Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc ban hành sắc lệnh hành pháp vào đầu năm tới, theo đó cấm các công ty trong nước sử dụng thiết bị viễn thông sản xuất bởi 2 tập đoàn Huawei và ZTE của Trung Quốc. Reuters dẫn một số nguồn tin cho biết sắc lệnh trên đã được cân nhắc trong hơn 8 tháng và có thể được đưa ra sớm nhất là vào tháng 1-2019. Cụ thể, Bộ Thương mại sẽ được giao nhiệm vụ ngăn các công ty Mỹ mua thiết bị từ các nhà sản xuất thiết bị viễn thông nước ngoài bị xem là đe dọa đáng kể đến an ninh quốc gia.
Sắc lệnh nhiều khả năng không nêu đích danh Huawei và ZTE, 2 trong số những công ty thiết bị mạng hàng đầu Trung Quốc. Dù vậy, Bộ Thương mại Mỹ sẽ hiểu rằng họ được chỉ thị hạn chế sử dụng sản phẩm của 2 công ty này. Ngoài ra, sắc lệnh có thể viện dẫn Đạo luật Thẩm quyền kinh tế khẩn cấp quốc tế, cho phép tổng thống Mỹ điều chỉnh hoạt động thương mại để ứng phó tình huống đe dọa an ninh quốc gia.
Một khi được ban hành, theo Reuters, sắc lệnh là động thái mới nhất của Nhà Trắng nhằm "tống" Huawei và ZTE khỏi thị trường Mỹ. Trước đó, một dự luật quốc phòng được thông qua hồi tháng 8 cấm chính phủ Mỹ sử dụng thiết bị của Huawei và ZTE. Washington lâu nay cáo buộc 2 công ty này làm việc theo lệnh của Bắc Kinh và thiết bị của họ có thể được sử dụng để do thám người Mỹ - điều mà cả ZTE và Huawei đều phủ nhận. Vấn đề càng thêm cấp bách khi các nhà mạng không dây Mỹ đang tìm kiếm đối tác khi họ chuẩn bị đưa vào sử dụng mạng không dây 5G thế hệ tiếp theo.
Tại Mỹ, trong số những khách hàng lớn nhất của Huawei, ZTE là các nhà mạng hoạt động tại nông thôn và những công ty này lo ngại sắc lệnh sẽ buộc họ loại bỏ các thiết bị Trung Quốc đang sử dụng mà không được bồi thường. Theo các nhà mạng nhỏ, việc thay thế thiết bị đang sử dụng của Huawei và ZTE sẽ rất tốn kém. Ngoài ra, đã xuất hiện thắc mắc liệu chính phủ có được phép buộc các nhà mạng làm thế hay không.
Hai công ty Huawei, ZTE đang đối mặt nhiều sức ép từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump Ảnh: EPA-EFE/REUTERS
Thông tin trên đe dọa phủ bóng lên các cuộc đàm phán sắp tới giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm tìm giải pháp chấm dứt cuộc chiến thương mại. Theo trang Bloomberg, một phái đoàn Mỹ sẽ đến Bắc Kinh để hội đàm với giới chức Trung Quốc trong tuần lễ bắt đầu từ ngày 7-1-2019. Dẫn đầu phái đoàn Mỹ là Phó Đại diện Thương mại Jeffrey Gerrish.
Cuộc gặp trong tháng tới sẽ là lần đầu tiên giới chức 2 nước đối mặt sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào đầu tháng này nhất trí đình chiến thương mại trong 90 ngày. Kể từ đó đến giờ, các quan chức 2 nước chỉ mới điện đàm với nhau, theo tiết lộ của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin.
Bắc Kinh trong tuần này thông báo giảm thuế nhập khẩu đối với hơn 700 sản phẩm từ ngày 1-1-2019 tới trong nỗ lực mở cửa kinh tế và giảm bớt gánh nặng chi phí đè lên vai người tiêu dùng trong nước. Trước đó, ông Trump đồng ý hoãn tăng thuế lên 200 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trong thời gian đàm phán diễn ra.
Ông chủ Nhà Trắng đang thúc đẩy Bắc Kinh giảm rào cản thương mại và ngăn hành vi bị Washington cáo buộc là đánh cắp tài sản trí tuệ. Trung Quốc cho đến giờ đã cam kết nối lại nhập khẩu đậu nành Mỹ và tạm thời giảm thuế trả đũa đối với ôtô Mỹ. Dù vậy, một số chuyên gia nhận định hai bên vẫn còn cách xa một thỏa thuận quy mô lớn và mang tính đột phá mà chính quyền ông Trump tìm kiếm.
Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer gần đây cảnh báo đàm phán cần đạt kết quả thành công trước hạn chót là ngày 1-3-2019, nếu không Washington sẽ áp đặt các biện pháp thuế quan mới. Dù vậy, giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Larry Kudlow nói có thể hoãn leo thang hành động này nếu đàm phán đạt đủ tiến triển cần thiết.