Lợi dụng mạng xã hội Facebook với khả năng tìm kiếm và kết nối cao, dễ dàng tạo lập tài khoản cũng như tham gia các hội, nhóm và chia sẻ thông tin qua đây, các đối tượng đã móc nối từ người có nhu cầu bán con đến những kẻ buôn người, tạo thành đường dây mua bán trẻ em xuyên biên giới.

“Mẹ mìn” gắn mác sinh viên, tài xế Grab

Trong vụ án mua bán người dưới 16 tuổi mà Công an quận Đống Đa (Hà Nội) vừa điều tra khám phá, khởi tố 6 đối tượng thì Nguyễn Trần Lan Anh (SN 1999), trú tỉnh Bình Phước nhưng ở trọ TP. Hồ Chí Minh là trẻ tuổi nhất, đồng thời đang là sinh viên một trường đại học. Nữ sinh này “bén duyên” với nghề “còi mồi” mua bán trẻ sơ sinh nhân một lần được người em gái 17 tuổi (quen khi đi tình nguyện) cầu cứu, nhờ tìm người để cho con trai vì trót “không chồng mà chửa”.

Sau khi Lan Anh đăng bài lên nhóm “Cho nhận con nuôi” thì gặp được “mẹ mìn” Huỳnh Thị Hồng (SN 1989, trú tỉnh Đắk Lắk; thuê trọ tại TP HCM) chuyên mua trẻ sơ sinh bán sang Trung Quốc. Hồng “đồng ý nhận nuôi” và đưa cho mẹ bé 30 triệu đồng. Người mẹ “trút được gánh nặng” lại có 30 triệu đồng chi phí và bồi bổ sức khoẻ thì quá ưng ý, liền “lại quả” cho Lan Anh 2 triệu đồng.

Bản thân Lan Anh thấy việc môi giới bán các em bé cũng dễ, không mất nhiều thời gian, công sức mà vẫn có tiền nên sau lần đầu thành công lại tiếp tục vào các hội nhóm cho và nhận con nuôi trên mạng để tìm mối mới…

Trung tá Nguyễn Việt Phương, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Đống Đa cho biết, sở dĩ các đối tượng như Lan Anh dễ dàng thuyết mục những người mẹ dứt ruột đẻ đau sẵn sàng bán con mình để lấy 20-30 triệu đồng là bởi trước lúc giao dịch với các mẹ thì các đối tượng đã có thời gian trò chuyện, tìm hiểu. Chúng tự bịa ra những câu chuyện éo le của bản thân, rằng đều vì điều kiện đang không sinh được con, hiếm muộn hay vô sinh… nên muốn nhận cháu bé về làm con nuôi, đồng thời khẳng định sẽ trực tiếp nuôi chứ không hề tiết lộ việc mang bán.

Về phía những người mẹ, hoặc là lỡ dính bầu với người yêu, hoặc sinh con ngoài giá thú, hoặc điều kiện kinh tế khó khăn, không thể nuôi con… thì cứ nghĩ mình đã tìm được những “người mẹ thứ hai” có thể cho con mình cuộc sống tốt hơn. Nào ngờ, đó toàn là những “mẹ mìn” trong đường dây buôn bán trẻ em xuyên quốc gia, chỉ nhằm trục lợi từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng từ mỗi đứa trẻ mua bán thành công.

Theo Thiếu tá Lê Trọng Hiếu, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự Công an quận Đống Đa, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng với tính chất phức tạp nên các trinh sát gặp không ít khó khăn trong quá trình điều tra. Do các đối tượng trước khi mua bán các bé thì đã bàn bạc, thống nhất với các mẹ trên mạng xã hội hàng tháng trời, nên việc xác minh ra các bé và những người mẹ rất khó khăn, liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

“Thông tin mà chúng tôi có được ban đầu rất mỏng các đối tượng thì không hợp tác. Phải bằng công tác vận động, thuyết phục, đấu tranh dần dần thì anh em mới triển khai được” – Thiếu tá Lê Trọng Hiếu nói. Rồi kể cả sau khi dựng lên nhóm đối tượng thì việc xác minh, làm rõ nhân thân từng bé và gia đình bố mẹ các bé hết sức khó khăn do nguyên tắc của các đối tượng qua mỗi lần giao dịch là đảm bảo bí mật, không hé lộ, khiến các trinh sát cứ phải lần tìm. Nhiều em bé là kết quả của những mối tình vụng trộm cho nên người mẹ không muốn tiết lộ thân phận, hoàn cảnh, gây khó khăn trong quá trình điều tra, xác minh…

Trong đường dây này, trừ Vũ Thị Phả (SN 1967), quê Hải Dương là người Việt Nam sinh sống ở Trung Quốc thì các đối tượng còn lại đều là người tỉnh ngoài đến thuê nhà trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, không ở cố định. Do đó, để lần tìm manh mối truy bắt các đối tượng thì các điều tra viên cũng đã tốn rất nhiều thời gian, công sức. Mỗi đối tượng nguỵ trang trong một “cái mác” khác nhau với nghề nghiệp riêng, chỉ hoạt động sôi nổi trên mạng xã hội thì lại dưới danh nghĩa những nickname Facebook.

Chẳng hạn cặp đôi Huỳnh Thị Hồng và Lê Hoàng Nhí (SN 1988), trú tỉnh Trà Vinh, thuê trọ ở quận 12 nhìn bề ngoài thì như những cặp vợ chồng bình thường. Hằng ngày người ta chỉ thấy Nhí chạy Grab kiếm sống chứ ít ai biết lại cùng vợ tham gia đường dây mua bán trẻ em. 

