Chẳng biết tự khi nào, những hàng cây sấu già được trồng nhiều trên hè phố trong các khuôn viên vườn hoa, công viên... đã trở nên rất đỗi thân quen với hết thảy những con người Hà Nội.
Cũng chỉ là một loài cây trồng làm bóng mát, song cây sấu còn có một giá trị nữa đó là cung cấp quả cho con người, mà thứ quả có thể dùng chế biến chè sấu đá ăn rất mát, dùng nấu chua, luộc rau... và khi quả chín vàng thì hương vị thật tuyệt vời, khó quên.
Mùa quả sấu bắt đầu, thường là trẻ con, người lớn thích hơn vì được ăn sấu, song khi mùa sấu ra hoa cũng luôn được bọn trẻ mong đợi vì loài hoa mộc mạc, giản dị, bé nhỏ, có màu trắng đục này luôn toát lên mùi hương thơm quyến rũ kiêu kỳ...
Nhà tôi ở trong một khu phố cũ trên đường Trần Phú chạy ngang qua. Ai cũng biết con đường này trồng toàn sấu và có một thời người Hà Nội gọi là ''phố sấu''.
Chính vì ở sát ''phố sấu'' nên ít nhiều ký ức tuổi thơ tôi cũng ngập tràn những kỷ niệm về loài hoa này. Ngày còn nhỏ, bọn trẻ chúng tôi vẫn thường nô đùa chơi nhiều trò chơi dân gian dưới tán cây sấu.
Mùa hoa về, chúng tôi vẫn mải mê chăm chỉ nhặt từng đài hoa sấu nhỏ li ti rụng xuống và xâu thành một chuỗi dài đeo vào cổ, vào tay trông rất ngộ nghĩnh.
Chúng tôi còn thỉnh thoảng chơi trò cô dâu chú rể khi gán ghép những đứa trẻ với nhau và khi mùa sấu nở thì cô dâu, chú rể chắc chắn sẽ được quàng lên đầu một vòng hoa sấu trắng kết khá cầu kỳ.
Tôi có khá nhiều kỷ niệm về loài hoa mộc mạc này khi tâm hồn thơ bé còn chưa hề mờ phai những hình ảnh nhiều đêm trăng dạo phố và từng cơn mưa hoa rắc xuống đầu đẹp tựa trong cổ tích.
Hồi ấy, đêm nào trước khi đi ngủ bà cũng dặn tôi là không được đóng cửa sổ để bà được ngửi, hít chút hương hoa sấu.
Bà cũng thích loài hoa này, bởi vì bà sinh ra và lớn lên ở khu phố cũ của Hà Nội này và cũng từng gắn bó với những hàng sấu già có hoa nở vào đầu hè.
Năm nay, đã mười lăm mùa hoa sấu bà tôi trở thành người thiên cổ và khi những chùm hoa sấu đầu tiên trong mùa xuất hiện, tôi vẫn thầm kêu lên: Nội ơi, mùa hoa lại về rồi!
Thời gian trôi, mỗi con người đều lớn lên, người thì xa Hà Nội, người ở lại và không còn ai trong nhóm bọn chúng tôi còn có nhiều thời gian để mường tượng vế hoa sấu nữa, nhưng những kỷ niệm thời thơ ấu với loài hoa này như vẫn tươi nguyên.
Mới chủ nhật vừa rồi, khi bước trên phố tôi thấy lá rụng xào xạc vội ngẩng mặt lên cao thì thấy những nụ hoa li ti đã bắt đầu hé nở.
Lại một mùa hoa sấu về. Sắc hoa, mùi hương ấy đã làm cho phố phường dịu mát, trong trẻo, thơm tho hơn. Một mùa hoa sấu dịu mát thơm tho làm sống dậy bao kỷ niệm đẹp đẽ trinh nguyên của mình, của bè bạn...
