Đêm trên xóm vạn đò

Đằng sau những ánh đèn đầy màu sắc của TP Huế về đêm là những mảnh đời lênh đênh, gập ghềnh cùng sông nước Hương Giang. Một xóm đò nghèo với bao nhiêu cảnh đời cơ cực.

Bãi bồi hóa sân chơi

Thuộc khu vực 7, phường Vỹ Dạ - TP Huế, mang tiếng là nội ô, nhưng ngay khi bóng đêm về, những bãi đất trống dẫn ra xóm vạn đò trở nên tối đen như mực vì thiếu đèn điện. Trên đường ra bến sông, chúng tôi dường như phải mò mẫm trong bóng đêm cùng ánh sáng leo lét hắt ra từ chiếc điện thoại cầm tay của cô bạn dẫn đường. Giáng Châu, cựu sinh viên ĐH Huế, vốn là cư dân xóm Cồn, tình nguyện dẫn chúng tôi xuyên qua những bãi bồi đất trống ven sông Hương.

Dò dẫm phải đến gần 20 phút, bến sông mới hiện ra. Xung quanh am ông Sắt (bãi đất nổi giữa sông Hương), nhiều tiếng cười đùa nổi lên trong cái lạnh đẫm hơi sương dù xung quanh là một màu tối đen như mực. Thì ra nhiều trẻ em ở xóm vạn đò không có điều kiện vào phố chơi đã biến bãi đất trống ven sông thành sân chơi của riêng mình. Thế nhưng để có mặt tại sân chơi này với những trò chơi trẻ thơ như đánh đu, lò cò hay cút bắt cũng không đơn giản, bởi hầu hết phải đi xuồng nhỏ từ những chiếc đò đang dập dềnh trên sông, hoặc nhảy chuyền từ đò này sang đò khác mới lên được đến bến. Văn Thái, cậu bé 7 tuổi, với cặp mắt xoe tròn ngạc nhiên nhìn vào chiếc máy ảnh kỹ thuật số của chúng tôi khi xem lại hình đã hét lên: “Ê, hình tụi mình có trong này nè!”. Sáng sớm, Thái cùng các bạn bắt ốc mang về bán lại để kiếm chút tiền phụ cha mẹ. Bàn tay chai sần trong cái áo cũ mong manh, Thái khá bẽn lẽn khi được hỏi sao không ra phố chơi: “Con không có tiền nên không dám ra. Mà ở đây chơi cũng vui dù trời rất tối”.

Tiếc là, ngoài những trò chơi tuổi thơ, nhóm trẻ này còn rủ nhau đi “rửa mắt” ở khu vực có những đôi tình nhân “tâm sự” ven sông. Thỉnh thoảng, chúng lại nghịch bằng cách ném bùn từ sông vào những đôi này. Sự hồn nhiên của những em nhỏ khi kể về “trò chơi” của chúng khiến chúng tôi cứ buồn da diết.

Long đong phận đò

Ánh sáng heo hắt từ bóng đèn neon trên những chiếc đò, lấy nguồn từ những chiếc bình acquy dẫn lối chúng tôi vào xóm. Lênh đênh trên mặt nước, gia đình ông Trần Văn Cư – 51 tuổi, làm nghề xúc cát trên sông Hương, rất tự hào vì có 4 mặt con thì đã có đến hai đứa được đi học. Tuy nhiên, học phí ngày càng tăng khiến nỗi lo đã trở thành gánh nặng trên vai ông. Em Trần Văn Chiến – 4 năm liền là học sinh giỏi, con ông Cư, kể: “Nhập học hơn 10 ngày, cô giáo nhắc mấy lần mà bây giờ con vẫn chưa đóng học phí, phải chờ ba mẹ đi vay đã”. Cám cảnh nghèo, cậu bé nói với chúng tôi: “Lớn lên con sẽ trở thành kiến trúc sư để kiếm tiền, xây nhà cho ba mẹ”...

Khi chuông đồng hồ điểm 19 giờ, lác đác trong những lòng đò, vài gia đình dọn bữa tối. Tuy nhiên, phần đông những đứa trẻ trong gia đình khác thì vẫn ngồi đợi ba mẹ đi làm về với cái bụng rỗng. Ông Trần Văn A tâm sự: “Vợ chồng tôi từ tờ mờ sáng đến tối mịt phải rong ruổi trên sông để bắt cá nhưng vẫn không đủ cho 7 miệng ăn nên phải vay mượn, không biết khi nào có tiền để trả nợ... Trao đổi với chúng tôi, bà Lê Thị Bé, Phó Chủ tịch UBND phường Vỹ Dạ, cho biết: “Các tổ chức từ thiện của Nhật Bản vẫn luôn tài trợ và giúp đỡ học sinh nghèo ở khu vực này”. Tuy nhiên, sự giúp đỡ của người dân xứ bạn vẫn chỉ là phần rất nhỏ so với khó khăn của những phận đời long đong nơi đây...

Cứ sáng sớm lại ngâm mình dưới sông để cào hến, bắt ốc hay vét bùn đất đi bán, tối về những người đàn ông ban ngày lao động cực nhọc lại tìm đến nhau, uống vài chén rượu cho quên đi mệt mỏi và để tiếp tục cho những lo toan của cuộc sống những ngày tiếp theo. Xóm đò với gần 80 chiếc thì có đến hơn 200 người đàn ông biết nhậu. Cứ tối tối, những tiếng “í ới” rủ nhau về đò của một ai đó lại vang xa. Khi cút rượu, lúc thì ly bia... Phố Huế tuy gần mà xa lắm với những mảnh đời này.