Bên cạnh những tiện ích hữu dụng và thiết thực cho nhu cầu cuộc sống của xu hướng ứng dụng Live Streaming (LS - phát truyền hình trực tiếp), không loại trừ nhiều người có thể trở thành diễn viên “bất đắc dĩ” trong trò chơi này, những nội dung nhạy cảm bị phát tán rộng rãi. Các chuyên gia khuyến cáo người dùng nên thận trọng khi ứng dụng tính năng này để quay, phát thông tin.
Ai cũng là “chủ kênh truyền hình”
Vào tháng 3-2015, mạng xã hội tin nhắn Twitter với hơn 500 triệu người dùng đã đưa ra ứng dụng Live Periscope cho phép người dùng truyền hình trực tiếp một sự kiện và có thể xem lại sự kiện đó trong vòng 24 giờ sau đó. Các công ty có thể dùng ứng dụng này để kết nối với các cộng đồng của mình trong những sự kiện theo thời gian thực.
Chỉ 5 tháng sau, Facebook với 1,6 tỉ người dùng thực tế hằng tháng cũng tung ra tính năng Facebook Live nhưng chỉ dành cho những nhân vật của công chúng và những trang Facebook cá nhân đã được Facebook xác thực qua tính năng Mentions. Gần đây, tính năng Live này đã được Facebook cung cấp rộng hơn, bắt đầu cho người dùng thiết bị iOS và kế tiếp sẽ là Android... Với tính năng Live, người ta có thể trực tiếp phát video đang ghi hình thời gian thực lên Newsfeed cho những người theo dõi và có thể đọc các lời bình luận (comment) ngay khi chúng được người xem đưa (post) lên. Nội dung phát live này có thể được lưu lại để mọi người xem lâu dài.
Mạng xã hội video YouTube cũng đã đưa ứng dụng Live Events cho phép người dùng quay video rồi phát hình trực tiếp theo thời gian thực lên kênh của mình trên YouTube. Từ tháng 3-2010, YouTube đã bắt đầu trực tiếp truyền hình miễn phí một số nội dung được chọn, trong đó có 60 trận thi đấu môn bóng gậy của giải ngoại hạng Ấn Độ. Theo YouTube, đây là lần đầu tiên một sự kiện thể thao lớn được trực tiếp truyền hình online khắp thế giới.
Được phát triển riêng cho những người dùng iPhone là ứng dụng Meerkat kết nối với các tài khoản người dùng của mạng Twitter. Người dùng có thể phát nội dung mà chiếc iPhone của mình đang ghi hình trực tiếp lên mạng Twitter cho mọi người cùng xem.
Vậy là sau tin nhắn (SMS), rồi tin nhắn có kèm đa phương tiện (MMS), chat trực tuyến, chia sẻ trên mạng các hình ảnh rồi video, bây giờ người dùng có thể dễ dàng phát trực tiếp video mà họ đang ghi lên các mạng truyền thông xã hội. Mỗi thành viên giờ đây có thể là một nhà quay phim và “giám đốc” một kênh truyền hình riêng trên mạng!
Cẩn trọng khi phát live
Các ứng dụng LS được cung cấp nhằm phục vụ người dùng các mạng xã hội, những tiện ích thiết thực cho các nhu cầu của người dùng. Trong một bài viết vào ngày 12-8-2015 trên báo The Huffington Post, Jonha Revesencio, một nhà chiến lược kinh doanh, đã nói về việc khai thác LS vào chiến lược truyền thông xã hội của các nhà kinh doanh và tiếp thị. “Cách đây một thập niên, các thương hiệu phải chi những khoản tiền khổng lồ cho các quảng cáo trên truyền hình, trên các tấm bảng (billboard), báo chí in và nhiều phương thức quảng cáo khác. Bây giờ, hơn 50% tiêu điểm của họ đã được chuyển sang tiếp thị số. Truyền thông xã hội là một lĩnh vực có hiệu quả đầu tư cao hơn và đem lại các kết quả tốt hơn các phương pháp truyền thống” - Jonha viết.
