Văn bản 1133 của Tổng cục Thuế về việc thu thuế đối với ủy quyền giao dịch bất động sản
đang gây nhiều tranh cãi. Ảnh: Tấn Thạnh
Tổng cục Thuế vừa có văn bản số 1133 trả lời Cục Thuế TP Hà Nội xung quanh vướng mắc về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chuyển nhượng bất động sản (BĐS).
Văn bản này cũng được gửi đến cục thuế các tỉnh, thành để thực hiện. Trước đó, Cục Thuế TP Hà Nội phát hiện một BĐS nhưng lại được ủy quyền nhiều lần nên đã có công văn xin ý kiến về việc thu thuế đối với trường hợp cá nhân có BĐS ủy quyền cho cá nhân khác thực hiện giao dịch.
Mỗi nơi thu mỗi kiểu
Theo chi cục thuế các địa phương, trước kia không thu thuế TNCN đối với ủy quyền giao dịch BĐS. Việc thu thuế chỉ thực hiện từ khi có văn bản 1133 của Tổng cục Thuế nhưng không có hướng dẫn cụ thể khiến các địa phương “đau đầu” và mỗi địa phương lại có mỗi cách áp dụng khác nhau.
Bà Phạm Thị Hai, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận 3-TPHCM, cho biết trên địa bàn quận chưa phát sinh trường hợp ủy quyền BĐS từ khi có văn bản 1133.
Theo bà Hai, tinh thần văn bản của Tổng cục Thuế dùng để ngăn chặn các trường hợp buôn bán, chuyển nhượng BĐS để lách thuế cho nên nếu tính thuế đối với ủy quyền BĐS, quận 3 sẽ tùy vào từng trường hợp mà tính thuế.
“Nếu ủy quyền toàn quyền được sử dụng, tặng cho, mua bán… mà bên được ủy quyền không nhận một khoản hoa hồng nào thì đó là hình thức mua bán “lách” thuế, hoặc một số trường hợp mà nhân viên ngành thuế thẩm định được là hoạt động mua bán thì sẽ thu. Còn lại, những ủy quyền chỉ đơn thuần để sử dụng, coi sóc… tài sản thì không thu thuế”- bà Hai nói.
Trong khi đó, Chi cục Thuế quận Bình Thạnh đang áp dụng thu thuế đối với tất cả các ủy quyền giao dịch BĐS, chỉ trừ trường hợp hai bên ủy quyền có mối quan hệ gia đình, theo quy định miễn thuế của Luật Thuế TNCN.
Ông Trần Văn Đức, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quận Bình Thạnh, cho biết hiện đơn vị này rất lúng túng trong thu thuế.
Thứ nhất, nếu coi là ủy quyền thì bên được ủy quyền phải là người nộp thuế, sao lại thu của người mua. Còn nếu coi là hoạt động mua bán thì ngoài thu thuế TNCN của người ủy quyền có thu lệ phí trước bạ của người được ủy quyền hay không.
Thứ hai, đã là ủy quyền thì không có giá tài sản, cơ sở nào để tính thuế (hiện Chi cục Thuế quận Bình Thạnh tạm tính bằng cách áp dụng giá khung của Nhà nước nhân với tỉ lệ 2%).
Thứ ba, biểu mẫu khai thuế dành cho trường hợp ủy quyền không có, nếu đưa biểu mẫu kê khai thuế TNCN, người dân sẽ phản ứng.
Chưa kể, trường hợp ủy quyền có thù lao thì lại không thuộc đối tượng điều chỉnh trong văn bản của Tổng cục Thuế nên không loại trừ hợp đồng ủy quyền sẽ được thêm vào một khoản hoa hồng nho nhỏ để “né”. Thêm nữa, nếu người được ủy quyền đem bán BĐS đó thì một BĐS sẽ bị đánh thuế hai lần.
Chờ Tổng cục Thuế trả lời
Cũng theo ông Đức, từ khi có văn bản hướng dẫn của Tổng cục Thuế, Chi cục Thuế quận Bình Thạnh đã tiến hành đánh thuế đối với hợp đồng ủy quyền giao dịch BĐS, riêng trường hợp người ủy quyền và người được ủy quyền có mối quan hệ gia đình thì không tính thuế, tuy nhiên đã gặp sự phản đối của rất nhiều người.
“Chúng tôi đã giải thích và đưa công văn của tổng cục cho họ xem nhưng chính chúng tôi cũng bối rối nên giải thích không thuyết phục. Một số người cũng “nhắm mắt” đóng cho được việc nhưng một số người kiên quyết không đóng nên chi cục đã để lại hồ sơ, đồng thời có văn bản xin hướng dẫn của Cục Thuế TPHCM” - ông Đức nói.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Cục Thuế TPHCM cho biết sau khi nhận được văn bản thắc mắc của các chi cục thuế địa phương, Cục Thuế TP đã có văn bản gửi Tổng cục Thuế xin hướng dẫn cụ thể cách xác định giá để tính thuế TNCN.
Vì nếu theo hướng dẫn của Tổng cục Thuế sẽ phát sinh hai đối tượng nộp thuế là bên ủy quyền và bên được ủy quyền. Nhưng trên hợp đồng ủy quyền lại không ghi giá trị tài sản chuyển nhượng thì cách tính thuế TNCN nào đối với bên ủy quyền, hay căn cứ vào bản giá do UBND tỉnh, TP ban hành để xác định mức thuế?
Đối với bên được ủy quyền, cách tính thuế sẽ căn cứ vào bảng giá UBND tỉnh, TP ban hành hay theo giá trị hợp đồng chuyển nhượng với bên thứ ba. Trường hợp giá hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá UBND TP ban hành thì áp theo giá nào? Đến nay, Cục Thuế TPHCM vẫn chưa nhận được văn bản trả lời của Tổng cục Thuế.
Qua tìm hiểu, chúng tôi biết được tại TPHCM cũng có tình trạng mua bán BĐS “núp bóng” ủy quyền. Điều này thường xảy ra với các trường hợp: Đất nền chưa có chủ quyền hoặc đơn thuần là muốn trốn thuế.
Tuy nhiên, hiện nay, nhiều địa phương vẫn đang e dè và chờ đợi, chưa dám mạnh tay thu thuế TNCN đối với ủy quyền giao dịch BĐS dù phải làm theo chỉ đạo ngành dọc.
|
Giao dịch dân sự hay hoạt động mua bán? Về hợp đồng ủy quyền, điều 158 Bộ Luật Dân sự quy định là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó, bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên có ủy quyền, còn bên ủy quyền chỉ phải trả thù lao, nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định. Về đối tượng nộp thuế TNCN, khoản 1, điều 2 Luật Thuế TNCN quy định là cá nhân cư trú và không cư trú có thu nhập chịu thuế theo quy định, phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam. Như vậy, ủy quyền giao dịch BĐS là một hoạt động giao dịch được luật pháp cho phép.
Tuy nhiên, việc cá nhân có đầy đủ năng lực dân sự mà ủy quyền cho cá nhân khác không thuộc đối tượng được miễn thuế TNCN được toàn quyền thực hiện việc chiếm hữu, quản lý, sử dụng và định đoạt BĐS của mình và không hoàn trả BĐS cùng các lợi ích có được từ hoạt động ủy quyền cho bên ủy quyền. Còn bên được ủy quyền không nhận thù lao. Theo Tổng cục Thuế, đây thực chất là hoạt động mua bán BĐS. Do đó, người ủy quyền phải có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế TNCN. |
Kỳ tới: Phản đối nhiều hơn ủng hộ
và quét mã QR
Bình luận (0)