“Nhà nước bảo mẫu” kiểu Úc

Nhiều luật lệ được chính quyền các địa phương ở Úc ban hành để giảm bạo lực, cải thiện sức khỏe và an toàn của người dân. Thế nhưng, trong nhiều trường hợp, một số điều luật bị cho là hạn chế tự do, phá hỏng sinh kế của doanh nghiệp nhỏ và biến quốc gia này thành “nhà nước bảo mẫu”.

Bảo vệ quá mức?

Tại bang New South Wales, luật quy định các bể bơi phao sâu hơn 30 cm phải có hàng rào cao tối thiểu 1,2 m bảo vệ xung quanh. Bên cạnh đó, người đi xe đạp sẽ phải nộp phạt 239 USD nếu không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ bị phạt 425 USD. Gây tranh cãi nhất là những luật lệ “giới nghiêm” ban hành từ tháng 2-2014, buộc quán bar ở các khu giải trí chính của TP Sydney, thủ phủ bang New South Wales, không nhận thêm khách mới từ 1 giờ 30 phút và ngừng phục vụ đồ uống từ 3 giờ (giờ địa phương). Người dân bang này cũng không thể mua rượu trong cửa hàng sau 22 giờ.

Người dân Sydney - Úc phản đối những luật lệ “giới nghiêm” Ảnh: RIPITUP.COM

Ngoài ra, trang Yahoo! News còn dẫn ra một số luật khác bị xem là đang biến Úc thành nhà nước “bảo mẫu”: Xin phép nếu muốn cắm trại ở công viên, kiểm soát tuổi tác người truy cập website các thương hiệu rượu, bị phạt nếu để khói bốc lên quá nhiều từ hoạt động nướng đồ ăn, hạn chế quảng cáo liên quan đến trẻ em, thức ăn không tốt cho sức khỏe, rượu, các sản phẩm tài chính… Tất thảy luật định đó khiến một số người dân Úc cảm thấy lựa chọn cá nhân của mình bị hạn chế bởi luật lệ, khiến cuộc sống trở nên ngột ngạt và mất tự do.

“Chúng ta có một nhóm người không quan tâm đến nhân dân mình” - thượng nghị sĩ David Leyonhjelm của Đảng Dân chủ Tự do phàn nàn. Chính khách này đang đứng đầu một cuộc điều tra của thượng viện về sự cần thiết của những luật lệ về cần sa, phân loại phim ảnh, đội mũ bảo hiểm khi chạy xe đạp và dựng rào quanh bể bơi phao. Ông Leyonhjelm thừa nhận mọi nước phát triển vẫn đầy rẫy quy định kiểu “nhà nước bảo mẫu” ở mức độ khác nhau. Dù vậy, ảnh hưởng quá mức của các nhà hoạt động vì sức khỏe cộng đồng tại Úc đã tạo ra một kiểu “nhà nước bảo mẫu” chưa từng thấy khi so sánh với các nền dân chủ phương Tây, theo nhận định của những người chỉ trích.

Cân bằng giữa quyền lợi, an toàn

Ở chiều ngược lại, không có gì khó hiểu khi giới nhân viên y tế và lực lượng cảnh sát là những người ủng hộ hết mình các quy định “giới nghiêm” nói trên bởi họ thường xuyên giáp mặt với nạn nhân của tình trạng bạo lực khi say xỉn. Bác sĩ Stephen Parnis, Phó Chủ tịch Hiệp hội Y khoa Úc, cho rằng luật này mang lại sự cân bằng giữa quyền lợi và sự an toàn của người dân. Ông này cũng nhận định “nhà nước bảo mẫu” chỉ là cách gọi của những người không ưa gì một số luật lệ được ban hành.

Trong khi đó, giáo sư triết học Paul Griffiths tại Trường ĐH Sydney cho rằng một số chính khách theo đường lối tự do đang thúc giục giảm bớt luật lệ liên quan đến sức khỏe nhưng cảnh báo rằng việc giảm bớt quyền lực của các chính phủ dân chủ đồng nghĩa sự tự do sẽ giảm đi, chứ không phải ngược lại. “Một số luật lệ nào đó không phải là thứ giúp xác định xem chúng ta có tự do hay không. Chúng ta nên giúp cho chính phủ mình trở nên dân chủ hơn, thay vì đòi hỏi giảm bớt luật lệ” - giáo sư Griffiths nói. Theo chuyên gia này, một biện pháp tốt hơn là làm sao để những người phản đối cảm thấy quan điểm của họ được lắng nghe.