Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel cho biết một trong những ưu tiên của ông John Kerry tại diễn đàn ARF lần này là hạ nhiệt căng thẳng trên biển Đông.
“Các khu vực kinh tế là rất quan trọng và quá mong manh đối với bất cứ quốc gia hoặc bên nào muốn sử dụng lực lượng quân sự hay bán quân sự để trả đũa, hăm dọa hoặc giả một nỗ lực cưỡng chế” - ông Russel phát biểu tại cuộc họp báo hôm 4-8.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - châu Phi ở Washington ngày 4-8. Ảnh: REUTERS
Ông Kerry khẳng định có chỗ cho các bên tranh chấp “thực hiện một số bước tự nguyện, xác định hành động mà họ thấy lo ngại và nếu tất cả mọi người đồng ý, cần phải loại bỏ những hành động khiêu khích”. Bước này có thể bao gồm tuân thủ một thỏa thuận không thay đổi hiện trạng bằng cách tạo ra các tính năng mới, hoặc quan trọng hơn là một lệnh cấm tạm thời nỗ lực cải tạo các tính năng đảo, đá, rặng san hô trên biển Đông.
Trước đó, cùng ngày, Trung Quốc đã bác bỏ ý tưởng "đóng băng" này, thậm chí còn thách thức dư luận rằng họ muốn xây dựng gì thì họ cứ xây trên các đảo ở biển Đông mà họ đơn phương tuyên bố chủ quyền. Vụ phó Vụ Biên giới và Hải đảo thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Dịch Tiên Lương nói: “Việc Trung Quốc sẽ làm hoặc không làm gì là do chính phủ Trung Quốc quyết định”.
Không chỉ vậy, ông còn ngang ngược tuyên bố rằng nước này có thể xây dựng bất cứ thứ gì họ muốn trên các đảo trên biển Đông và từ chối đề nghị mới nhất của Philippines về 3 giải pháp hạ nhiệt căng thẳng. Như cố tình lờ đi thực tế, vị quan chức nói rằng việc đóng băng không hữu ích và có thể xem như làm suy yếu nỗ lực, kéo dài hoạt động đàm phán bộ Quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC).