Hơn một năm qua, dịch bệnh càng tô đậm những khó khăn của đời sống sân khấu. Với người theo nghề, nỗi buồn không được gặp khán giả khó có thể đong đếm. Song, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Minh Dự vẫn giữ được tình yêu, nhiệt huyết với sân khấu bởi đó không chỉ là đam mê mà là sự lựa chọn của chính anh.
Ngôi sao không sinh ra từ sân khấu
Phóng viên: Nhìn chung, hoạt động sân khấu đầy may rủi. Qua nhiều năm gắn bó, anh nghĩ sao về nhận định này?
Diễn viên Minh Dự: Mỗi sân khấu có màu sắc riêng nên chúng tôi thường canh theo đó để làm. Tại Thế giới trẻ, phần lớn các vở thiên về hài, mang màu sắc trẻ trung. Thế nhưng, mỗi suất diễn khán giả lại khác nhau. Có vở suất trước khán giả vỗ tay rần rần nhưng suất sau họ chỉ cười. Nhận thức, độ tuổi khác nhau nên sự tiếp nhận, cách phản ứng của khán giả cũng khác. Đôi lúc, chỉ cần việc gửi xe không thuận tiện hay bực bội việc gì cũng khiến tâm lý khán giả bị ảnh hưởng.
Có những vở, khi tập diễn viên nghĩ không vui nhưng khán giả lại ầm ầm mua vé. Sau hai suất diễn đầu là biết ngay khán giả thích hay không. Sự hào hứng, tỷ lệ khán giả lấp đầy rạp giảm xuống theo thời gian là hiển nhiên. Tuy nhiên, không vì đó mà năng lượng của diễn viên bị kéo theo. Suất diễn nào khán giả không sung, diễn viên phải tăng năng lượng gấp đôi.
Diễn viên cũng là người bình thường. Thời tiết thay đổi, tâm lý không vui do nhiều chuyện bên ngoài, nhưng khi bước lên sân khấu thì phải dẹp bỏ hết. Khán giả bỏ tiền mua vé nên họ phải được xem những điều tốt, xứng đáng nhất.
* Khi hài kịch chiếm ưu thế, dường như chúng ta đang khuyết đi một phần nào đó?
- Tôi từng có vai Châu Thủy Huệ trong vở Ngược gió, kết hợp chính kịch và hài kịch, được đề cử giải Mai vàng, nhưng suất diễn không dày bằng những vở hài đơn thuần. Diễn viên biết thực tế trên nhưng khán giả có lý của họ. Có thể cuộc sống quá áp lực, bí bách nên khán giả chỉ muốn cười rồi thôi. Họ không muốn sau một ngày dài mệt nhọc lại phải khóc, trăn trở, suy nghĩ về những nội dung ẩn dụ thâm thúy trong vở diễn. Khán giả vẫn là người lựa chọn cuối cùng.
Theo tôi, để đi đường dài, diễn viên chỉ biết gây cười thì chưa đủ. Nếu cứ một màu, một nét diễn, khán giả chán là chuyện sớm muộn. Diễn viên luôn cần vai diễn có chiều sâu. Tôi thường trao đổi chuyện này với những đồng nghiệp thân thiết, bởi diễn viên thường có cái tôi cao, không khéo lại mang tiếng dạy đời.
Minh Dự trong vở Duyên ma tình người
* Việc tìm vai diễn sâu sắc ở một sân khấu chuyên về hài, nặng tính giải trí không dễ?
- Hiện tại, đã có khán giả mua vé vì vở diễn có tên Minh Dự. Họ vỗ tay khi thấy Minh Dự xuất hiện. Vì thế, tôi không có lý do nào để rời đi hay đứng núi này trông núi nọ. Ngôi sao không sinh ra từ tên sân khấu mà từ năng lực. Không có thực lực thì ở sân khấu nào, vai diễn lớn ra sao khán giả vẫn không thích bạn, đó là điều chắc chắn.
Từng có tiền bối nổi tiếng nhờ một vai được viết thêm hoặc vai có đất diễn rất ít, trong khi họ không có sự hỗ trợ về truyền thông tốt như hiện tại. Vì thế, không có lý do gì để diễn viên bây giờ không làm được. Với tôi, nhận vai mới phải làm cho khác vai cũ, không lặp lại chính mình, ví dụ vẫn hài nhưng có chiều sâu chứ không chỉ gây cười bằng hình thức bên ngoài. Sự luyện tập, trau dồi sẽ quyết định sự thành công của diễn viên.
