Chân Tử Đan - người hùng phim võ thuật

Chân Tử Đan còn gọi là Chung Tử Đơn, tên tiếng Anh: Donnie Yen Ji Dan, sinh ngày 27-7-1963 tại Quảng Đông, Trung Quốc. Chân Tử Đan nổi tiếng từ các phim Hiệp sĩ Thượng Hải (đóng chung với Thành Long), Anh hùng (phim của Trương Nghệ Mưu). Anh là một trong 4 diễn viên võ thuật Trung Hoa được Hollywood đón nhận (Thành Long, Lý Liên Kiệt, Dương Tử Quỳnh và anh).

Tuổi thiếu niên

Năm 11 tuổi, Chân Tử Đan được gia đình đưa sang Mỹ. Tại đây, anh theo học võ và chơi đàn piano. Trong con người Chân Tử Đan hai môn nghệ thuật tưởng như trái ngược này lại hòa quyện, giúp anh dung hòa giữa nhu và cương. Nhưng dĩ nhiên phần nào anh chú tâm về võ thuật hơn, bởi sự di truyền từ mẹ - bà là một võ sư nổi tiếng.

Trong 6 năm sống trên đất Mỹ, Chân Tử Đan không chỉ tiếp thu tinh hoa võ thuật phương Tây mà còn bị tiêm nhiễm lối sống bạo lực, anh gia nhập băng đảng, thường xuyên đánh nhau với những nhóm đối đầu, cha mẹ anh rất lo sợ vì băng nhóm của anh có lần đã gây ra án mạng, thế là anh được cha mẹ đưa về sống tại quê nhà - Quảng Đông.

Không ngờ lần trở lại quê hương của Chân Tử Đan đã thay đổi cuộc đời anh. Tại đây anh gặp đạo diễn Viên Hòa Bình. Nhìn thấy tiềm chất diễn xuất cộng với khả năng về võ thuật của anh, Viên đạo diễn quyết định đào tạo anh thay thế ngôi sao Thành Long. Chân Tử Đan trong bộ phim đầu tiên đã lập tức chói sáng: Thái cực túy quyền. Với các màn võ thuật cực kỳ điêu luyện và ngẫu hứng, anh đã bước đầu chinh phục khán giả mê phim quyền cước. Đó là năm 1982, năm anh vừa đủ 19 tuổi.

Vai Hòang Kỳ Anh trong thiếu niên Hoàng Phi Hồng

Sau phim Thái cực túy quyền, anh đóng thêm nhiều phim nhưng không thành công vì đều là những phim đánh đấm ăn theo Thái cực túy quyền. Mất phương hướng trong thời gian này, anh gần như chỉ đóng phim theo quán tính, mà không hề gặp được một kịch bản tâm đắc.

Mãi đến khi bộ phim Hoàng Phi Hồng 2 chuẩn bị thực hiện, đạo diễn Từ Khắc quyết định cho đôi “long hổ” tương hội. Chân Tử Đan đóng một vai phản diện bên cạnh Lý Liên Kiệt. Với nhiều màn múa côn, đao đẹp mắt và những cú đá độc đáo, Chân Tử Đan tỏ rõ tài năng võ thuật của anh không hề thua kém Lý Liên Kiệt. Giới chuyên môn nhìn nhận anh như một diễn viên võ thuật có thực lực và biết diễn xuất. Và càng bất ngờ hơn nữa, khi vai diễn trong bộ phim này mang về cho anh giải Diễn viên phụ xuất sắc nhất trong LHP Kim Mã.

Một loạt phim sau đó, anh thủ vai nam chính như: Tiêu diệt nhân chứng, Truyền thuyết Xích Long... do đạo diễn Viên Hòa Bình thực hiện, đã thật sự khẳng định vị thế của Chân Tử Đan trong làng phim võ thuật.

Song, so với những tên tuổi lớn như Lý Tiểu Long, Thành Long, Chân Tử Đan cũng chỉ là hậu sinh... Mãi đến năm 1993, bộ phim Thiếu niên Hoàng Phi Hồng mới giúp Chân Tử Đan bước vào thế giới của huyền thoại võ thuật. Trong vai Hoàng Kỳ Anh, Chân Tử Đan phối hợp diễn xuất cùng Lý Liên Kiệt (vai Hoàng Phi Hồng) đã cống hiến cho khán giả những chiêu thức đẹp mắt, tinh tế của công phu Vô ảnh cước, Hồng gia quyền... Bộ phim thật sự tôn cao võ học Trung Hoa, ca ngợi hào khí của những anh hùng nhân dân đứng lên trừ gian diệt bạo.

