Nobel Vật lý 2015 khám phá tận cùng vật chất

Theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, hai nhà khoa học Takaaki Kajita (Nhật Bản) và Arthur B. McDonald (Canada) đã có đóng góp quan trọng trong các cuộc thí nghiệm chứng tỏ hạt neutrino (một loại hạt sơ cấp) thay đổi đặc tính. Sự biến hóa này đòi hỏi neutrino có khối lượng.

Phát hiện trên đã làm thay đổi sự hiểu biết của con người về hoạt động ở tận trong cùng của vật chất, đồng thời có vai trò quan trọng đối với quan điểm của chúng ta về vũ trụ.

Hai nhà khoa học được trao giải Nobel Vật lý 2015. Ảnh: Nobelprize.org

Neutrino là loại hạt gần như không có khối lượng và hiếm khi tương tác với thứ gì khác. Điều này khiến cho việc nghiên cứu nó gặp rất nhiều khó khăn.

Khám phá của 2 nhà khoa học đã mang đến những hiểu biết chuyên sâu quan trọng về thế giới bí ẩn của hạt neutrino, đồng thời giúp giải quyết một bài toán khó liên quan đến nó.

Cụ thể, khi quan sát hiện tượng hạt neutrino từ mặt trời rơi xuống trái đất, các nhà khoa học nhận thấy có đến 2/3 số lượng hạt này biến mất so với tính toán về mặt lý thuyết.

Tuy nhiên, hai ông Kajita và McDonald đã phát hiện ra chúng không biến mất mà chỉ thay đổi đặc tính. Điều này cho thấy chúng có khối lượng, không phải là không có khối lượng như suy nghĩ của các nhà vật lý học trước đó.

Hạt neutrino có số lượng nhiều thứ 2 trong toàn bộ vũ trụ, chỉ sau hạt photon (quang tử). Trái đất thường xuyên bị “dội bom” bởi những hạt này.

Nhà khoa học Takaaki Kajita sinh năm 1959 tại TP Higashimatsuyama - Nhật Bản, nhận bằng tiến sĩ tại Trường ĐH Tokyo năm 1986. Ông hiện là Giám đốc Viện nghiên cứu tia vũ trụ đồng thời là giáo sư tại Trường ĐH Tokyo.

Trong khi đó, ông Arthur B. McDonald sinh tại Canada năm 1943, có bằng tiến sĩ tại Viện Công nghệ California năm 1969 và hiện là Giáo sư danh dự tại Trường ĐH Queen (Canada).

Hai nhà khoa học trên sẽ chia đôi phần thưởng trị giá khoảng 960.000 USD.

Trả lời phỏng vấn các phóng viên sau khi hay tin được trao giải Nobel, ông McDonald cho biết có nhiều đồng nghiệp khác xứng đáng chia sẻ giải thưởng này với mình. Theo ông, công trình trên là một “sự cộng tác rất thân thiện” và cần nhiều năm để hoàn thành nó.