* Có lẽ vì thế vai Niễng của anh trên sân khấu cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên kịch nói toàn quốc khiến nhiều người bất ngờ?
- Khi hình ảnh diễn viên gắn chặt với vai hài, rất ít nhà sản xuất, đạo diễn liều mạng mời đóng vai bi. Khán giả ít hoặc chưa thấy tôi diễn chính kịch, bi kịch, họ cũng khó tin tôi làm được. Nhưng không phải vì thế mà tôi không làm, bởi đứng tại chỗ nghĩa là đã thụt lùi.
Xuất phát điểm với nghề, tôi diễn theo bản năng. Nhưng sự nghiệp diễn xuất không chỉ kéo dài 5-7 năm, phải học hành mới đi xa được. Niễng cũng là vai tôi thi môn tiếng nói sân khấu khi theo học khóa diễn xuất của thầy Hữu Châu, Minh Nhí. Đêm đó tôi thi hai bài, một vai hài và vai Niễng trong Sông dài. Sau đêm đó, mọi người nhắc vai Niễng nhiều hơn. Có lẽ món ăn mới này vừa miệng, tôi bắt đầu khai thác điểm mới này.
Khi mang Niễng đi thi, tôi trăn trở nhiều. Tôi có thể giả gái, vì đây là thế mạnh của tôi. Song, đây là một sân chơi lớn, tôi không muốn lặp lại chính mình. Thi xong, tôi cảm thấy hài lòng vì đã thể hiện một vai diễn khác sở trường, được chứng minh năng lực ở một môi trường trước nay chưa có cơ hội làm việc.
Minh Dự vào vai Châu Thủy Huệ trong vở Ngược gió
Sự lựa chọn
* Gắn bó với sân khấu như đi vào ngõ hẹp, anh nghĩ sao?
- Nếu chỉ diễn sân khấu thì không giàu, thậm chí không thể nuôi bản thân, huống chi giúp gia đình. Một suất diễn hơn ba tiếng, cát-sê chỉ vài trăm ngàn đồng. Tuy nhiên, sân khấu giúp làm giàu cho nghệ sĩ, diễn viên kinh nghiệm làm nghề. Từ đó chúng được phát huy trong các show diễn, đóng phim, quay quảng cáo... Sân khấu là nơi để học còn thị trường bên ngoài là nơi diễn viên sử dụng kiến thức đó. Diễn sân khấu, khán giả mỗi suất khác nhau nên nghệ sĩ học được cách ứng biến linh hoạt, điều tiết để lôi cuốn khán giả. Giàu nghề sẽ giúp bạn giàu tiền ở chỗ khác.
Nếu chỉ dừng ở game show, không học sân khấu thì không có tôi của hôm nay. Bây giờ, nhiều nhà sản xuất, đạo diễn, bầu show nước ngoài đến tận các sân khấu kịch để tìm diễn viên cho phim điện ảnh, quảng cáo, show diễn... Sân khấu không mang tiền trực tiếp nhưng mang đến nhiều cơ hội.
* Áp lực áo cơm khiến nhiều người không sẵn sàng hy sinh?
- Tôi từng bỏ nhiều show diễn với cát-sê hàng chục triệu đồng chỉ để diễn một suất sân khấu. Dĩ nhiên, sẽ có diễn viên thế vai nếu bạn vắng mặt nhưng họ diễn không hiệu quả, khiến chất lượng vở không như mong muốn, ảnh hưởng đến những người khác trong tập thể nữa.
Với tôi dù vai lớn hay nhỏ, đã nhận thì phải có trách nhiệm đến cùng. Tôi không thích việc xin nghỉ, bỏ vai giữa chừng. Nếu không thể tham gia, tôi từ chối từ đầu. Bây giờ, tôi vẫn đủ kiên nhẫn dành thời gian cho sân khấu.
Minh Dự diễn với Trấn Thành trong chương trình Ơn giời, cậu đây rồi!
* Vì thế mà gần đây anh ít xuất hiện trong game show?
- Hơn hai năm qua, tôi không còn dùng miếng hài chửi hoặc kiểu xéo xắt nữa nhưng mọi người vẫn quen với hình ảnh "thánh chửi" được xây dựng nhiều năm trước. Nói vậy để thấy, khi khán giả quen với điều gì, họ sẽ bớt tin những sự mới mẻ. Chơi game show, con người, tính cách thật của diễn viên được bày ra trước công chúng. Đến khi diễn vai tính cách, bi kịch một chút, khán giả vẫn còn luẩn quẩn hình ảnh họ được xem trên game show.
Có một thời gian tôi xuất hiện quá nhiều trên game show. Đôi lúc tôi thấy mình nhảm. Có lần quay game show, tôi bực mình vì điều mình làm để cố gây cười. Mình không tự trọng nghề mình thì sao mong khán giả trọng? Nhưng hiện tại, game show vẫn là con đường sống cho nhiều nghệ sĩ. Với những khán giả không đến được sân khấu, đây cũng là nơi kết nối họ với nghệ sĩ. Không có việc gì xấu hoàn toàn, cũng không có gì tốt hoàn toàn, quan trọng diễn viên biết cân nhắc, chọn lựa cho phù hợp.
Bây giờ, khi nhận được lời mời nào, tôi đều muốn biết trước những điều nhà sản xuất muốn tôi làm. Thấy phù hợp tôi mới nhận.
Một Minh Dự không phải diễn viên
* Ngoài diễn xuất, anh còn làm trợ giảng. Hẳn công việc này cũng thú vị?
- Hiện tại, việc giảng dạy phải theo đúng quy định. Các trường gửi lời mời nhưng tôi hơi ngại vì kinh nghiệm sư phạm chưa nhiều. Cuối năm 2021, tôi sẽ hoàn thành chương trình cao học. Lịch học rơi vào thứ Bảy, Chủ nhật, thường trùng ngày đi diễn nên hơi khó sắp xếp. Dù vậy, tôi vẫn cố gắng, trước hết vì thích công việc này, cũng có thể đó còn là duyên.
Đứng trước sinh viên, tôi cũng được trau dồi thêm kỹ năng ngôn ngữ, diễn đạt, truyền tải thông tin... Điều này hỗ trợ rất nhiều cho tôi khi quay lại sân khấu. Nhiều người nghĩ nghệ sĩ chỉ giỏi nghề diễn nhưng tôi muốn cho họ thấy rằng nghệ sĩ cũng có trình độ học vấn không thua kém ai.
"Khi sống, làm việc, tôi tin mỗi người đều có những mục tiêu nhất định, nếu không thì sự cố gắng có ý nghĩa gì. Danh hiệu NSƯT, NSND là sự tôn vinh năng lực, là thành quả được ghi nhận sau một chặng đường dài đóng góp, cống hiến của người làm nghề. Vì thế, tôi nghĩ điều đó rất đáng trân trọng, nếu phấn đấu vì chúng cũng không có gì xấu.
Dù vậy, hiện tôi chưa nghĩ đến những danh hiệu này. Tôi thích được làm nghề một cách thoải mái, khai thác những điểm mới mẻ trong mình. Chẳng hạn cuộc thi vừa qua, tôi không đặt nặng thành tích nhưng cuối cùng vẫn đạt huy chương bạc. Tôi thích cảm giác tận hưởng thành quả khi vượt qua những thử thách do chính mình đặt ra".
Diễn viên Minh Dự
* Nhắc đến Minh Dự, cũng không thể quên đi sách, văn chương...
- Năm qua, dịch bệnh khiến nhiều hoạt động ngưng trệ. Nhiều người nghĩ rằng có thời gian nhiều tôi sẽ dễ sáng tác hơn. Thực tế, khi có quá nhiều nỗi lo cũng khó cho ra đời những con chữ hay, ý nghĩa. Những lúc đi diễn thường xuyên, dẫu bận rộn nhưng tôi biết vẫn có thể kiếm tiền, chăm lo tốt cho gia đình nên suy nghĩ thoáng hơn, cảm xúc cũng giàu hơn. Với tôi, văn chương ra đời trong sự thoải mái chứ không phải khi có quá nhiều mối lo.
Tôi chưa bao giờ nghĩ mình viết sách để kiếm tiền. Tôi phát hành quyển đầu tiên, được tái bản nhưng thu nhập chẳng là bao. Đây không phải là sự lựa chọn nếu muốn làm giàu. Vì thế tôi vẫn viết nhưng xem đây là một cuộc dạo chơi có ý nghĩa.
Tôi vẫn sáng tác nhưng giờ chưa đủ số lượng bài như mong đợi để xuất bản. Tôi dự tính giữa năm 2021 sẽ giới thiệu quyển sách này, bao gồm thơ năm chữ, thơ tự do, thơ lục bát, tản văn… với nội dung chủ yếu về tình yêu bên cạnh góc nhìn cuộc sống theo phong cách châm biếm nhẹ nhàng. Viết văn cũng như diễn xuất, tuổi đời, kinh nghiệm sống càng nhiều tự khắc mọi thứ sẽ thay đổi theo.
