Có dịp du lịch Cà Mau, du khách không thể bỏ qua việc thưởng thức các món ăn được chế biển từ các loài thủy hải sản, mà đôi khi nhìn thấy chúng bạn không khỏi rùng mình vì bề ngoài ghê gợn và kỳ dị. Những loài vật có vẻ xấu xí như ba khía, tôm tích, sâm đất, cá thòi lòi…nhưng lại được người dân tạo thành đặc sản rất thơm ngon, bổ dưỡng, chắc chắn sẽ níu chân thực khách.

1. Ba khía:

Ba khía là đặc sản nức tiếng của Cà Mau, tuy nhiên con ba khía Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển) được xem là thương hiệu ba khía ngon, hấp dẫn hơn cả.

Ba khía

Khoảng tháng 7, tháng 8 âm lịch hằng năm là vào mùa ba khía có nhiều nhất. Nhiều người dân có thu nhập khá từ nghề soi ba khía ban đêm. Ảnh: Chúc Ly.

Món ba khía muối cũng là món ăn rất đặc trưng của Cà Mau. Tuy nhiên, món ăn này có mùi và vị như một loại mắm, nhiều người có thể không ăn được. Ba khía sau khi bắt xong, rửa sạch và muối ngay tại chỗ. Cho muối thấm khoảng 5-7 ngày đêm là có thể ăn được. Ảnh: Chúc Ly.

Ngoài ra, con vật xấu xí này còn được chế biến bằng cách luộc sả ăn cùng với nước chấm. Ảnh: Chúc Ly.

Loại nước chấm làm từ sả băm nhuyễn, cơm mẻ, ớt, bỏ thêm chút gia vị cho vừa ăn, chắc chắn sẽ khiến bạn nhớ mãi. Theo người dân địa phương, với cách ăn này, thịt của ba khía rất ngọt, thơm. (ảnh ba khía luộc). Ảnh: Chúc Ly.

2. Mắm tôm:

Từ con tôm đất tự nhiên, người dân xứ Đất Mũi đã sáng tạo nên nhiều món ngon, đặc biệt phải kể đến món mắm tôm đặc sản, với hương vị đặc trưng không nơi nào có được. Để có được những con mắm tôm thơm ngon này người làm phải trải qua nhiều giai đoạn kỳ công. Tuy không hề qua giai đoạn nấu lên nhưng những con tôm đất được phơi đủ nắng có màu đỏ tươi rất bắt mắt, con tôm cũng sẽ không còn mùi tăng như khi bạn tưởng tượng.

Những ngày cận Tết, người người địa phương lại tất bật làm những hũ mắm tôm thơm ngon để biếu tặng và đãi khách đến thăm. Ảnh: Chúc Ly.

Chị Nguyễn Thị Mỹ Hiền, chủ cơ sở mắm tôm Mỹ Hiền (ấp Ông Định, xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển, Cà Mau), người có nhiều năm theo nghề làm mắm tôm với sản phẩm đã được khách hàng khắp nơi ưa chuộng, chia sẻ: "Con mắm tôm ở xứ Đất Mũi này đi đến đâu người ta cũng thích. Ngoài chất lương thịt tôm ngon thì mỗi người thợ làm mắm luôn tâm niệm phải giữ gìn hương vị truyền thống của xứ sở". Ảnh: Chúc Ly.

3. Tôm tích: 

Tôm tích là một đặc sản rất đặc trưng ở xứ Đất Mũi, với giá bán tiền triệu mỗi kg đối với tôm loại I. Loài vật này có lớp vỏ cứng, nhìn rất thô kệch và cũng rất hung dữ nên nhiều người cảm thấy e ngại khi ăn chúng. Tại Cà Mau, loài vật này trước kia được người dân khai thác từ tự nhiên, nhưng về sau họ đã nuôi thành công ở trong vuông tôm và đặc biệt là trong lồng nhựa.

Tuy nhiên, khi đã một lần thưởng thức các món ăn từ loài tôm có ngoài hình kỳ dị này, chắc chắn bạn sẽ nhớ rất lâu hương vị của chúng, nó có vị của tôm sú và tôm hùm. Ảnh: Chúc Ly.

Tôm tích có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, như món tôm tích cháy tỏi, nướng, luộc,...Ảnh: Chúc Ly.

4. Sâm đất:

Sâm đất (tên khác là cật đất, đồn đột, chặt khoai, sâu đất...) là loài có nhiều ở các bãi đất cát pha bùn. Đào sâm đất là nghề kiếm thu nhập chính của nhiều lao động ở vùng ven rừng ngập mặn Cà Mau. Theo dân gian, sâm đất có công dụng bổ thận, ích tinh, chữa yếu sinh lý, liệt dương.

Nhìn vẻ ngoài con vật kỳ dị này, ít ai nghĩ rằng sâm đất tươi được chế biến thành các món rán, xào, nướng hoặc nấu cháo cho người ốm bồi bổ sức khỏe. Hiện nay, tại các nhà hàng sâm đất là một đặc sản đắt tiền. Ảnh: Chúc Ly.

Để đào được con sâm đất thì dụng cụ lao động khá đơn giản. Người đi săn chỉ cần chuẩn bị một cây cuốc nhỏ hay xẻng, can nhựa hoặc thùng để đựng sản phẩm bắt được, nhang ung muỗi để tránh bị muỗi đốt. Đặc biệt, cuốc và xẻng luôn được người đi đào mài sắc để có thể đào sâu xuống nền đất. Ảnh: Chúc Ly.

5. Cá thòi lòi:

Cá thòi lòi sinh sống ở vùng nước mặn, nước lợ, có nhiều ở các bãi bồi. Loài cá này khá đặc biệt khi có hai chân trước, bơi lội dưới nước, di chuyển trên bùn, chạy nhảy trên cạn và có thể leo trèo trên cây.

Cá thòi lòi

Với đặc điểm không giống ai, hình dáng cá thòi lòi cũng kỳ dị, đôi mắt lồi ra ngoài ngay trên đỉnh đầu, trông như 2 hòn bi, hàm răng sắt nhọn. Ảnh: Chúc Ly.

Món cá thòi lòi nước muối ớt nức tiếng gần xa bởi vị ngọt, thơm ngon của thịt cá. Ảnh: Chúc Ly.

Cà Mau là vùng đất cực Nam tổ quốc, điều kiện thiên nhiên ưu đãi với nguồn lợi thủy hải sản dồi dào. Những tán rừng tràm, rừng đước điệp trùng là nơi “lưu giữ” những sản vật mang đậm nét đặc trưng của xứ Đất Mũi.

Đến với Cà Mau, trong hệ sinh thái rừng tràm U Minh Hạ và hệ sinh thái rừng đước ngập mặn, đâu đâu du khách cũng dễ dàng tìm thấy những đặc sản hiếm có. Đây là nguồn ẩm thực dồi dào, phong phú mà không phải có nơi nào có được, với hàng trăm loài thủy sản của vùng nước mặn, lợ, ngọt.

Cũng chính nhờ hệ sinh thái đặc trưng, ẩm thực Cà Mau mang đậm hương vị của rừng và biển. Người dân nơi đây đã tận dụng nguồn lợi có sẵn từ thiên nhiên để làm nguồn thực phẩm, cùng với nhiều cách chế biến đã tạo nên hương vị những món ăn đặc sắc, nức tiếng gần xa.