Học để tìm việc tốt hơn

Cô Ingela Theorin, 30 tuổi, đang theo học Trường ĐH Uppsala ở TP Uppsala - Thụy Điển cùng những sinh viên nhỏ hơn mình đến 10 tuổi. Đó không phải là chuyện gì bất thường ở Thụy Điển.

Đất nước hào phóng

Bà Agnieszka Bron, giáo sư về giáo dục tại Trường ĐH Stockholm, cho hay ở Thụy Điển, không có gì là xấu hổ khi người lớn tuổi học đại học và họ cũng không bị phân biệt đối xử. Tỉ lệ người dân Thụy Điển đến trường dù quá tuổi đi học cao hơn bất kỳ quốc gia thành viên nào của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Cô Ingela Theorin, 30 tuổi, đã quay lại trường học để có thể trở thành một giáo viên Ảnh: HECHINGER REPORT

Theo OECD, khoảng 25% người tốt nghiệp đại học ở Thụy Điển vào độ tuổi 25. Khoảng 66% người dân Thụy Điển từ 25 đến 64 tuổi đang học đại học hoặc tham gia các chương trình giáo dục “không chính thức” khác, như khóa học trực tuyến, hội thảo... - một trong những tỉ lệ cao nhất thế giới.

Sự hào phóng của chính phủ Thụy Điển là một trong những lý do khiến học viên lớn tuổi yên tâm quay lại ghế nhà trường. Đối tượng này thậm chí còn được hưởng nhiều quyền lợi hơn cả sinh viên trẻ tuổi. Cụ thể, bên cạnh miễn học phí, học viên lớn tuổi còn được hỗ trợ thêm chi phí chăm sóc con cái, trợ cấp và khoản vay lãi suất thấp để trang trải cuộc sống. Giá trị của gói hỗ trợ này sẽ tăng nếu họ chấp nhận tạm ngưng làm việc để đi học. Chưa hết, chủ doanh nghiệp phải giữ chỗ làm cho người lao động đến khi họ học xong và trở lại làm việc dù không trả lương cho họ trong khoảng thời gian này.

Khoảng trống khó lấp

Những gì xảy ra ở Mỹ là chuyện hoàn toàn khác. Theo tạp chí The Atlantic, các nhà hoạch định chính sách Mỹ gặp không ít khó khăn trong việc khuyến khích người lớn tuổi học đại học để cải thiện tỉ lệ người dân có bằng cấp.

“Chúng tôi đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động tay nghề cao và không thể lấp đầy khoảng trống đó chỉ với nhiều người tốt nghiệp đại học hơn. Đó chỉ mới là một phần của giải pháp” - bà Pamela Tate, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hội đồng dành cho người lớn và kinh nghiệm học tập (CAEL, trụ sở tại TP Chicago), nói.

Không như Thụy Điển, nhà chức trách Mỹ ít hỗ trợ những người sau 25 tuổi muốn trở lại trường học. Để được hưởng chính sách hỗ trợ tài chính của chính phủ, học viên phải học ít nhất 2 môn trong một học kỳ. Vấn đề là không có nhiều công ty cho nhân viên thời gian làm điều này.

Ngoài ra, chương trình hỗ trợ tài chính của một số bang hoàn toàn không dành cho người đi học trên 24 tuổi; cũng không có quy định nào bắt buộc công ty giữ chỗ làm cho những nhân viên muốn dành trọn thời gian cho việc học. Nhiều người còn gặp khó trong việc cân bằng giữa việc theo học tại các trường đại học và chăm sóc con cái. “Doanh nghiệp nào cũng muốn tuyển dụng người có kỹ năng cao hơn nhưng chúng ta không thể dàn xếp ổn thỏa để biến mong muốn này thành hiện thực” - bà Tate nhận định.

Theo nghiên cứu của Trung tâm Giáo dục và Lực lượng lao động thuộc Trường ĐH Georgetown, sự phát triển của nền kinh tế tri thức ở Mỹ đồng nghĩa 65% công việc vào năm 2020 đòi hỏi bằng cấp cao đẳng hoặc đại học. Trung tâm này ước tính Mỹ sẽ thiếu hụt khoảng 5 triệu lao động vào thời điểm đó nếu tình hình giáo dục không được cải thiện từ bây giờ.