Minh Dự trong vở Lò võ tiếu lâm, dự định diễn trong dịp tết 2021 nhưng bị hoãn vì dịch COVID-19
* Anh có nghĩ độc giả mua sách vì cái tên Minh Dự?
- Năm rồi, sách của tôi bán được 6.000 cuốn. Nếu vì cái tên Mhinh Dự, họ bỏ tiền xem hài còn thích hơn. Tôi đọc rất nhiều bình luận, nhận xét của độc giả trên nhiều trang, họ khen nội dung và bày tỏ sự bất ngờ. Đến giờ, tôi vẫn nhận được những tin nhắn từ độc giả bày tỏ sự thích thú vì cảm xúc dồi dào được truyền tải qua câu chữ. Họ thấy chính họ, cảm xúc của họ trong đó.
* Ngôn từ giỏi thì dễ đi vào lòng người nhưng cũng dễ khiến người khác tổn thương, đúng không?
- Có hai thứ phóng đi không lấy lại được: mũi tên và lời nói. Nếu như mũi tên sát thương lập tức nhưng cũng mau lành thì vết thương do lời nói gây ra lại âm ỉ rất lâu. Có những câu nói khiến người ta ám ảnh cả cuộc đời...
Nhiều khi nói xong, tôi thấy hả giận vô cùng nhưng lại khiến đối phương không nói chuyện với mình nữa. Rút kinh nghiệm, sau này, khi tức giận, tôi thường để nguôi ngoai mới nói hoặc có khi quên luôn.
* Là người của công việc, anh còn đủ khoảng lặng cho mình, cho gia đình?
- Ngoài kế hoạch ra sách, tôi cũng muốn sản xuất bộ phim ba tập của riêng mình. Trước giờ tôi chỉ tham gia sản phẩm của đồng nghiệp chứ chưa thực hiện dự án cá nhân nào. Đây vẫn là sản phẩm hài nhưng kịch bản sẽ phải sâu sắc.
Tôi vẫn sống tốt, vẫn lo cho gia đình được. Đôi lúc, tôi cũng thấy áp lực nhưng chưa đến mức khóc lóc, than thở. Tôi hạn chế tối đa những việc khiến người thân buồn lòng và khiến mình không vui. Khi nào không thoải mái, tôi chọn im lặng hoặc từ chối. Những lúc không diễn, tôi đi du lịch để thoải mái đầu óc. Tôi cũng đi cà phê cùng bạn bè, đọc sách. Tôi thấy càng được nhiều người biết đến, càng có nhiều công việc thì càng ít thời gian dành cho bản thân nhưng không vì thế mà đánh mất đi sự thoải mái.
Minh Dự sinh năm 1995, từng theo học ngành văn học tại Trường đại học Văn Hiến. Anh từng xuất hiện trong một số game show hài (Thách thức danh hài, Cười xuyên Việt, Đấu trường tiếu lâm...), dù không đạt giải cao nhưng nhờ ngoại hình đặc biệt, lối diễn hài duyên dáng, nam diễn viên có chỗ đứng sau sáu năm dấn thân vào làng giải trí.
Để trau dồi kỹ năng diễn, Minh Dự theo học khóa đào tạo diễn xuất do NSƯT Hữu Châu, nghệ sĩ Minh Nhí hướng dẫn. Minh Dự hiện là một trong những cái tên nổi bật của sân khấu kịch Thế giới trẻ.
Anh có nhiều vai diễn ấn tượng như: Châu Thủy Huệ trong Ngược gió, Thoa trong Duyên ma tình người, Công trong Lò võ tiếu lâm... Minh Dự có thể diễn cả vai nam, vai nam giả nữ. Sở trường của anh là diễn hài với lối diễn trẻ trung, đầy năng lượng, tung hứng liên tục. Theo đúng phương châm "chỉ xuất hiện 15 phút khán giả vẫn cười rần rần", Minh Dự chiếm trọn tình cảm của nhiều khán giả đến sân khấu.
Gần đây, Minh Dự gây bất ngờ khi diễn vai kép - nhân vật Niễng trong trích đoạn Sông dài - khi tham gia giải Tài năng trẻ diễn viên sân khấu kịch nói 2020.
Anh cũng phủ sóng trên YouTube khi tham gia nhiều phim chiếu mạng, video hài…