Nhiều người nhận xét hình ảnh trong phim Việt ngày càng đẹp. Cảnh vật trên phim lung linh và sinh động hơn những gì trong thực tế. Cảnh phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là minh chứng cho điều này. Thế nhưng, không phải ai cũng biết đến công việc và những đóng góp của D.O.P (viết tắt của director of photography - đạo diễn hình ảnh) cho sự phát triển hình ảnh ngày càng đẹp hơn trong phim Việt.
Nỗ lực tạo tên tuổi
D.O.P mới xuất hiện ở điện ảnh Việt Nam vài năm trở lại đây khi đội ngũ làm phim trở về từ Hollywood tham gia ê-kíp sản xuất phim. Trước đây, khâu hình ảnh trong phim do quay phim chính và đạo diễn phim phối hợp thực hiện nên mọi người thường nhầm lẫn D.O.P với quay phim 1 (quay chính). Theo nhiều người trong giới, D.O.P không đảm nhiệm quay phim dù họ có kiến thức vững về mảng này. Họ là những người giúp đạo diễn hình dung câu chuyện phim bằng hình ảnh và hiện thực hóa chúng. Tuy nhiên, do môi trường điện ảnh Việt chưa chuyên nghiệp như Hollywood, nhiều hãng không đủ kinh phí đầu tư cho D.O.P nên ranh giới giữa chức danh này và quay phim 1 đôi lúc trộn lẫn vào nhau.
Thế hệ D.O.P ban đầu nổi danh có Trinh Hoan, K’Linh, Nguyễn Nam, Nguyễn Tranh… Trong đó, K’Linh được xem là một trong những tay máy vàng của Việt Nam, thường làm cùng đạo diễn Lưu Huỳnh và Victor Vũ. Phim ấn tượng mới nhất của K’Linh trong vai trò D.O.P là “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”. Những cảnh quay đầy nghệ thuật và cảm xúc của phim đã giúp K’Linh chiến thắng hạng mục “Quay phim xuất sắc nhất” tại giải Cánh diều 2015. Thời điểm đó, chia sẻ trên các phương tiện truyền thông, K’Linh cho biết phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là một thách thức lớn so với những phim trước mà anh từng tham gia. Một trong những thách thức đó là khung cảnh dù nên thơ, lãng mạn nhưng vẫn phải được thể hiện qua lăng kính, góc nhìn của trẻ thơ. Phú Yên được chọn vì địa danh này có đủ yếu tố cho bộ phim gồm: rừng, núi, sông, suối, biển.
Một D.O.P kỳ cựu khác, cũng là tay máy vàng, từng có không ít tác phẩm ấn tượng là Nguyễn Tranh với dấu ấn trong phim “Cánh đồng bất tận”. Ngoài ra, còn có D.O.P Nguyễn Nam gắn với đạo diễn Vũ Ngọc Đãng từ phim truyền hình đến điện ảnh...
Khi phim điện ảnh bắt đầu phát triển mạnh, vài năm gần đây, nhiều D.O.P trẻ xuất hiện, nỗ lực tạo tên tuổi. Để cạnh tranh, nhiều nhà sản xuất chịu đầu tư cho phim, mời ê-kíp ngoại hoặc Việt kiều tham gia các khâu trong phim. Vì thế, lượng D.O.P trong làng giải trí Việt hiện khá phong phú.
James Ngô - một D.O.P Việt kiều, có “gia tài” gần 10 phim (có phim làm 2 người): “Cô dâu đại chiến 2”, “Tèo Em”, “Truy sát”, “Nữ đại gia”, “Trúng số”, “Để Mai tính”, “Chung cư ma”, “Vệ sĩ Sài Gòn”... - chia sẻ: “D.O.P là người kể chuyện về mặt hình ảnh cộng với sự hợp tác của quay phim, kỹ thuật ánh sáng, đo nét, thiết kế, phục trang... để đưa đến khán giả mặt hình tốt nhất, cảm xúc nhất.
Sau khi tốt nghiệp ngành điện ảnh tại Mỹ, James Ngô muốn về Việt Nam làm phim nên được Charlie Nguyễn dẫn dắt. Nhờ làm chung vài phim quảng cáo, gặp gỡ một số đạo diễn, đến năm 2010, anh được mời tham gia phim “Khát vọng Thăng Long” và hành nghề chuyên nghiệp ở Việt Nam đến nay. Sắp tới, James Ngô tham gia phim “Sứ mệnh trái tim” của đạo diễn Đức Thịnh cũng với vai trò D.O.P.
