"Giải cứu" mút mùa...

Vì sao một mặt hàng nông sản đóng vai trò quan trọng, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia; loại lương thực chủ yếu hiện diện mỗi ngày trong bữa ăn của người Việt Nam và không ít gia đình trên thế giới lại rơi vào tình cảnh bi đát như vậy? Theo tôi, xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:

Một là, lo tăng năng suất nhưng ít quan tâm chất lượng. Năng suất cao là điều ai cũng mong muốn. Nhưng cao để làm gì khi giá trị sản phẩm bán ra không đủ bù đắp chi phí sản xuất, bán không ai mua? Đã đến lúc nông dân cần phát triển các giống lúa chất lượng cao, bán có giá thay vì chỉ chăm chăm vào việc tăng năng suất. Hiện nay, tiêu chuẩn để nhập khẩu gạo vào các nước rất cao với hàng trăm tiêu chí khác nhau, nhất là với hàm lượng tồn dư của các loại thuốc bảo vệ thực vật. Do đó, phát triển nông nghiệp xanh, sạch và hữu cơ là con đường duy nhất để chúng ta tiếp tục đẩy mạnh việc xuất khẩu gạo phù hợp với xu thế bảo vệ môi trường của thế giới.

Hai là, chưa chú trọng phát triển thương hiệu. Dù đã tham gia thị trường gạo xuất khẩu từ 30 năm qua nhưng đến nay, vấn đề thương hiệu cho gạo Việt Nam vẫn chưa được chú trọng đúng mức, trong khi các quốc gia cùng xuất khẩu gạo khác đã làm rất tốt điều này. Nhất là trong bối cảnh hiện nay, trên thị trường gạo thế giới xuất hiện ngày càng nhiều quốc gia cạnh tranh trực tiếp với gạo Việt Nam.

Ba là, bỏ ngỏ thị trường nội địa. Dường như lâu nay, chúng ta tập trung đẩy mạnh việc xuất khẩu gạo hơn là phát triển thị trường trong nước. Trong khi nhu cầu tiêu thụ gạo của người Việt đã thay đổi rất nhiều. Đã qua rồi cái thời ăn chỉ cần cho no để đủ sức đi làm. Ngày nay, nhiều gia đình sẵn sàng bỏ chi tiền để có những bữa cơm ngon với đủ loại gạo như: gạo siêu sạch, gạo hữu cơ, gạo mầm, gạo dinh dưỡng, gạo thảo dược… Hơn thế nữa, giữa miền Tây, vựa lúa của cả nước, không ít người tiêu dùng ưa chuộng gạo Miên, gạo Thái, gạo Nhật hơn gạo Việt vì theo họ, nông dân mình giờ xài thuốc nhiều quá!

Bốn là, chưa quảng bá đúng tầm. Vẫn biết các kỳ festival lúa gạo đã và đang tổ chức theo định kỳ với quy mô hoành tráng nhưng cái cần ở đây là những hoạt động mang tính đột phá, có chiều sâu, làm nổi bật sự độc đáo, khác biệt của gạo Việt Nam so với các nước chứ không chỉ dừng lại ở việc trao đổi thông tin, giới thiệu vài giống lúa hay máy móc nông nghiệp…