Thiếu tá Phạm Minh Thiện - Đội trưởng Đội Trinh sát trại giam Sông Cái (thuộc  tổng Cục Cảnh sát Thi hành Án Hình sự và Hỗ trợ Tư pháp, đóng trên địa bàn huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận) đã trực tiếp có mặt trong hàng chục vụ săn bắt phạm nhân trốn trại. Nhưng nhớ nhất là vụ truy bắt hai phạm nhân trốn trại xảy ra vào cuối năm 2015.

Nghiện... trộm cắp

Buổi sáng ngày 16-10-2015, 39 phạm nhân được phân công đi thu hoạch khoai mì ở cánh đồng cách trại giam 1.500 mét về hướng Tây Bắc, sát mép cánh rừng Krongpha khu vực núi Bốn Lỗ có nhiều cây chồi, cỏ thảo um tùm. Giám sát buổi thu hoạch có 1 cán bộ quản giáo và 3 chiến sĩ cảnh sát bảo vệ.

Đã có ý định từ trước, nhân cơ hội, phạm nhân Nguyễn Minh Thủ (sinh năm 1983, ngụ Ninh Hải, Ninh Thuận, can tội trộm cắp tài sản, thụ án 3 năm tại trại giam Sông Cái) đã thông đồng với  phạm nhân Phạm Chí Hải (24 tuổi, ngụ Tân Châu, An Giang, can tội cướp tài sản bị thụ án 3 năm) lẫn vào bụi cỏ, đào tẩu.

Ít phút sau, nhận thấy sự vắng mặt bất thường của Thủ và Hải, cán bộ quản giáo đã báo cáo ngay cho lãnh đạo phân trại. Toàn trại được báo động. Trại giam thực hiện các biện pháp nghiệp vụ nhưng lực lượng truy bắt vẫn không tìm được hai kẻ trốn trại.

Đội Trinh sát Trại giam Sông Cái truy lùng phạm nhân bỏ trốn.

Thiếu tá Thiện nhớ lại: "Hai đối tượng này đã lợi dụng địa hình rừng núi rộng và hiểm trở để lẩn trốn khiến công tác truy bắt khẩn cấp gặp nhiều khó khăn. Nếu truy gắt gao quá, có khi họ sẽ liều lĩnh đi vào khu vực cheo leo, nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, lãnh đạo trại giam quyết định tung các mũi trinh sát truy lùng nguội".

Ngày hôm sau, Thiếu tá Thiện được phân công làm tổ trưởng tổ truy bắt số 1 gồm 5 trinh sát, có nhiệm vụ tìm gặp thân nhân của phạm nhân Nguyễn Minh Thủ để làm công tác vận động đồng thời tìm hiểu thêm về đối tượng.

Gặp thân nhân của Nguyễn Minh Thủ tại Ninh Hải (Ninh Thuận), toàn tổ trinh sát đều ngỡ ngàng vì gia cảnh nghèo khó. Cha của Thủ đã từng là kẻ trộm khét tiếng ở địa phương. Sau đó, ông ta rửa tay gác kiếm, sống lương thiện bằng nghề làm thuê, tuy nghèo khó nhưng ông vẫn hài lòng. Khổ nỗi, đứa con trai duy nhất là Nguyễn Minh Thủ đã kịp bắt chước thói trộm cắp từ nhỏ. Ông đã cố dành dụm tiền cho con trai đi học nghề sửa xe gắn máy nhưng Thủ đã trộm cắp thành nghiện. Hắn còn giỏi hơn cha về khoản "ẩn thân" khi bị truy bắt. Một lần người cha đem gương tù tội của mình ra dạy dỗ, Thủ bỏ nhà sống "dạt vòm" để hành nghề... trộm.

Năm 2014, Cảnh sát Hình sự huyện Ninh Hải (Ninh Thuận) đã mất rất nhiều công sức để bắt Thủ. Với mong muốn đứa con làm lại cuộc đời, cha của Thủ hứa sẽ hỗ trợ tổ công tác nếu biết được hắn đang lẩn trốn nơi nào.

Trong lúc tổ trinh sát chuẩn bị rút lui thì nhận được tin báo từ Công an xã cho biết, một quần chúng tốt phát hiện có hai kẻ lạ mặt đang thập thò ở khu vực chân Núi Chúa, cách nhà của Nguyễn Minh Thủ khoảng 1 km (thuộc địa bàn huyện Ninh Hải). Nhận dạng, tổ trinh sát xác định, đó chính là hai phạm nhân vừa trốn trại.

Quần chúng xác định hai đối tượng vẫn còn trên núi. Trên đó có nhiều hang đá rất sâu. Nếu có đủ thức ăn nước uống có thể ẩn nấp lâu dài được. Tổ trinh sát phối hợp với Công an địa phương và dân quân tự vệ của xã, tổng cộng 20 đồng chí phong tỏa các hướng rồi khép vòng vây, kiểm tra từng hang suốt đêm. Đến sáng họ tìm được một cái hang có chứa mì tôm nhưng đối tượng đã trốn thoát.

Bằng sự ma mãnh của kẻ trộm lành nghề, Thủ đã đưa đồng bọn luồn lách thoát khỏi vòng vây. Thủ không ngờ, trước khi tiến hành cuộc truy lùng, Thiếu tá Phạm Minh Thiện đã cẩn thận bố trí 3 trinh sát mai phục ở con đường độc đạo vào núi.

Tiếc rằng, một tình huống nằm ngoài dự đoán đã xảy ra. Thủ và Hải không đi bộ mà chở nhau bằng một xe gắn máy vừa trộm được. Các trinh sát mai phục đã chậm một nhịp vì phải khởi động xe máy.

