“Theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động (HĐLĐ) thì địa điểm làm việc của tôi ở quận 3, mức lương là 4 triệu đồng. Vừa qua, công ty ban hành quyết định điều động tôi xuống làm việc tại chi nhánh của công ty ở huyện Bình Chánh mà không hề thỏa thuận, không có lý do, tiền lương thì thấp hơn nhiều khiến đời sống tôi vô cùng khó khăn”. Đây là nội dung đơn khiếu nại của chị Nguyễn Thị Thêm, địa chỉ K19, cư xá Phú Lâm A, phường 12, quận 6 - TPHCM, gửi đến cơ quan chức năng.

Chị Thêm được Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ du lịch Xuân Nam, 150 Lý Chính Thắng, phường 7, quận 3 - TPHCM tuyển vào làm việc với chức danh kế toán, địa điểm làm việc tại quận 3, được cấp hai bộ trang phục mỗi năm… Tuy nhiên, trong thực tế, công ty không làm đúng thỏa thuận này. Mới đây, công ty lại quyết định điều động chị đến làm việc tại chi nhánh ở huyện Bình Chánh. Bất ngờ về quyết định của công ty nhưng chị Thêm vẫn chấp hành. Trong 3 tháng đầu làm việc tại địa điểm mới, chị Thêm được trả lương bằng với mức lương cũ. Nhưng đến tháng thứ 4 thì công ty ban hành thêm một quyết định nữa với nội dung là lương, thưởng do chi nhánh trả và mức lương mới (lương khoán) chỉ bằng 50% mức lương cũ. Chị Thêm đã nhiều lần gửi kiến nghị đến ban giám đốc công ty nhưng không được giải quyết.

 

Làm việc với chúng tôi, ông Lê Đình Nho, Phó Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ du lịch Xuân Nam, cho biết: “Do địa điểm ở quận 3 không còn việc nên chúng tôi điều chuyển chị Thêm xuống Bình Chánh và dĩ nhiên mức lương là do chi nhánh ở Bình Chánh trả”. Chúng tôi thắc mắc là công ty có thỏa thuận với chị Thêm việc điều chuyển hay không thì được trả lời là chỉ thỏa thuận miệng và không có biên bản.

Một trường hợp khác xảy ra tại công ty P. (quận 7- TPHCM). Công ty hoạt động đã hơn 10 năm nhưng toàn thể công nhân (CN) chỉ được ký HĐLĐ từng năm. Sau khi hết hạn HĐLĐ, công ty ra quyết định chấm dứt và ký lại HĐLĐ mới, cũng có thời hạn một năm dù người lao động (NLĐ) vẫn làm việc liên tục.
Anh Đ., làm việc tại công ty gần 10 năm, cho biết anh đã ký với công ty 10 bản HĐLĐ. Với kiểu ký HĐLĐ như vậy, công ty sẽ dễ dàng “thay máu lao động” hằng năm, trong khi CN thì làm việc với tâm trạng nơm nớp lo sợ không được tái ký HĐLĐ, từ đó cũng không dám đòi hỏi quyền lợi.

Theo quy định của pháp luật lao động, nếu người sử dụng lao động ký HĐLĐ có thời hạn với NLĐ thì chỉ được ký tối đa 2 lần; sau đó nếu NLĐ vẫn tiếp tục làm việc thì phải ký HĐLĐ không xác định thời hạn. Công ty ký HĐLĐ từng năm một với NLĐ trong thời gian dài như vậy là trái pháp luật.

Công nhân may thử việc 4 tháng!

Một kiểu o ép NLĐ khác là kéo dài thời gian thử việc. Chị Nguyễn Thị Lan xin vào làm CN may tại một công ty ở quận Tân Bình-TPHCM. Công ty bắt buộc chị phải ký hợp đồng thử việc 2 tháng. Sau khi hoàn thành 2 tháng thử việc, công ty thông báo chị chưa đạt yêu cầu nên phải tiếp tục thử việc 2 tháng nữa. Gần hết thời gian thử việc lần thứ 2, công ty đột ngột thông báo chấm dứt hợp đồng thử việc. Chị Lan cho biết: “Công ty giao việc gì, tôi hoàn thành việc đó, thời gian và năng suất cũng giống như CN chính thức nhưng tiền lương chỉ bằng 70%; không có bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Hiện có rất nhiều CN bị công ty bắt phải thử việc kéo dài như vậy”.

Luật sư Cao Thế Luận, Công ty Luật TNHH một thành viên Phạm Nghiêm, cho biết theo quy định, trường hợp của chị Lan, thời gian thử việc không quá 6 ngày nhưng công ty buộc thử việc đến 4 tháng là trái pháp luật.

 

Vi phạm pháp luật Luật sư Nguyễn Văn Cường, Công ty Luật TNHH Cường và Cộng sự, cho biết: Các trường hợp nêu trên, doanh nghiệp đều vi phạm pháp luật lao động. NLĐ có thể gửi đơn khiếu nại đến Thanh tra Lao động Sở LĐ-TB-XH để nơi đây kiểm tra xử lý hoặc tiến hành các thủ tục cần thiết để khởi kiện ra tòa đòi quyền lợi.