Theo các chuyên gia, hiện có hơn 50% số người dùng mạng xã hội truy cập bằng smartphone. Từ năm 2012 tới nay, số video được xem bằng thiết bị di động (smartphone và tablet) tăng bình quân mỗi năm 114%. Ước tính có khoảng 200 triệu người đang xem video trên mạng xã hội và 50% số đó xem bằng smartphone. Chi phí quảng cáo bằng video số của các thương hiệu trong năm 2014 tăng 107%.
Nhiều năm nay, các báo in khốn khổ vì sự cạnh tranh của mạng truyền thông xã hội, bây giờ với tính năng LS, tới lượt các đài truyền hình trở thành nạn nhân của sự tiến hóa công nghệ. Người quảng cáo thật sự nào cũng phải tính tới hiệu suất cả về chi phí đầu tư lẫn hiệu quả thực tế do quảng cáo đem lại.
Nhưng xét trên toàn cảnh, LS sẽ tác động ra sao tới cuộc sống xã hội? Trước nay, truyền hình luôn có sức thu hút hơn báo giấy, video luôn hấp dẫn hơn hình ảnh tĩnh, LS cũng sẽ có tầm ảnh hưởng sâu hơn các loại hình truyền thông khác. Thử hình dung sức mạnh của thông tin khủng khiếp thế nào nếu như có thêm cả tỉ kênh truyền hình cá nhân phát sóng 24/7 trên khắp thế giới? Do yếu tố live nên thời gian nội dung ghi được sẽ đến với người xem nhanh hơn là bằng chữ hay ảnh. Vì vậy, việc kiểm soát được mạng xã hội giờ đây là thách thức cho các nhà quản lý. Giải pháp thông minh và khôn ngoan nhất vẫn là chung sống, khai thác nó để phục vụ cho lợi ích của mình. Còn ai vi phạm thì cứ chiếu theo pháp luật mà xử lý.
Bạn sẽ không thể hình dung nổi những gì thiên hạ, đặc biệt là các “thánh net”, sẽ phát sóng trực tiếp trên mạng xã hội. Không loại trừ những nội dung nhạy cảm (hầu như là để câu view) và ai cũng có thể trở thành nạn nhân của họ. Lẽ đương nhiên, trách nhiệm luôn thuộc về người sử dụng các công cụ công nghệ này. Hy vọng là sau một thời gian đầu hào hứng, cái gì cũng live, người ta sẽ lắng lại và biết chọn sự kiện, nội dung để live. Bản thân các mạng xã hội cũng đều đã có những quy định, điều lệ để quản lý nội dung người dùng phát và chia sẻ trên mạng của mình.
Để tránh bị quấy rầy bởi những LS (vừa đỡ hao pin vừa không phải trả thêm cước dữ liệu), nếu dùng ứng dụng Facebook trên di động, người dùng nên vào nhóm Settings để cài đặt trên mục App Settings, tùy chọn “Never Autoplay Video” cho an toàn.
Quyền riêng tư cần được bảo vệ
Chuyên gia tâm lý Võ Thị Minh Huệ cho biết: “Cuộc sống ai cũng có những giây phút riêng tư, thói quen không tốt, có những lúc đùa cợt, ăn mặc không kín đáo, phù hợp và có nhiều người thích sống kín đáo. Nếu người khác đưa trực tiếp hình ảnh đó lên mạng sẽ gây phản cảm, hiểu lầm, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của người bị quay. Bản thân người bị quay không biết được hình ảnh của mình đang bị phát trực tiếp, họ sẽ không thể giải thích, thanh minh cho sự hiểu lầm, nhận xét, đánh giá sai lệch về hành vi của họ. Tuy nhiên, cuộc sống cũng cần có xã giao, tương tác nên người đưa hình ảnh lên mạng xã hội cần chọn lọc thận trọng và phải tôn trọng quyền riêng tư của mỗi người”.
Với các doanh nghiệp, cũng theo bà Huệ, họ đều có những bí mật kinh doanh và những hoạt động mang tính chiến lược cần được bảo vệ. Nếu thông tin doanh nghiệp bị lộ thì các đối thủ có cơ hội khai thác để cạnh tranh không lành mạnh.
Có thể mọi người sẽ háo hức thử nghiệm tính năng mới này nhưng để sử dụng hiệu quả, cần ý thức trách nhiệm cao của người dùng và cần có giải pháp quản lý để bảo vệ quyền riêng tư.
C.Trung
Viết bình luận