Được đăng tải trên Youtube cách đây ít ngày, đoạn clip ghi lại cảnh một chú lợn sống bị lật ngửa, bốn chân bị trói và banh ra bốn phía, được rước vào sân đình giữa một đám đông cuồng nhiệt. Sau khi thực hiện một số động tác nghi lễ, một người đàn ông cầm lưỡi dao dài chém ngang bụng lợn 3 lần làm chú lợn bị xẻ làm đôi, máu xối ra lênh láng, nhuộm đỏ một mảng sân trong tiếng reo hò của đám đông. Trong số những người chứng kiến cảnh tượng này có cả trẻ em… 

Đoạn clip này được cho là ghi lại cảnh tế lợn trong lễ hội chém lợn truyền thống, được tổ chức vào ngày 6/1 Âm lịch hàng năm tại thôn Ném Thượng, xã Khắc Niệm, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Lễ hội liên này quan đến tín ngưỡng phồn thực: Chém lợn tế thánh. Tục truyền rằng, vị tướng cuối đời Lý tên Lý Đoàn Thượng khi đánh trận chạy đến vùng núi này đồn trú đã chém lợn rừng nuôi quân. Từ đó, người dân đã mở hội chém lợn hằng năm để tưởng nhớ đến người có công khai khẩn vùng đất hoang vu này.

Một chú lợn bị hành quyết trong lễ hội. Ảnh: Yêu du lịch.

Theo tín ngưỡng dân gian của vùng quê Kinh Bắc, máu lợn trong lễ tế thánh tượng trưng cho sự sung túc, khả năng sinh sản, sức sống tràn trề, mùa màng bội thu...

Đoạn clip nhanh chóng bị gỡ bỏ do vi phạm chính sách của Youtube về nội dung gây sốc và phản cảm. Tuy vậy, nó cũng đã kịp lan truyền trên nhiều diễn đàn và gây nên một làn sóng phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng. Thậm chí, trên mạng xã hội Facebook, một hội mang tên Kêu gọi nghiêm cấm Lễ Hội "Chém Lợn Tế Thần" ở Tiên Du - Bắc Ninh đã được thành lập và thu hút hơn 300 thành viên chỉ sau ít ngày.

Đa số những người xem clip đều bày tỏ sự hãi hùng. “Mình mất ngủ vì những hình ảnh này, vì cảm giác buồn nôn ghê sợ…”, thành viên Meggi Huynh , mạng xã hội Facebook thổ lộ.

Nhiều người tỏ ra kinh ngạc khi một tục lệ “đẫm máu” như vậy vẫn còn tồn tại ở Việt Nam. Phần đông đều cho rằng cần phải xem xét lại tính nhân văn của lễ hội này, dù một số ý kiến cho rằng đây là một nét văn hóa đã có từ xưa, cần được bảo tồn.

“Không không, văn hóa là những truyền thống tốt đẹp , những truyền thống man rợ thế này không được xếp vào hàng văn hóa. Không nên tầm thường hóa văn hóa như vậy”, thành viên nick Soulation, diễn đàn Linkhay thốt lên.

Đồng tình với ý kiến trên, thành viên vietbio bình luận: “Văn hóa cũng có cái hủ lậu cái đẹp đẽ, ko phải phong tục nào cũng phải phục hồi hết, phục hồi hết thì trở về thành xã hội phong kiến rồi chẳng còn cái văn minh nào cũng nhân loại nữa”.

So sánh lễ hội này với việc mổ lợn để giết thịt, điều được xã hội chấp nhận, thành viên desger, diễn đàn Vozforums cho rằng: “Con người thịt thú vật để ăn, để sinh sống thì không nói. Vấn đề là cái lễ hội này lấy việc chém giết máu me làm vui. Cùng là giết thịt con lợn, nhưng cách thể hiện, tính chất nó khác hẳn cái người ta làm trong lò mổ. Kết luận, những kiểu lễ hội như vậy nên dẹp bỏ là vừa. Truyền thống, văn hóa cái nào tốt thì giữ, cái nào xấu thì phải sàng lọc bỏ đi chứ. Nói văn hóa như thế nên giữ, vậy cha ông ta ngày xưa ăn lông ở lỗ, bây giờ có phải cũng nên như thế?”.

Ngoài ra, có cả những ý kiến lo ngại về ảnh hưởng xấu của lễ hội chém lợn đối với tâm hồn nhạy cảm của trẻ con, hoặc liên hệ tới vụ Lê Văn Luyện, khi kẻ giết người hàng loạt này đã từng quen với cảnh máu me vì gia đình làm nghề mổ lợn. Có người đề xuất nên thay lợn sống bằng lợn giả trong lễ hội chém lợn để tập tục hiến tế này dễ chấp nhận trong đời sống hiện đại.

Trước phản ứng mạnh mẽ của dư luận, có lẽ những nhà quản lý văn hóa ở Việt Nam không thể không suy nghĩ về việc thay đổi cách thức tiến hành lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh - vùng đất vốn nổi tiếng về truyền thống nhân văn với làn điệu quan họ dịu dàng và những mái chùa cổ kính.