Năm 2012, ông Ph. (ngụ quận 1, TP.HCM) mua của vợ chồng bà G. nhà và đất tại khu phố 1, phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức với giá 3 tỉ đồng. Hai bên đã giao tiền và ký hợp đồng chuyển nhượng nhà, đất đúng pháp luật, ông Ph. cũng đã làm xong thủ tục sang tên nhà cho mình. Sau đó, vợ chồng bà G. viết giấy hẹn trong vòng một tuần sẽ giao nhà nhưng không thực hiện nên ông Ph. khởi kiện ra tòa.
Tòa trên chỉ tòa dưới
Ngày 14-1-2015, TAND quận Thủ Đức xử sơ thẩm, tuyên buộc vợ chồng bà G. và hai con phải bàn giao nhà, đất cho ông Ph. Bà G. kháng cáo nhưng sau hai lần TAND TP.HCM triệu tập hợp lệ nhưng bà vẫn vắng mặt nên tòa đình chỉ xét xử phúc thẩm. Bản án sơ thẩm có hiệu lực thi hành.
Theo yêu cầu của ông Ph., tháng 6-2015, Chi cục Thi hành án (THA) quận Thủ Đức đã ra quyết định THA, buộc phía bà G. phải bàn giao nhà, đất cho ông Ph. Nhưng trong quá trình THA, cho rằng bản án tuyên không rõ nên ngày 16-6-2016, Chi cục THA quận làm công văn đề nghị TAND TP.HCM giải thích. Cụ thể, THA muốn biết cơ sở pháp lý để xác định mốc giới, diện tích, vị trí của nhà, đất mà vợ chồng bà G. phải bàn giao cho ông Ph.
Do không nhận được văn bản trả lời nên tháng 11-2016, Chi cục THA quận gửi công văn đề nghị lần thứ hai. Lần này TAND TP.HCM có văn bản trả lời với nội dung: Tòa đã đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với yêu cầu kháng cáo của bà G. nên án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật, tòa phúc thẩm không xem xét đến nội dung bản án sơ thẩm. Để có căn cứ thi hành bản án đề nghị THA quận liên hệ với TAND cùng cấp để được giải thích.
Mua từ năm 2012 nhưng đến nay ông Ph. vẫn chưa nhận được căn nhà này. Ảnh: YC
Làm theo hướng dẫn, tháng 12-2016, Chi cục THA quận gửi công văn đề nghị TAND sơ thẩm giải thích bản án với nội dung như đã hỏi tòa phúc thẩm. Tháng 3-2017, THA quận nhận được công văn phúc đáp. Theo đó, sau khi xử sơ thẩm, do bị đơn kháng cáo nên hồ sơ vụ án đã được chuyển đến TAND TP.HCM để xét xử phúc thẩm. Cuối năm 2016, TAND quận đã có văn bản gửi TAND TP.HCM đề nghị mượn hồ sơ vụ án để giải thích bản án theo yêu cầu của THA quận. Nhưng đầu năm 2017, tòa này trả lời là hồ sơ vụ án đã chuyển cho TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu mượn theo yêu cầu của TAND Cấp cao tại TP.HCM. Vì vậy TAND quận chưa có căn cứ để giải thích bản án.
Ngày 15-8 vừa qua, Chi cục THA quận tiếp tục có công văn gửi TAND quận đề nghị hỏi TAND TP xem TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã hoàn trả hồ sơ cho tòa chưa. Nếu đã có hồ sơ thì sớm có văn bản giải thích để có căn cứ bàn giao tài sản cho người được THA theo pháp luật.
Phải giải thích mới thi hành được
Để làm rõ nội dung yêu cầu tòa giải thích bản án, PV Pháp Luật TP.HCM đã liên hệ với cơ quan THA. Sau khi có báo cáo bằng văn bản của Chi cục, Cục THA TP cho biết giấy đỏ chỉ công nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) nhưng án sơ thẩm tuyên buộc vợ chồng bà G. phải bàn giao nhà, đất cho ông Ph. Bản án không nêu căn cứ để giao là giấy chứng nhận hay bản vẽ hiện trạng nhà, đất tại thời điểm xét xử.
Mặt khác, nội dung của bản án là xét xử việc tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ, không phải tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ và tài sản gắn liền với đất. Do đó, Chi cục THA quận không có cơ sở để xác định vị trí, mốc giới, diện tích nhà, đất để THA cho ông Ph.
Theo Cục THA TP, Điều 23, Điều 179 Luật THA dân sự và Điều 486 BLTTDS quy định cơ quan THA được quyền yêu cầu tòa đã ra bản án, quyết định giải thích bằng văn bản những điểm chưa rõ, chưa phù hợp với thực tế để thi hành. Thẩm phán là chủ tọa phiên tòa có trách nhiệm giải thích, sửa chữa những điểm chưa rõ trong bản án hoặc quyết định của tòa án. Trong trường hợp này TAND quận Thủ Đức là nơi có trách nhiệm giải thích những điểm chưa rõ để THA thi hành. Nhưng đến nay Chi cục THA quận vẫn chưa nhận được văn bản giải thích của tòa nên chưa đủ cơ sở để THA, khi nào có giải thích thì sẽ tiếp tục THA.
Ngày 26-10, trao đổi với PV, thẩm phán TAND quận Thủ Đức Phạm Thị Thu (chủ tọa phiên tòa) cho rằng sau khi nhận được yêu cầu của Chi cục THA quận thì tòa đã có văn bản đề nghị mượn hồ sơ. Nhưng do TAND TP.HCM trả lời rằng đã cho mượn hồ sơ nên tòa chỉ báo lại cho THA biết. Gần đây nhất là ngày 17-8, TAND quận tiếp tục có văn bản đề nghị mượn hồ sơ, nếu hồ sơ chưa được tòa cấp cao chuyển trả thì TAND TP cũng phải thông báo cho TAND quận biết. Nhưng theo thẩm phán Thu, đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi nên chưa có cơ sở để giải thích bản án.