Chiếc bóng bên đạo diễn
Với điện ảnh Việt, chức danh D.O.P hiện nay rõ ràng hơn trước nhiều. Theo James Ngô, cũng như những D.O.P khác, mỗi khi nhận vai trò này, anh bắt đầu công việc của mình ngay từ giai đoạn tiền kỳ, cùng với đạo diễn, nhà sản xuất họp bàn đưa ra ý tưởng rồi chọn bối cảnh. “Nhiệm vụ của tôi là cùng kết hợp với đạo diễn tìm ra những bối cảnh theo ý đồ kịch bản, lên kế hoạch tính toán đặt góc máy, vị trí đặt đèn... sao cho phù hợp với câu chuyện. Thời gian chuẩn bị tiền kỳ khác nhau, tùy vào phim. Có phim chúng tôi chỉ chọn cảnh trong 2 tuần nhưng cũng có phim mấy tháng chưa xong” - D.O.P của phim “Cô dâu đại chiến 2” kể. Anh cho biết thêm là không ít trường hợp chọn được bối cảnh ưng ý nhưng đến khi quay thì bị thay đổi do điều kiện khách quan, đành tìm vị trí khác.
“Trong phim “Taxi, em tên gì?” có cảnh quay chiếc xe lao xuống vực và rơi vào hồ nước. Vất vả lắm mới chọn được bối cảnh ưng ý nhưng khi quay chính thức lại xảy ra chuyện. Người ta mở đập xả nước tràn đầy hồ, mặt hồ được chọn không còn như trước, nhìn giống như sông, hư bối cảnh. Hên là sau đó, chúng tôi tìm được bối cảnh phù hợp hơn hình dung ban đầu” - James Ngô kể.
Bên cạnh chọn bối cảnh, D.O.P còn tất bật lên ý tưởng sáng tạo, danh sách cảnh quay (shotlist), bản vẽ (storyboard) cùng với đạo diễn để hoàn tất tiền kỳ trước khi đoàn phim lên trường quay. “D.O.P là cái bóng của đạo diễn! Sau khi đọc kịch bản và được đạo diễn đưa ra những ý đồ sáng tác, D.O.P là người truyền tải những ý tưởng đó đến với khán giả bằng hình ảnh” - James Ngô nhận định.
Theo D.O.P Minh Luân - từng tham gia nhiều phim truyền hình: “Gia đình phép thuật”, “Khung trời mơ ước”, “Cái giá danh vọng”, “Chiếc vòng ngọc huyết”, “Trận đồ bát quái”... - khi đạo diễn muốn có hình ảnh như ý đồ sáng tạo của mình, D.O.P sẽ xem máy móc hiện có đủ sức thực hiện không. Sau đó, cả hai ngồi lại với nhau bàn bạc. “Tôi luôn chuẩn bị 3 phương án khác nhau, lần lượt đưa ra cho đạo diễn chọn để thực hiện. Nếu các phương án đều không được đạo diễn đồng ý, chúng tôi phải làm rõ xem ý đạo diễn thực sự muốn thế nào, có cách nào thực hiện được không” - Minh Luân nói.
James Ngô cho biết giữa D.O.P và đạo diễn không tránh khỏi sự bất đồng vì mỗi người có nhiều ý tưởng khác nhau. Tuy nhiên, cả hai luôn phải đưa ra những biện pháp tốt nhất để đạt chất lượng về mặt hình ảnh. Quan trọng là phải biết giảm cái tôi, cộng hưởng, phối hợp để tác phẩm ra đời có chất lượng tốt hơn. “Một số đạo diễn giỏi, hiểu biết hình ảnh sẽ lắng nghe rồi đưa ra góp ý cho D.O.P để hình ảnh đẹp hơn nhưng nếu gặp đạo diễn không hiểu về hình ảnh sẽ khó cho công việc sáng tạo của D.O.P” - Minh Luân nhận định.
Kỳ tới: Danh, lợi chẳng bằng ai
và quét mã QR
Bình luận (0)