Vai Trần Chân khởi đầu sự nổi tiếng

Chân Tử Đan là một người trầm tính, và vì quá trầm tính nên anh cũng khá chậm rãi trước khi quyết định một chuyện gì. Sau phim Thiếu niên Hoàng Phi Hồng, cùng với Chân Tử Đan, Lý Liên Kiệt nổi tiếng khắp thế giới. Nắm bắt cơ hội này, Lý Liên Kiệt tìm đến Hollywood phát triển sự nghiệp, nhưng Chân Tử Đan thì vẫn chưa tự tin, và chưa muốn đến một nơi hầu như khó có cơ hội nổi tiếng. Anh lại còn từ chối đóng vai Lý Tiểu Long trong phim Truyền thuyết Lý Tiểu Long - một phim của Hollywood, vai này sau đó do Jason Scott Lee đảm nhận... Từ chối thêm một số vai khác kể cả lời mời của Steven Seagan, Chân Tử Đan có vẻ như không màng đến lợi danh.

Chân Tử Đan lại làm thêm một chuyện lạ nữa, là đóng phim truyền hình. Tin này làm những ai yêu mến anh đều bất ngờ, nhưng khi biết anh nhận lời đóng 18 tập phim về nhân vật anh hùng Trần Chân thì mọi người vỡ lẽ... Vì đây là một trong những huyền thoại võ thuật của Trung Hoa có nghĩa khí, yêu nước.

Khi phim Tinh Võ Môn khởi chiếu đã tạo nên một cơn sốt về Trần Chân. Khán giả xem phim thêm cảm phục tinh thần bất khuất và kiên cường của Trần anh hùng. Sau thành công của phim Tinh Võ Môn, Chân Tử Đan đứng ra tổ chức sản xuất bộ phim võ thuật đầu tay: Truyền thuyết về Sói (đóng chung với Lý Nhược Đồng).

Phim có nội dung bi thiết, nhân vật do Chân Tử Đan đảm nhận nổi bật trong phim như một người hùng đơn độc, xả thân cho sự sống còn của những người dân hiền lành, cô thế... Những cuộc đại chiến kinh hồn nhưng giàu nhân bản của nhân vật Sói đã giúp bộ phim thành công rất lớn.

Đến năm 2001, khi bắt tay thực hiện phim Anh hùng, Trương Nghệ Mưu đã dành cho Chân Tử Đan một vai khá ấn tượng: vai thích khách Trường Không. Những pha giao đấu đẹp và ấn tượng giữa Chân Tử Đan và Lý Liên Kiệt được mệnh danh là “rồng hổ tương phùng”.

Chân Tử Đan và sự sáng tạo chiêu thức

Khán giả, đồng nghiệp đều công nhận Chân Tử Đan có các cú đá hoàn hảo và tuyệt đẹp, làm bật lên tính mỹ và tinh của môn võ Thái cực đạo. Anh còn được xem như một tổng hợp nhuần nhuyễn của các môn võ học: Cú đấm sấm sét của quyền Anh, cú đá bão dông của Thái cực đạo, sự uyển chuyển trong đỡ đòn của Wushu và Muay Thái. Anh còn được đề cao là một cao thủ sử dụng tuyệt đẹp các võ khí: côn nhị khúc, trường côn, đao, thương, kiếm...

Với thân thủ linh hoạt và trình độ võ học cao thâm, Chân Tử Đan đã không ngừng sáng tạo các chiêu thức đẹp cho các phim anh chỉ đạo võ thuật. Trong phim Hoàng Phi Hồng 2, Chân Tử Đan dùng tấm vải ướt xoắn lại làm vũ khí tấn công như cây trượng “giáp chiến” với Lý Liên Kiệt. Chiêu võ độc đáo này sau đó được nhân rộng trong khá nhiều phim võ thuật khác.

Đối với Chân Tử Đan, võ thuật không đơn thuần dùng để mưu sinh, mà chính là một bài học lớn để rèn luyện đạo đức, tính nhẫn nại và bao dung trong mỗi con người.