Cả hai đã có một đứa con, đồng thời lúc bị bắt Hồng đang mang thai đứa thứ hai. Nghĩa là Hồng đã và đang làm mẹ, song vẫn sẵn sàng lừa dối những người mẹ khác để bán con họ sang Trung Quốc dưới danh nghĩa “nhận con nuôi”. Các đối tượng chỉ thấy cái lợi trước mắt là khoản tiền chênh lệch khi bán thành công một trẻ sơ sinh.

Khoá tay “bà trùm” khi về nước tìm nguồn “hàng”

Trung tá Nguyễn Việt Phương cũng cho hay, quá trình điều tra khám phá vụ án này các điều tra viên phải lăn lộn vào các tỉnh phía Nam xa xôi nhiều ngày, nhiều lần như: TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Định, Bình Dương, Đắk Lắk, Quy Nhơn… để lần tìm manh mối, củng cố tài liệu chứng cứ kết hợp các dữ liệu để làm rõ hồ sơ đối tượng, đường dây.

Đặc biệt “bà trùm” Vũ Thị Phả có nhiều phương thức, thủ đoạn hoạt động hết sức tinh vi khiến các điều tra viên phải đấu trí, có chiêu thức lật tẩy phù hợp. Sau khi thực hiện trót lọt các phi vụ buôn bán trẻ em, Phả, Hồng và các đối tượng đã kết bạn qua ứng dụng Wechat để nói chuyện, thỏa thuận nếu mang được trẻ sơ sinh sang Trung Quốc cho Phả, Phả sẽ trả bé trai 180 triệu đồng, bé gái từ 70 đến 100 triệu đồng.

Các đối tượng trong vụ án.

Do đó các đối tượng càng nỗ lực tìm “hàng” gửi cho Phả để được hưởng tiền công cao hơn. Bản thân Phả sau khi nhận các bé thì sẽ bán lại cho người dân Trung Quốc, trong đó giá mỗi bé có thể lên tới 85.000 NDT (khoảng 260 triệu đồng).

Một điều tra viên cho biết, mỗi phi vụ mua bán trẻ em các đối tượng lại có cách thức trao đổi, giao dịch khác nhau và thủ đoạn thay đổi liên tục để tránh sự phát hiện, theo dõi của cơ quan chức năng. Chẳng hạn gần đây, khoảng đầu tháng 1-2019, thông qua hội cho nhận con trên Facebook, Huỳnh Thị Hồng biết một người muốn cho con trai vừa sinh, cần bồi dưỡng 20 triệu đồng nên đã liên hệ để nhận bé.

Ngày 10-1, Hồng liên lạc nhận bé trai nhưng không ra mặt mà nhờ Loan cầm tiền đi nhận thay. Hồng sau đó cũng thuê Loan bế bé sang Trung Quốc cho Phả, trả công 20 triệu đồng. Đêm 10-1, Loan bế bé trai đi máy bay ra Hà Nội, lên biên giới rồi theo đường tiểu ngạch sang Trung Quốc, đến phòng trọ giao cho Phả. Phả đã bán bé trai này cho người lái taxi rồi gửi trả vào tài khoản cho Hồng khoảng 88 triệu đồng.

Trước đó, khoảng tháng 9-2018, N.T.M.L. (SN 1993), trú tại huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai đăng bài lên nhóm “Cho và nhận con nuôi” với nội dung sắp sinh con và muốn tìm người nuôi bé do cô quan hệ với một người đàn ông và có con ngoài ý muốn. Đầu tháng 1-2019, Hồng biết tin nên liên hệ nhận con, hứa bồi dưỡng cho L. 15 triệu đồng cùng tiền viện phí. Ngày 10-1, L. vào viện làm thủ tục sinh thì được Hồng thuê người vào chăm sóc chu đáo.

Ngày 15-1, L. ra viện thì vợ chồng Hồng Nhí đến thanh toán tiền như đã hứa và đón bé. Tuy nhiên “đi đêm lắm có ngày gặp ma”, khi cả hai mang bé gái về phòng trọ chăm sóc để chờ cơ hội bán lại thì bị Công an quận Đống Đa phát hiện. Cùng thời gian này, hai đối tượng khác trong đường dây là Nguyễn Thị Kim Loan (bạn Hồng) và Nguyễn Thị Kim Sa (cháu họ Loan) cũng kết nối với Hồng để đưa 1 bé gái mang sang Trung Quốc bán. Khi Loan và Sa đang gặp nhau tại một nhà nghỉ gần Sân bay Nội Bài để giao nhận cháu bé thì bị Công an quận Đống Đa phát hiện, bắt giữ.

Sau khi các “mắt xích” trong đường dây như Hồng, Lan Anh, Nhí, Loan, Sa lần lượt bị “chặt đứt”, Vũ Thị Phả đứng ngồi không yên vì nhu cầu trẻ sơ sinh bên bia biên giới vẫn rất nhiều. Mặt khác, do tuyến cửa khẩu Lạng Sơn thời gian gần đây bị kiểm tra ngặt nghèo nên Phả sau khi không tiếp nhận được các bé từ Việt Nam thì đã trực tiếp về Việt Nam, lên thẳng cửa khẩu Lào Cai liên hệ để làm đầu mối kết nối, đưa các bé qua đường này.

Sau khi có nguồn tin đối tượng xuất cảnh chui từ Trung Quốc về Việt Nam thì các trinh sát Đội Cảnh sát hình sự Công an quận Đống Đa đã lập kế hoạch truy bắt. Lực lượng Công an sau đó đã bắt giữ Phả khi đối tượng đang có mặt tại quận Đống Đa, Hà Nội.