“Kéo cao” hồ Dầu Tiếng

Ngày 28- 3, Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN-PTNT) và Hội Khoa học thủy lợi TPHCM phối hợp tổ chức hội thảo “Chống xả lũ lớn và bảo vệ môi trường công trình hồ Dầu Tiếng”.

TPHCM “chìm” nhiều nhất

Hồ Dầu Tiếng cần được nâng cao trình để tích lũ “cứu” hạ lưu sông Sài Gòn khỏi ngập nặng

Lúc đó, hồ không còn tác dụng điều tiết mà ngược lại, gia tăng rủi ro cho hạ lưu.  Trong kịch bản xả lũ chung cho 3 hồ trong lưu vực sông Sài Gòn - Đồng Nai, nếu hồ Dầu Tiếng xả lũ theo thiết kế với lưu lượng lớn nhất là 2.800 m3/giây, bắt buộc hồ Trị An và Phước Hòa cũng phải xả theo lưu lượng thiết kế lần lượt là 21.000 m3/giây và 5.290 m3/giây. Khi đó, 3 tỉnh thành khu vực hạ lưu là Bình Dương, Đồng Nai và TPHCM sẽ bị ngập khoảng 207.498 ha, trong đó TPHCM ngập nặng nhất với 139.321 ha.

Theo ông Đỗ Hồng Hải, Vụ trưởng Vụ Xây dựng cơ bản - Tổng cục Thủy lợi, hồ Dầu Tiếng đã xây dựng và vận hành gần 30 năm trong điều kiện lúc bấy giờ hết sức thô sơ. Vừa qua, Vụ Xây dựng cơ bản đã khảo sát và phát hiện hồ có dấu hiệu thấm và xuống cấp, tập trung nhiều tại các đoạn đập đắp đất. Chưa kể, một công trình quan trọng đối với khu vực phía Nam nhưng lại thiếu các số liệu cơ bản về đo đạc, xây dựng công trình và thủy văn.

Giải pháp khả thi

Hồ Dầu Tiếng được phép xả lũ với lưu lượng đến 2.800 m3/giây nhưng chưa khi nào đơn vị vận hành hồ dám xả quá 400 m3/giây và thực tế TPHCM cũng chỉ có thể chịu được mức xả này. Ông Đào Văn Nam, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng thủy lợi 2 (HEC 2), đưa ra nhiều tính toán về các giải pháp để mức xả lũ xuống hạ du hồ Dầu Tiếng trong mọi trường hợp không quá 500 m3/giây. Theo ông, phương án khả thi nhất về giải pháp kỹ thuật cũng như kinh tế chính là nâng cao trình hồ Dầu Tiếng ở một số hạng mục như đập, tràn, cống lấy nước. Tổng kinh phí cho giải pháp nâng cao trình khoảng 1.900 tỉ đồng.

Ông Vũ Đức Hùng, Chủ tịch hội đồng thành viên công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa, đề nghị cần tính toán cụ thể hơn số lượng và mức độ thiệt hại khu vực dân cư sống quanh hồ khi nước dâng lên. Nâng cao trình đồng thời cũng nâng dung tích nước chứa trong hồ, vì thế cần có phương án thoát lũ và vùng phân lũ đột xuất (tức là một vùng đất “hy sinh”  bị ngập bắt buộc để tháo nước ra trong trường hợp hồ có sự cố).

Do các nghiên cứu của HEC 2 cũng chỉ mang tính tham khảo, vì vậy các đại biểu kiến nghị Bộ NN-PTNT sớm có nghiên cứu khả thi dự án nâng cao trình hồ Dầu Tiếng. Để nghiên cứu này mang tính chính xác hơn cũng như phục vụ cho công tác quản lý, vận hành hồ sau này, GS- TS Nguyễn Ân Niên, Chủ tịch Hội Khoa học Thủy lợi TPHCM, đề xuất nên khảo sát lại địa hình lòng hồ. Tiếp thu các ý kiến, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi Vũ Văn Thặng khẳng định sẽ trình các phương án chống lũ hạ lưu hồ Dầu Tiếng để Bộ NN-PT NT có cơ sở sớm ban hành các quyết sách.