Thủ và Hải chạy xe với tốc độ rất cao, lạng lách vào các con hẻm nhỏ trong khu dân cư có nhiều trẻ em chơi ở ven đường. Nếu truy đuổi gắt, có thể gây nguy hiểm tính mạng cho người dân. Thiếu tá Phạm Minh Thiện quyết định thả lỏng cho hai phạm nhân đào thoát.

Phạm nhân Nguyễn Minh Thủ kể lại hành trình đào thoát.

Buổi hẹn hò bất ngờ

Biết Phạm Chí Hải có người chị gái tên là X đang làm công nhân ở TP.Hồ Chí Minh, tổ trinh sát chạy xe gắn máy đi xuyên đêm đến tận nơi tìm gặp. Khi đến nơi, cả tổ trinh sát đều thất vọng. Chị X thật thà cho biết, Hải có cùng một người bạn tù ghé nhà trọ để xin tiền và rời đi ngay, không biết đi đâu.

Thiếu tá Phạm Minh Thiện sực nhớ cha của Thủ có kể rằng, trong thời gian Thủ học sửa xe gắn máy có quen 1 nữ sinh tên T học ở trường PTTH An Phước (thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận). Trước khi bị bắt, mỗi ngày, Thủ vẫn vượt hàng chục cây số để tìm gặp T. Dù rất mỏi mệt nhưng các trinh sát vẫn quay ngược trở về Ninh Thuận tìm gặp T.

Cô nữ sinh lớp 12 có vẻ lo sợ nên phủ nhận mối quan hệ tình cảm với Thủ và từ chối cung cấp thông tin. Bằng biện pháp nghiệp vụ, các trinh sát biết chắc, cô gái có hẹn gặp Nguyễn Minh Thủ vào buổi tối để "tạm biệt trước khi đi làm ăn ở nơi xa". Thông tin về cuộc hẹn đã khiến mọi người tỉnh táo trở lại.

Điều mà cả tổ lo ngại là, liệu Thủ và Hải có đi chung với nhau hay không. Nếu hai đối tượng tách ra hai hướng thì phương án bắt như thế nào để tránh "bứt dây động rừng". Chỉ cần sơ suất nhỏ xảy ra, đối tượng Hải sẽ cao chạy xa bay, cuộc truy bắt sẽ kéo dài thêm và vất vả thêm. Ngoài ra, phải đảm bảo sự an toàn cho cô gái, tránh việc hai phạm nhân khống chế cô gái làm con tin để đào thoát.

Đúng như sự phán đoán, trời vừa nhập nhoạng tối, cô nữ sinh đã đi về hướng ngoại ô thị trấn. Các trinh sát bám theo. Điều mà các trinh sát không lường trước là, cô gái đứng chờ người yêu ở giữa một cây cầu. Thấy động, đối tượng có thể nhảy xuống sông tẩu thoát.

Các trinh sát chưa kịp hội ý thì Nguyễn Minh Thủ cùng Phạm Chí Hải chở nhau trên một chiếc xe gắn máy xuất hiện. Cả hai dừng xe ở một đầu cầu. Thủ rời khỏi xe đến điểm hẹn ở giữa cầu để gặp cô gái. Hải vẫn ngồi trên xe canh chừng.

Ở vị trí mật phục, Thiếu tá Phạm Minh Thiện vừa quan sát đồng đội vừa đếm từng nhịp kim giây đồng hồ. Anh không thể phát lệnh bắt trong tình huống bất lợi đó. Bỗng một ý nghĩ lóe sáng trong đầu. Anh vờ làm người rảnh rỗi đi ngắm cảnh rồi tiến về phía đôi nam nữ đang tâm sự trên cầu.

Khi còn cách đôi nam nữ vài mét, anh đứng tựa vào thành cầu như thể tìm tứ làm thơ. Sự xuất hiện của kẻ "vô duyên" khiến đối tượng Thủ không thể "tâm sự". Hắn dìu cô gái về phía đồng bọn. Thiếu tá Phạm Minh Thiện ra hiệu cho đồng đội đồng loạt xuất hiện. Thủ và Hải bị các trinh sát khống chế bắt gọn.

Kiểm tra nhanh hai đối tượng, các trinh sát phát hiện cả hai đều thủ dao bấm trong người. Thủ thú nhận, nếu các trinh sát không bắt gọn, hắn sẽ dùng dao khống chế cô người yêu làm lá chắn để tháo thân. Cả hai còn khai rằng, ngay sau khi đào tẩu khỏi trại giam, chúng đã thay quần áo tù, mặc bộ thường phục đã giấu sẵn trong lùm cây từ trước đó mấy ngày.

Lách khỏi tầm chú ý của các đội truy lùng, cả hai cắt đường rừng đi về nhà. Trên đường đi, Thủ ra tay trộm một chiếc xe gắn máy của người dân để làm phương tiện. Về đến khu vực nhà của Thủ, cả hai giấu xe trong lùm cây dưới chân núi rồi chui vào hang núi trú ẩn.

Đêm hôm sau, Thủ mò vào nhà dân trộm điện thoại, tiền và mì gói.

Khi phát hiện tổ trinh sát bao vây, Thủ dùng chiêu ẩn thân của kẻ trộm đưa Hải thoát ra ngoài lấy xe gắn máy tẩu thoát. Cả hai không ngờ, chỉ sau 4 ngày đào tẩu lại bị bắt trở về qui án.

Tòa án Nhân dân huyện Bác Ái, Ninh Thuận sau đó đã tuyên Phạm Chí Hải 24 tháng tù giam; Nguyễn Minh Thủ nhận 30 tháng tù giam tội "trốn khỏi nơi giam giữ". Thủ còn nhận thêm 12 tháng tù giam tội "trộm cắp tài sản", tổng cộng 42 tháng tù.