Có một món ăn cực kỳ dân dã nhưng lại vô cùng ngon mà tôi tin chắc rằng mọi người dân quê trong lứa tuổi đã trưởng thành đều biết, từng ăn, đó là: món sung kho!
Vâng, thường thì chẳng mấy nhà ở làng quê mà không trồng lấy một vài cây sung để làm bóng mát cũng như dùng lấy trái ăn tươi, cũng như chế biến thành các món ăn khác nhau.
Quả sung khi còn xanh non có thể hái xuống mang muối chua như kiểu muối cà pháo ăn cũng rất ngon. Rồi thì quả sung mang bổ làm đôi làm tư chế biến làm dưa gỏi trộn lẫn với dấm gạo, đường, bột ngọt, chút mắm để cho ngấm độ dăm bảy giờ rồi ăn kèm với cơm cũng khá là ngon.
Món gỏi sung này hay được bà con nông dân ăn kèm với ốc luộc, mỗi khi nhà mò được rổ ốc ở ngoài đồng về là bao giờ những đứa trẻ trong gia đình cũng leo cây hái mớ quả sung để làm gỏi, pha nước chấm đợi ốc chín là thưởng thức...
Thế nhưng, ngon và dễ ăn hơn cả là món sung kho. Quả sung muối chua, hay sung tươi mang kho đều được, và mỗi món kho lại cho một hương vị, sự hấp dẫn khác nhau.
Có hai kiểu sung kho phổ biến mà ai cũng có thể làm được, đó là món sung kho suông và sung kho với thịt hoặc cá.
Với món sung kho suông thì chỉ là các quả sung được mang đập dập, bổ làm đôi, hoặc làm 4, đổ nước xâm xấp, rồi nêm nếm gia vị là tương, muối, bột ngọt, chút mỡ heo, sau đó đun trên lửa cho nhừ mềm, nước trong nồi cạn sền sệt là được. Trước khi bắc khỏi bếp lửa rắc chút tiêu bột sẽ càng làm món sung kho thêm phần hấp dẫn.
Món sung kho với cá hay thịt lợn thì vẫn các nguyên liệu, gia vị và cách làm như với món kho suông, nhưng chỉ thêm vào đó cá, hay thịt mà thôi.
Khi bắc bếp để kho món sung này thì cá hoặc thịt thường được rải phía trên của lớp quả sung trong nồi để tránh thịt, cá bị cháy bén dưới đáy. Sung kho với thịt cá là món tuyệt ngon và rất "đưa" cơm, vì thế mỗi khi làm món này là gia đình nào cũng phải nấu thêm phần gạo, độn thêm ít khoai, sắn, ngô bởi ai cũng cảm thấy ngon miệng mà ăn thêm chút nữa.
Món sung kho suông thường xuyên "diễn" trong mâm cơm, sung kho thịt thì quả là hiếm. Nhà ai khá giả lắm cũng chỉ dám vài tháng mới làm một lần vì sung thì sẵn, nhưng tiền mua thịt thì luôn thiếu thốn. May ra có món sung kho cá, tép là thi thoảng làm được, bởi những thứ ấy có sẵn ngoài đồng, chịu khó be bờ tát vét, hay đi mò, đi cất vó là kiếm được mớ mang về kho sung để cả nhà cải thiện bữa tươi.
Món sung kho hay các món ăn chế biến từ quả sung dân dã mang đậm hương vị quê nhà đã từng là món ăn thân thuộc của rất nhiều người trong giai đoạn đói kém. Với lớp người trẻ bây giờ thì có lẽ nó trở nên quá xa lạ, có khi chưa từng một lần thưởng thức.
Nhưng tôi tin rằng, dẫu thời nay điều kiện kinh tế đã khá giả, trong mâm cơm hàng ngày đã có vô vàn các món ăn ngon, song nếu thi thoảng gia đình bạn chế biến thử món sung kho hẳn sẽ là trải nghiệm rất thú vị, bởi vì nó không chỉ tạo vị giác ngon lạ, mà mà quả sung rất sạch, lành, không lo bị nhiễm độc như một số loại rau củ quả khác...
Đó còn chưa nói tới sự tác dụng rất tuyệt khác, đó là quả sung vị ngọt, tính bình, có công dụng kiện tỳ ích vị, nhuận phế lợi hầu, nhuận tràng thông tiện, tiêu thũng giải độc. Thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm ruột, kiết lỵ, táo bón, viêm họng, ho, sản phụ thiếu sữa, mụn nhọt lở loét, phong thấp...
