Lặng thương thành phố

1. Xe nước mía, được đặt trước tiệm tạp hóa, cũng mấy năm nay rồi. Xe nước mía kiêm luôn sinh tố: nào bơ, mãng cầu, thơm, xoài, cóc để sẵn từng giỏ cần xé kế bên. Hai vợ chồng, nghe giọng thì đoán đâu đó khúc miền Trung, lúc nào cũng đồng hành "tác nghiệp". Chồng xay mía thì vợ thu tiền. Vợ xay sinh tố thì chồng lúi húi lấy ly để sẵn. Vợ gọt cóc thì chồng lau dọn. Vợ tước mía thì chồng cũng sà xuống gần bên. Vợ đếm tiền thì chồng chạy đi lấy đá. Hông biết hai vợ chồng này học quy trình chuyên môn hóa từ đâu mà họ làm việc triệt để theo phương châm "biết nhiều thứ, giỏi một thứ", mỗi người đều thành thạo đủ phần việc, mà giỏi nhất là kỹ năng "cùng làm". Xe nho nhỏ, mà nuôi được 3 đứa nhỏ đi học. Đứa nào đứa nấy mặt sáng trưng, áo quần tinh tươm sạch sẽ, thấy khách biết cúi đầu chào. Hễ đông khách chút thì tụi nó xung phong phụ chuyện này chuyện kia. Nói ra khó tin nhưng sự thật là xe nước nhỏ, mà nhiều khi khách đông không kịp tiếp, hai vợ chồng luôn tay luôn chân. Nhiều ngày có thêm người nhà, bà con ra phụ bán. Mười ngàn một ly nước mía. Hai chục ngàn ly sinh tố bơ béo ngầy ngậy. Thơm với mãng cầu ngọt lịm, xoài, cóc chua chua. Ai thích thức gì gọi thức nấy. Ai nhiều đá ít đá, thêm đường bớt sữa gì chủ cũng tươi rói phục vụ. Dù bán đủ loại trái cây nhưng mọi người quen gọi là xe nước mía. Mà hai vợ chồng cũng hãnh diện mình "ôm" xe nước mía cả chục năm hơn.

Khách ghé xe nước mía cũng phong phú. Mấy chị em từ các cao ốc văn phòng gần đó giày cao gót điệu đà, mấy anh taxi áo trắng đóng thùng, mấy anh xe ôm công nghệ một màu xanh xanh từ nón tới áo, mấy bạn nhà báo thì trang phục không ai giống ai (trong đó có đứa nhiều chuyện là mình). Người có hội bạn thì rôm rả chuyện trò. Người đi mình ên nhiều khi cũng ráp vô nhóm nào đó. Còn không, thì chính vợ chồng chủ xe nước mía thay phiên tiếp khách lúc ngơi tay. Có người trầm ngâm mình ta một cõi cũng không ai phiền hà gì.

Cái dễ thương nữa là nếu có người lỡ đường, bà cụ bán vé số, ông cụ lượm ve chai, mấy chị ẵm em bé đi bán hàng rong… mà vô tình đi ngang khu vực xe nước mía giấc trưa nắng chang chang cũng hay được mời một ly nước mía mát lạnh tâm can. Khi thì từ tấm lòng của cô nhà báo đeo mắt kính tròn xoe, khi thì từ anh chàng giao hàng dừng chân nghỉ trưa, lúc là từ chính chủ quán.

Hổng biết giàu có dư dả hơn ai, nhưng thấy người già trẻ nhỏ là thương, là thích mời một ly nước, "chịu thì chịu không chịu thì thôi" à. Xe nước mía này thiệt xứng danh là nước mía "không cô đơn". Góc phố nhỏ ban trưa nào cũng sinh động thêm lên, nhờ xe nước mía nhỏ xíu, giữa khu trung tâm thành phố cái gì cũng đắt xắt ra miếng, ai cũng vội vàng như chạy đua với kim giây trên mặt đồng hồ.

Tủ bánh mì miễn phí cho người nghèo trên đường Phan Văn Khỏe, quận 6, TP HCM Ảnh: HOÀNG TRIỀU

2. Chiều nay chạy vội vã trong cơn mưa mù trời trắng đất, mà vẫn kịp ngoái nhìn để mỉm cười vì một cảnh tượng dễ thương. Ông che mưa cho cháu, cháu che mưa cho chú chó, cùng trú dưới hàng hiên. Hàng hiên chật hẹp nên mưa vẫn hắt vào chứ không hoàn toàn khô ráo. Không biết một già - một trẻ - và một bạn nhỏ bốn chân, có chuyện gì vui mà mắt long lanh chuyện trò. Mặc cho ngoài kia ngổn ngang nỗi lo về dịch bệnh, chắc ỷ y là đang một mình một cõi hàng hiên đây mà.

Chiếc xe đạp để cạnh đó chịu khó ướt chút nha. Vì cái áo khoác sờn sờn ông đang che chắn cho cháu, cái nón vải in hình siêu nhân hơi bạc màu cháu đang che cho chú chó nhỏ lông vàng.

Cái hàng hiên nhỏ xíu xiu mà thành một chỗ trú ngụ an toàn, ấm áp không chỉ cho một người mà tới hai người và một bạn chó con. Vậy là đủ rồi, còn gì tuyệt vời hơn, trong một cơn mưa trắng trời.

3. Một cái thùng nhỏ đựng đá. Hai cái ghế nhựa không tựa màu đỏ. Cái rổ tre đựng cam tươi. Vài chiếc ly và túi vải.

Bảng hiệu là tờ giấy A4, trên đó có hai chữ "Giải khát" in màu đen trên nền giấy trắng vừa chân phương mà cũng thật chỉn chu khi chủ quán đã ép nhựa phẳng phiu.

"Điểm nhấn trang trí" là một dọc bình nhựa, lon rỗng từ đủ loại nước được "chủ quán" xếp đặt đối xứng, cột dây cẩn thận treo lên tường rào có hàng lá xanh xanh.

Đó là tất cả vốn liếng làm ăn của một gia đình giữa quận 3, TP HCM.

Ngăn nắp, sạch sẽ, giản đơn và đa dạng lựa chọn: cà phê, nước cam, nước tắc và các loại nước đóng chai...

Người đàn ông luôn ăn mặc phẳng phiu, nói giọng Bắc, áo sơ mi màu sáng, quần tây, dép da nâu và nón kết trên đầu.

Mình hay kiếm cớ mua nước đặng nghe mấy từ "cảm ơn em nhá" đon đả và đôi mắt cười sáng rỡ của ông.

Có hàng vạn những "cơ ngơi kinh doanh" vỉa hè như vậy ở thành phố này.

Những món hàng đồ ăn thức uống vài ngàn đồng, giúp cho bao người qua cơn khát, đỡ lỡ bữa. Đó cũng là nguồn thu cho nhiều gia đình nuôi con ăn học, để chạm tới một giấc mơ khác, xa hơn... Họ là một phần của bức tranh đô thị này. Là gam màu riêng có, họ có đủ sống thì thành phố này mới đủ đầy sinh khí. Sức sống nơi này được tạo nên, được dưỡng nuôi bởi hàng triệu bàn tay, con tim và khối óc.

Thành thử vậy, mà thấy thương thành phố. Tí tách vài chuyện nhỏ dễ thương về thành phố, để thầm lặng nối dài tình yêu.