Không chỉ an ninh nguồn nước

Tương tự như vụ cháy tại Nhà máy Bóng đèn phích nước Rạng Đông hồi cuối tháng 8 vừa qua, vấn đề trực diện và cũng là điều gây bức xúc nhất trong sự cố nhiễm dầu thải đầu nguồn Nhà máy Nước sạch Sông Đà cung cấp nước sinh hoạt cho hàng vạn người dân nhiều quận nội thành Hà Nội là sự thờ ơ, tắc trách, vô trách nhiệm của cơ quan và giới chức trách nhiệm. Đáng bất bình là biết nguồn nước bị ô nhiễm nặng song vẫn không có bất cứ sự khuyến cáo, xử lý rốt ráo, thậm chí còn định tìm cách bao biện rằng nguồn nước đạt chuẩn.

Việc quản lý nguồn nước sinh hoạt nhìn ngoài xem chừng rất chặt chẽ với những quy định và các ban bệ đầy đủ từ cơ quan cấp bộ môi trường, y tế, xây dựng cho tới chính quyền địa phương. Song khi xảy ra sự cố thì chẳng thấy một cơ quan hữu trách nào có động thái giải quyết kịp thời từ cảnh báo ngay cho tới có biện pháp cấp bách ổn định cuộc sống người dân.

Cách quản lý kiểu "thân ai nấy lo" cùng sự tắc trách, vô cảm và vô trách nhiệm đã tạo ra những lỗ hổng rất đáng lo ngại trong việc bảo đảm an ninh nguồn nước sạch cung cấp cho đời sống và sinh hoạt của người dân. Sự cố nước sạch ô nhiễm dầu thải dù nghiêm trọng song nó còn có thể dễ dàng nhận ra ngay nhờ trực giác. Trong trường hợp nếu chất gây ô nhiễm không màu, không mùi, không vị để có thể phát hiện nhờ trực giác con người thì người dân làm sao có biết để không sử dụng. Mối nguy càng nghiêm trọng hơn nếu chất gây ô nhiễm có thể ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Điều đáng nói nữa là trước sự cố nước sạch bị nhiễm dầu thải, cuộc sống của hàng vạn người dân Hà Nội từng rất nhiều lần bị ảnh hưởng so các sự cố vỡ đường ống dẫn nước sông Đà. Có lẽ những sự cố này không gây nguy hại tới sức khỏe và tính mạng con người mà chỉ gây khó khăn, đảo lộn cuộc sống người dân nên cơ quan hữu trách chưa nhận rõ tầm quan trọng của việc bảo đảm an ninh nguồn nước sạch. Bởi thế, chưa có nhận thức và biện pháp bảo đảm sự an toàn tuyệt đối cho nguồn nước sạch sinh hoạt.

Hiện nay, không chỉ xung đột, bạo lực mà những sự cố tác động xấu tới tâm lý người dân hay gây xáo trộn lớn tới đời sống thường nhật cũng như sản xuất và tiêu dùng cũng có thể dẫn tới những hệ lụy khôn lường, thậm chí có thể còn dẫn tới những khủng hoảng xã hội. Bảo đảm nguồn cung cấp điện, nước, hay dịch vụ thiết yếu như giao thông… đều được không ít quốc gia trên thế giới xem như là một vấn đề bảo đảm an ninh quan trọng, có chính sách và biện pháp ứng phó tương xứng.

Từ vụ nước sạch nhiễm dầu thải ở Hà Nội cần đặt ra vấn đề bảo đảm an ninh nguồn nước cũng như nhiều vấn đề an ninh khác liên quan mật thiết tới đời sống người dân và sản xuất. Không nhìn nhận đúng vấn đề, một sự cố rất có thể biến thành một cuộc khủng hoảng.