Kỳ vọng nhầm chỗ?

Dù đều đồng thuận phải phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, Mỹ và Trung Quốc lại khác nhau ở cách thực hiện.

Ông Donald Trump cho là Trung Quốc nên dùng lợi thế đối tác thương mại số 1 của Triều Tiên để nhanh chóng chấm dứt tham vọng hạt nhân của nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Tuy nhiên, Trung Quốc lại không muốn kích động thảm họa tiềm tàng ngay sát biên giới mình chỉ vì điều mà họ cho là tranh cãi giữa Mỹ và Triều Tiên.

Trong mắt Trung Quốc, ông Kim sẽ không từ bỏ kho hạt nhân ngay cả khi Bắc Kinh cắt nguồn cung cấp dầu, gây ra vết thương kinh tế lớn. Đó là do chương trình vũ khí này tạo ra khả năng ngăn chặn Mỹ, đồng thời củng cố quyền lực cho ông Kim ở trong nước.

Do đó, cách duy nhất có thể khiến ông Kim dừng lại là Mỹ đề xuất một sự bảo đảm về an ninh, như ký hiệp ước không gây chiến có ràng buộc về pháp lý. Thế nhưng, cựu chuyên gia đàm phán Christopher Hill của Mỹ chỉ ra điều Washington lo ngại là Bình Nhưỡng vẫn có thể tấn công đồng minh của Mỹ, như Hàn Quốc, bất chấp hiệp ước trên.

Người dân nhìn qua Triều Tiên từ một đài quan sát ở tỉnh Cát Lâm - Trung Quốc Ảnh: AP

Nhiều nhà quan sát Trung Quốc cho rằng ông Donald Trump đã đánh giá quá cao khả năng gây áp lực của Bắc Kinh lên Bình Nhưỡng. Không chỉ vậy, những hành động của ông Kim còn bắt đầu ảnh hưởng tới các lợi ích chiến lược của Trung Quốc. Các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ và đồng minh có thể cản trở năng lực quân sự của Trung Quốc.

Đó là chưa kể các rủi ro môi trường một khi phóng xạ từ Triều Tiên lan qua biên giới. Cuối cùng là nguy cơ khi ông Kim làm điều gì đó khơi mào một cuộc chiến thực sự.

Một số chuyên gia Trung Quốc nói chính sách của Bắc Kinh đã tạo điều kiện cho Triều Tiên phát triển hạt nhân và khuyên Bắc Kinh nên cắt đứt hoàn toàn mọi hoạt động thương mại với láng giềng. Lập luận này phản ánh một sự thay đổi chính sách về Triều Tiên có thể đang được bàn bạc ở Trung Quốc.

Dù vậy, quan điểm phổ biến ở Bắc Kinh vẫn là những phát ngôn cứng rắn của Tổng thống Donald Trump chỉ khiến ông Kim thêm bất an và càng tăng tốc chương trình vũ khí của mình.