nhận 152 người chết trong các vụ giết người có chủ đích trong giai đoạn từ tháng 12-2020 đến tháng 7-2021. Taliban phủ nhận mọi liên quan đến các vụ việc này.

Những người được sơ tán tập hợp trước khi lên máy bay ở sân bay Hamid Karzai hôm 18-8. Ảnh: Reuters

"Gia đình chúng tôi đang sợ hãi. Cứ mỗi giây nhìn thấy một chiếc ôtô chạy trên đường, họ lại chạy vào nhà vệ sinh. Thực phẩm có giới hạn và giá cả thì tăng. Tình trạng của gia đình tôi rất tệ" - một người tiết lộ. Ông đang cố gắng đưa họ hàng rời khỏi Afghanistan và kêu gọi nhiều chính phủ xin thị thực cho họ. 

Các nhà hoạt động, phụ nữ, cựu quan chức, nhà báo, cựu quân nhân và thành viên các cơ quan tình báo hiện không còn hoạt động tin rằng họ có lý do để lo sợ cho sự an toàn của mình, mặc dù Taliban đảm bảo không tìm cách trả thù và sẽ trao quyền cho phụ nữ.