Đối với một người Bắc như tôi lần đầu tiên có dịp vào thăm Cà Mau thì cái tên cá hố nghe thật lạ lẫm. Những con cá dài dẹt, đuôi mỏng manh như những sợi dây buộc lại với nhau vắt lên sào tre không khỏi khiến tôi tò mò.

“Biết cá gì đây không? Lại đây chụp cho anh một kiểu rồi anh nói cho biết về cá này”, anh Phong, một ngư dân của ấp Kênh Đào, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, Cà Mau hồ hởi mời tôi lại để kể cho tôi nghe về những con cá hố mà anh đang thắt lại để đem phơi. Thì ra, đây là loài cá rất đỗi thân quen trong tâm trí những ngư dân mạn từ Quảng Bình kéo vào tận Cà Mau, một món dân dã theo kiểu miền Tây. Cá hố có giá thành rẻ nhưng chế biến được thành nhiều món như canh chua cá hố, cá hố chiên, kho rim, kho ngọt hay đơn giản chỉ là phơi khô rồi nướng lên nhậu.

Nhanh tay nhưng cũng không kém phần cẩn thận, anh Phong vừa kể chuyện vừa thắt nút đuôi của 2 con cá hố lại với nhau vừa kể về những kỉ niệm với cá hố của anh cho tôi nghe. Dù đánh bắt được nhiều cá hố nhưng trong giọng kể của anh tôi vẫn thấy như anh đang thèm ăn cá hố lắm. Mắt anh sáng lên khi ‘thuyết minh’ cho tôi nghe về cái món khô cá hố nướng khoái khẩu của anh. Đánh lưới lên bờ rồi phơi qua hai nắng là gỡ xuống ăn được. Chỉ cần một chén nước mắm rồi dầm quả me vào, rủ thêm mấy anh bạn ngồi lại nhậu trên bãi biển khi chiều về mà như anh Phong nói thì “nó đã lắm”. Mà đúng là ‘đã’ quá đi chứ! Có món nhậu để lại dư vị không thua kém món ăn nào, lại có bạn bè thân thiết để tán những câu chuyện dông dài, thong thả trong cái rì rào của sóng biển và những tán dừa. Tôi nghĩ không hẳn là mọi người thèm cá hố không đâu, mà người miền Tây khi nhắc đến cá hố còn thèm cả những kỉ niệm chan chứa trong món ăn này. Ban đầu tôi cũng chỉ coi cá hố đơn giản cũng là cá nước mặn trong vô vàn những cá khác, nhưng tới khi về tôi mới hỏi vài cô bạn người ở đây, đọc những dòng chia sẻ thì cá hố mang đến những dư vị, những kỉ niệm mà chỉ có cá hố mới tạo nên được. Đối với bạn tôi, món ăn gắn với những câu chuyện khi bạn còn là một đứa trẻ sống ở quê. Là món khoái khẩu của bạn tôi, sau này lên thành phố học, xa quê không kiếm đâu được ở đâu nấu món món cá hố ngày xưa nữa nên nhớ lắm khi tôi nhắc lại.

Tuổi trẻ như một làn gió mát bỗng chốc ùa về trong anh Phong, trong những chia sẻ của bạn tôi mà tôi cũng cảm thấy cái nắng giữa trưa bớt gay gắt hơn. Những con cá hố trắng bạc, tuy nhỏ nhưng lại tạo nên thật nhiều kí ức êm đềm trong lòng người miền Tây.