Tổng thống Macron và cuộc cải tổ khó khăn

Ông Jean Castex năm nay 55 tuổi, hiện đảm nhiệm cương vị người điều phối chính các hoạt động tái mở cửa nước Pháp trong giai đoạn đại dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona (Covid-19) hạ nhiệt tại nước này. Sau khi được chỉ định làm thủ tướng, ông Castex sẽ đứng ra lập chính phủ mới.

Quyết định trên được công bố vài giờ sau khi Thủ tướng Edouard Philippe và nội các của ông đệ đơn từ chức, qua đó hiện thực hóa cam kết của Tổng thống Emmanuel Macron về việc làm mới lại chính phủ để chuẩn bị cho khả năng tái tranh cử vào năm 2022. Tuyên bố của Văn phòng Tổng thống Emmanuel Macron cho biết ông Philippe và nội các vẫn đảm nhận công việc cho đến khi chính phủ mới được thành lập.

Cuộc cải tổ nội các trên diễn ra trong bối cảnh ông Macron muốn có luồng sinh khí mới trong 21 tháng còn lại của nhiệm kỳ và tập trung vào nhiệm vụ khôi phục kinh tế đang bị trúng đòn Covid-19. Trả lời phỏng vấn truyền thông địa phương hôm 2-7, ông Macron cho biết nước Pháp phải chuẩn bị đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế rất khó khăn nên cần phải có hướng đi mới và một đội ngũ mới.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và ông Edouard Philippe đến dự một cuộc họp tại Điện Élysée ở Paris hôm 29-6 .Ảnh: REUTERS

Ngoài ra, theo Reuters, ông Macron được cho là đang nỗ lực cải thiện uy tín sau khi cử tri trừng phạt chính phủ trung dung của ông trong cuộc bầu cử địa phương vào cuối tháng rồi. Kết quả cuộc bầu cử này cho thấy sự ủng hộ gia tăng dành cho Đảng Xanh, đồng thời nêu bật Tổng thống Pháp đang gặp rắc rối với khối cử tri thiên tả. Trong khi đó, Đảng Nền Cộng hòa Tiến bước (LREM) của ông Macron không chiến thắng tại bất kỳ thành phố lớn nào. Điểm sáng hiếm hoi là ông Philippe được bầu lại làm thị trưởng TP Le Havre.

Điều đáng nói là tỉ lệ ủng hộ dành cho ông Philippe cũng gia tăng trong thời gian nước Pháp chống chọi với cuộc khủng hoảng Covid-19 trong lúc uy tín của ông Macron lại sụt giảm. Các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cho thấy ông Philippe được đến 50% cử tri tin tưởng, trong khi đối với ông Macron, tỉ lệ này dao động từ 33%-39%. Ông Philippe, 49 tuổi, được chỉ định làm thủ tướng năm 2017 khi là thành viên của Đảng Trung hữu Những người Cộng hòa (LR). Sau đó, theo báo Guardian, ông rời LR nhưng không gia nhập đảng cầm quyền.

Một số nhà phân tích nhận định sẽ là bước đi thiếu khôn ngoan nếu Tổng thống Macron thay thủ tướng hiện nay bằng một người khác bởi động thái này có thể dọn đường để ông Philippe trở thành một đối thủ tiềm tàng trong cuộc bầu cử thổng thống sắp tới.

"Cái khó của ông Macron là ông Philippe không chỉ được lòng người dân mà còn không dễ thay thế. Ngoài ra, ông Philippe còn là một đối thủ tiềm tàng. Phe cánh tả đã sụp đổ và thật khó hình dung ai sẽ là ứng viên tổng thống của họ. Mối đe dọa thật sự (đôi với ông Macron) đến từ phe cánh hữu và ông Philippe là mối đe dọa chính" - ông Jérôme Fourquet, chuyên gia của Công ty Nghiên cứu thị trường và Thăm dò dư luận Ifop (Pháp), nhận định.

Trái lại, theo Reuters, giữ lại ông Philippe cũng có thể dẫn đến nhận định đảng của ông Macron không đủ nhân tài cho một cuộc cải tổ nội các sâu rộng. Ngoài ra, do ông Philippe là người theo đường lối trung hữu, việc giữ ông ở lại có thể làm phức tạp nỗ lực thu hút phiếu bầu của cử tri cánh tả.