Việc phát triển nguồn năng lượng trên bán đảo Yamal ở vùng Bắc Cực Siberia phù hợp với một chiến lược như thế.
Đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin đã dự lễ khánh thành một nhà máy sản xuất khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) tại Yamal cuối tuần rồi. Được cho là nơi có trữ lượng khí tự nhiên lớn nhất thế giới, Yamal có thể đáp ứng nhu cầu của thế giới trong vòng một thập kỷ. Vị trí của Yamal nằm cách bất kỳ thị trường tiềm năng nào hàng ngàn km.
Trước khi nhà máy Yamal LNG đi vào hoạt động, dự án sản xuất LNG duy nhất của Nga nằm trên đảo Sakhalin ở Thái Bình Dương. Bất chấp sự cô lập của mình, các mỏ khí tự nhiên ở Yamal lại là sự lựa chọn thay thế hấp dẫn hơn nhiều so với Sakhalin bởi sự tiện lợi trong việc vận chuyển LNG đến cả phương Đông lẫn phương Tây.
Các cơ sở tại nhà máy Yamal LNG Ảnh: REUTERS
Nga đang tìm cách linh hoạt hóa hoạt động xuất khẩu năng lượng, nhất là khi căng thẳng với phương Tây còn tiếp diễn. Trong bối cảnh Moscow mở rộng năng lực sản xuất LNG, 2 tập đoàn năng lượng nhà nước - Rosneft và Gazprom - tìm cách phát triển hơn nữa các dự án khí tự nhiên của mình.
Tuy nhiên, họ sẽ phải cạnh tranh với một cái tên ít được biết đến - nhà sản xuất khí đốt tư nhân Novatek, công ty tham gia liên doanh sản xuất LNG ở Yamal nêu trên. Năm 2018, doanh nghiệp này dự định thương thảo với Nhật Bản, Ả Rập Saudi, Pháp... về kế hoạch mở rộng dự án trên Yamal.
Dự án Yamal cũng đánh dấu cột mốc quan trọng trong lĩnh vực năng lượng Nga - lần đầu tiên hoạt động xuất khẩu khí thiên nhiên không còn chịu sự kiểm soát hoàn toàn của Gazprom. Trong quá khứ, Moscow ưu tiên hoạt động xuất khẩu của Gazprom trong nỗ lực định hình chính sách đối ngoại.
Tuy nhiên, các công ty đối thủ thời gian qua kêu gọi sự đa dạng hóa để thúc đẩy cạnh tranh và cải thiện sức hút của nguồn cung cấp từ Nga. Xem ra, kỷ nguyên độc quyền của Gazprom đang dần đến hồi kết.