Mỹ lên tiếng sau tuyên bố "cấm cửa" của ông Duterte

(NLĐO) – Hôm 18-12, Mỹ thông báo sẽ làm việc chặt chẽ với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte để giải quyết bất cứ lo ngại nào sau khi ông đe dọa chấm dứt Hiệp ước Thăm viếng Quân sự (VFA) giữa hai nước.

Theo hãng tin AP, Đại sứ quán Mỹ tại Manila tuyên bố Washington sẽ làm việc với chính quyền Tổng thống Duterte để giải quyết bất cứ lo ngại nào. Tuy nhiên, cơ quan này không tiết lộ sẽ làm việc với Manila như thế nào.

Trong khi đó, Nhà Trắng vẫn chưa bình luận gì về phát ngôn mới nhất của nhà lãnh đạo Philippines. Phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest cho biết họ thường không phản ứng công khai mỗi khi ông Duterte đưa ra nhận xét tiêu cực nhằm vào Mỹ.

Hôm 17-12, phát biểu tại TP Davao sau khi trở về nước từ chuyến thăm Campuchia và Singapore, Tổng thống Duterte nhấn mạnh sẽ “ăn miếng trả miếng” bằng cách hủy bỏ Hiệp ước VFA. Hiệp ước quân sự ký năm 1998 này cho phép lực lượng Mỹ đến Philippines để tham gia các cuộc tập trận chung.

Nhờ VFA, Philippines đã dập tắt thành công một cuộc nổi dậy của người Hồi giáo cực đoan ở miền Nam, đồng thời nhận được sự huấn luyện và trang thiết bị từ Mỹ để đối phó với Trung Quốc ở biển Đông.

Ông Duterte lại châm ngòi căng thẳng với Mỹ. Ảnh: AP

Tuyên bố “xé” VFA được xem là hành động đáp trả việc Mỹ xem xét loại Philippines ra khỏi danh sách viện trợ dành cho các nước nghèo trong khuôn khổ Quỹ Viện trợ Thiên niên kỷ (MCG) trị giá trên 430 triệu USD. Washington lo ngại các vụ giết người ngoài vòng pháp luật kể từ khi cuộc chiến ma túy do ông Duterte phát động hồi cuối tháng 6 đã giết chết ít nhất 4.500 người.

Quỹ MCG kết thúc viện trợ cho Philippines hồi tháng 5 dưới thời cựu Tổng thống Benigno Aquino III. Dự kiến Manila sẽ được gia hạn viện trợ trong vòng 5 năm tới nhưng quá trình biểu quyết để thông qua quyết định viện trợ đã bị tạm hoãn để xem xét lại.

Công ty Viện trợ Thiên niên kỷ (MCC) - đơn vị quản lý quỹ MCG – tuần trước cho biết họ sẽ tiếp tục theo dõi các sự kiện ở Philippines trước khi tổ chức cuộc họp xem xét gia hạn viện trợ vào tháng 3-2017. Tạm thời, khoản viện trợ mới từ MCC sẽ được trao cho các nước Burkina Faso, Sri Lanka và Tunisia.

Ông Duterte: Mỹ muốn quay lại Philippines thì phải trả tiền

Trang Inquirer ngày 18-12 cho biết sau khi dọa hủy bỏ Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA) với Mỹ, ông Duterte còn ra điều kiện cho phía Mỹ.

Tổng thống Duterte tuyên bố: "Các vị muốn quay lại đây? (Nếu vậy thì) trả tiền cho chúng tôi. Các vị muốn có căn cứ ở đây? Hãy trả tiền cho chúng tôi. Chúng ta hãy cùng giao dịch. Chúng ta hãy giải quyết tất cả bằng tiền. Tốt hơn hết là thế".

"Hiện giờ không có chiến tranh, sao tôi phải cho phép các vị ở lại đây? Các vị muốn tạo ra Thế chiến III đấy ư? Nếu các vị làm như vậy, nếu bom hạt nhân được sử dụng, thì ngày mai hành tinh này sẽ không còn nữa. Tất cả chúng ta đều sẽ hết đời, vậy thì sao phải gây chiến với người khác?"- ông Duterte nhấn mạnh.

P.Nghĩa (Theo AP)