Ám ảnh “mua sắm cưỡng ép”

Ngành du lịch Hồng Kông đang gặp khó khăn giờ lại thêm khốn đốn sau khi xảy ra vụ một du khách Trung Quốc bị đánh chết tại đặc khu hành chính này.

Không phải chuyện hiếm

Ông Miao Chunqi, một nhà thầu xây dựng sinh sống tại Trung Quốc, đã tử vong tại Bệnh viện Queen Elizabeth ở Hồng Kông hôm 20-10, một ngày sau khi ông được tìm thấy bất tỉnh nhân sự bên ngoài một cửa hàng ở khu Cửu Long.

Theo cảnh sát địa phương, ông Miao bị nhóm 4 người đàn ông lôi ra đường đánh đập trong khi đang cố gắng can ngăn vụ ẩu đả giữa nữ hướng dẫn viên bản địa và một nữ du khách cùng chuyến - người dám chống lại sức ép phải mua trang sức tại một cửa hàng.

Tổng cục Du lịch Trung Quốc ngay lập tức yêu cầu chính quyền Hồng Kông mau chóng điều tra và kết luận vụ việc, đồng thời tăng cường bảo vệ quyền lợi của du khách đại lục.

Một hướng dẫn viên bị bắt sau vụ ông Miao Chunqi (ảnh nhỏ) bị đánh chết ở Hồng Kông

Ảnh: CEN, NetEase

Đây không phải lần đầu tiên khách du lịch đại lục bị hướng dẫn viên ép buộc mua sắm tại các cửa hàng ở Hồng Kông. Năm 2010, một đoạn video quay cảnh nữ hướng dẫn viên người Hồng Kông mạt sát du khách vì mua sắm quá ít được đăng tải trên mạng.

Trong đoạn video trên, cô này liên tục chửi rủa hành khách suốt 5 phút, mắng họ “không có lương tâm” và dọa sẽ hủy chuyến về nếu không chịu mua sắm ít nhất 3.000-4.000 USD.

Sau khi đoạn video trên được phát tán, Tổng cục Du lịch Trung Quốc đã cảnh báo dân đại lục về tình trạng “mua sắm cưỡng ép” khi du lịch theo đoàn tại Hồng Kông. Thế nhưng tình trạng trên vẫn không có dấu hiệu giảm mà còn tăng lên những năm gần đây.

Một người đàn ông tại Bắc Kinh kể những gì mình chứng kiến khi trót tham gia một tour giá rẻ kéo dài 4 ngày ở Hồng Kông và Macau hồi năm 2014: “Nếu như có ai đó không mua gì cả, hướng dẫn viên sẽ mắng họ là đồ ăn mày. Trong 4 ngày, các du khách đều phải dậy lúc 7 giờ sáng để đi mua trang sức hoặc các thứ khác”.

Du lịch lãnh đủ

Theo Đài Truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), những tour du lịch giá rẻ hứa hẹn du khách được ở khách sạn và đi lại với chi phí thấp hoặc miễn phí ở Hồng Kông, Macau.

Tuy nhiên, phần lớn thời gian du khách bị ép đi tham quan các cửa hàng và bỏ tiền mua sắm. Thậm chí, có du khách còn bị nhốt trong cửa hàng nếu không chịu mua món gì đó. Để đổi lấy việc giảm giá tour, các nhà cung cấp nhận tiền hoa hồng từ những cửa hàng bằng cách đưa du khách đến đó.

Chính phủ Trung Quốc năm 2013 đã ban hành luật cấm loại hình tour “mua sắm cưỡng ép”, trong đó công ty lữ hành cung cấp tour giá rẻ và bù đắp chi phí bằng cách nhận tiền hoa hồng từ những cửa hàng mà du khách được đưa đến.

Luật mới quy định các công ty lữ hành không được đưa du khách tới những cửa hàng nhất định nào đó trừ khi hai bên có sự thống nhất. Dù vậy, biện pháp này xem ra không đủ sức ngăn chặn những bi kịch như của ông Miao Chunqi, dẫn đến làn sóng phản đối của cư dân mạng Trung Quốc. “Tôi thề sẽ không bao giờ đến Hồng Kông lần nào nữa. Có ai cùng ý kiến với tôi không?” - một người viết trên trang Sina. Có người thậm chí còn đe dọa: “Dân Hồng Kông không được chào đón tại Trung Quốc. Các người sẽ phải trả giá”.

Vụ việc trên xảy ra giữa lúc Hồng Kông đang dần bị du khách đại lục ghẻ lạnh. Có thể kể đến nhiều lý do cho tình hình này, như sự thiếu thiện cảm của dân Hồng Kông đối với dân đại lục hoặc sự gia tăng của các địa điểm du lịch trên thế giới.

Ông Joseph Tung Yao-chung, Giám đốc điều hành Hội đồng Công nghiệp Du lịch Hồng Kông, lo ngại cái chết của ông Miao sẽ khiến mọi chuyện thêm tồi tệ. “Có thể dân đại lục không dám và không muốn đi Hồng Kông nữa” - quan chức này thừa nhận.

Dù vậy, ông Yiu Si-wing, thành viên Hội đồng Lập pháp Hồng Kông, lại cho rằng không nên vội vã kết luận vụ việc này có thể bôi bẩn hình ảnh Hồng Kông. “Có thể đây là tranh chấp trong mua bán hoặc những vấn đề cá nhân. Chúng ta vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra vụ ẩu đả” - nhà lập pháp này nhận định.