Quan hệ giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thời gian gần đây gặp trở ngại khi Mỹ không ngừng tố cáo Trung Quốc tấn công mạng. Ngược lại, Bắc Kinh nhanh chóng nắm lấy vụ cựu nhân viên tình báo Edward Snowden phanh phui các chương trình theo dõi của Mỹ để phản công Washington.
Trong bối cảnh trên, ông Giang đã gặp gỡ cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger tại Thượng Hải. Cuộc gặp diễn ra ngày 3-7 nhưng đến ngày 22-7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc mới có thông cáo. Tại cuộc gặp, cựu chủ tịch Trung Quốc nhắc lại khoảng thời gian quan hệ 2 bên đóng băng do sự kiện Thiên An Môn năm 1989 cho đến khi ông có chuyến thăm Mỹ vào năm 1993.
Ông Giang Trạch Dân xuất hiện tại đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18 cuối năm 2012. Ảnh: AP
“Theo như những gì tôi biết, đúng là lúc này có những mâu thuẫn nhất định giữa Trung Quốc và Mỹ. Tuy nhiên, chỉ cần lãnh đạo 2 bên thẳng thắn trao đổi quan điểm thì các khúc mắc có thể giải quyết” – ông Giang nói. Ông cũng tỏ ra hài lòng trước việc Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Barack Obama đã có cuộc đối thoại theo tinh thần trên vào tháng 6, trong đó an ninh mạng là trọng tâm thảo luận.
Ông Giang nghỉ hưu vào năm 2002 và chuyển giao quyền lực cho ông Hồ Cẩm Đào. Dù vậy, ảnh hưởng của ông vẫn không hề nhỏ. Ngay cả đương kim chủ tịch Tập Cận Bình cũng nợ ông Giang con đường quan lộ thênh thang bởi lẽ chính ông Giang đã “chấm” ông Tập từ khá sớm. “Với một đất nước 1,3 tỉ dân như Trung Quốc, rất cần một lãnh đạo mạnh mẽ. Có đủ kiểu vấn đề ở Trung Quốc, nhưng vấn đề không đáng sợ, điều quan trọng là phải quyết đoán” – ông Giang nói với ông Kissinger.
Ông Giang xuất hiện trở lại, nhưng hạn chế, kể từ khi có tin đồn ông qua đời vào năm 2011. Dưới thời ông, Trung Quốc đã vượt qua được cuộc khủng hoảng tài chính châu Á của những năm 1990, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001 và giành được quyền đăng cai Olympic 2008 tại Bắc Kinh.