Cây xanh thành phố: Người trồng, kẻ phá

Mặt tiền là trên hết!

Ngày 9-4-2002, cây me cao gần 10 m, tại số 7 đường Quang Trung, trước nhà sách Nhân Văn vẫn còn đang rất tươi tốt đã bị đốn hạ một cách không thương tiếc, có lẽ để cho mặt tiền quang đãng! Ðược biết, trước đó, nhà sách Nhân Văn cũng đã làm đúng bài bản: xin phép đốn cây. Tuy nhiên, Công ty Công viên Cây xanh (CVCX) chưa kịp cấp phép thì cây đã không còn.

Ngày 26-7-2002, tại số nhà 3020 đường Phạm Thế Hiển, quận 8, cây sọ khỉ cao gần 12 m, đường kính 30 cm đã bị khắc vỏ sâu hoắm vòng quanh thân cây. Kết quả, Công ty CVCX đã phải điều động lực lượng đến tận nơi để... đốn hạ cây, vì nếu không đốn thì trước sau gì cây sọ khỉ này cũng chết!

Gần đây nhất, vào đầu tháng 8, một vụ phá hoại cây xanh nữa lại được phát hiện tại trước số nhà 85 đường Lý Tự Trọng, quận 1. “Nạn nhân” trong vụ này là cây nhạc ngựa mà khi phát hiện cây đã nằm trong tình trạng héo khô, chờ chết, vỏ bọc thân cây bị bóc gần hết. Nhiều nhà chuyên môn nghi ngờ: Chỉ bằng cách đổ hóa chất vào gốc cây mới có thể giết chết cây nhạc ngựa trên 50 tuổi đang xanh tốt như thế. Nhưng không bắt được quả tang nên nếu có đem mẫu đất đi giám định cũng không giải quyết được gì. Thế là phải nhổ cây cũ, trồng lại cây mới.

3 triệu đồng cho một cây cổ thụ

Theo đội tuần tra bảo vệ cây xanh thuộc Công ty CVCX TP, chỉ tính từ đầu năm 2002 đến nay, đội đã lập được 76 biên bản xử lý vi phạm về cây xanh. Thậm chí, nhiều trường hợp cây được trồng đi trồng lại đến 4 lần nhưng vẫn bị chết. Trong đó, đa số trường hợp cây bị người dân tự ý đốn bỏ hoặc tìm cách phá hoại đều nằm trước mặt tiền nhà. Ông Ðào Trung Ái, Ðội trưởng Ðội Tuần tra bảo vệ cây xanh, cho biết đối với những trường hợp phá hoại cây xanh bị bắt quả tang, tối đa cũng chỉ bị phạt 3 triệu đồng, kể cả cây cổ thụ. Tuy nhiên, thường rất khó bắt quả tang. Hành động phá cây thường được diễn ra vào ban đêm bằng vô số thủ đoạn như: khắc vỏ, đổ hóa chất, cắt đứt rễ, đổ nước sôi... Ðối với cây con, mới trồng còn đơn giản hơn nhiều. Chỉ cần đi ngang qua bồn cây, dùng tay rung vài cái hoặc nhổ lên  trong nháy mắt, thế là xong... một đời cây! Theo kỹ sư Nguyễn Trịnh Kiểm, Ðội Quản lý cây xanh TP, nhiều trường hợp thấy rõ hành vi phá hoại được chuyển cho cơ quan công an nhưng rồi cũng bị chìm vào quên lãng.

Chỉ phạt thôi chưa đủ

Tình trạng đốn cây một cách tràn lan, với lý do phục vụ cho những công trình vẫn chưa chấm dứt. Nếu những nhà quản lý quy hoạch có tầm nhìn xa hơn thì nhiều hàng cây trong lòng TP sẽ không lâm vào tình trạng mới được trồng xuống lại phải nhổ lên vừa tốn tiền, tốn công vừa làm diện tích xanh của TP thêm thiếu hụt. Riêng với tình trạng người dân phá hoại cây xanh, nếu chỉ áp dụng mức phạt tối đa 3 triệu đồng cho một cây thì chắc chắn chưa đủ sức để răn đe! Ðể hạn chế tình trạng người dân phá hoại cây trên đường phố, từ lâu Công ty CVCX đã có ý tưởng giao cây cho người dân bảo quản. Thế nhưng không hiểu sao cho đến nay, biện pháp này vẫn chưa được áp dụng. Trong khi đó, tại một số nơi trong TP, dân đã tự làm hàng rào xung quanh gốc cây trước nhà mình vừa để bảo vệ cây vừa đẹp mắt. Nếu phong trào này được nhân rộng, không những cây xanh được bảo vệ tốt hơn vì có người dân góp sức  mà qua đó ý thức giữ gìn cây xanh TP của người dân chắc chắn sẽ được nâng cao.