Cuộc sống của tôi không quá trắc trở nhưng cũng không hoàn toàn suôn sẻ. Gia đình tôi không giàu nhưng không thiếu thốn, khó khăn. Tôi không phải thiên tài nhưng với sự nỗ lực không ngừng, tôi vẫn vào được trường chuyên và sau đó là làm việc ở một công ty đa quốc gia. Từ nhỏ đến giờ, tôi luôn cố gắng, phấn đấu không ngừng, chưa bao giờ lười biếng, ỷ lại.
Tuy nhiên, tôi đang chán nản với mọi thứ xung quanh mình, với công việc và chính mình. Tôi luôn nhìn bạn bè quanh mình, họ rất thành đạt, được mời vào những vị trí tốt, lương cao. Tôi vui mừng cho họ nhưng hoài nghi chính mình. Công việc của tôi không tệ, có thể nói là rất tốt, nhưng tôi luôn cho rằng mình không giỏi, nếu không vì may mắn đúng thời cơ, có lẽ đã không có được vị trí này.
Tôi từng đi phỏng vấn nhiều nơi nhưng đều thất bại ở vòng cuối khi gặp trực tiếp sếp, tôi luôn tự hỏi vì sao. Có lẽ vì thế, tôi luôn cho rằng mình không có khả năng cạnh tranh hoặc không tạo được thiện cảm.
Trước đây, tôi từng làm ở chỗ mà sếp luôn giao cho tôi nhiều việc nhưng lương thấp hơn người khác, và dù ai làm sai, tôi vẫn phải chịu trách nhiệm. Từ đó tôi luôn có suy nghĩ nhất định mình có vấn đề nên mới gặp bất công như vậy. Công việc hiện tại thực sự là việc mà tôi mơ ước và phải nỗ lực rất nhiều để có vị trí này.
Tuy vậy, khối lượng công việc được giao ngày một nhiều do tình hình kinh tế thay đổi, tôi và đồng nghiệp phải làm việc suốt 12-15 tiếng một ngày, kể cả cuối tuần. Tôi bỗng không còn hứng thú với công việc, cảm thấy mỗi sáng thức dậy đều mệt mỏi, không muốn cố gắng nữa. Với cảm xúc đó, tôi luôn cho rằng bản thân thật hèn, thiếu ý chí, không dám đương đầu với khó khăn, vất vả. Trong khi bao người thất nghiệp mùa dịch, tôi thật tồi tệ khi muốn buông xuôi, lẽ ra tôi phải biết ơn vì vẫn còn thu nhập.
Tôi chưa bao giờ có người yêu. Ngoại hình tôi bình thường, hiền lành. Nhưng khi người xung quanh tôi đều yêu, chia tay, lại yêu người khác rồi kết hôn thì tôi vẫn luôn cô đơn. Có lẽ nhiều người sẽ nói đừng kén chọn, nhưng thật sự tôi chưa từng có ai bày tỏ, nói gì đến kén chọn. Bạn tôi từng giới thiệu bạn trai cho tôi nhưng gặp một lần rồi thôi. Tôi ăn nói lịch sự, không tọc mạch chuyện lương, thưởng hay chuyện cá nhân nhưng cũng chẳng đến đâu.
Tôi không biết mình chưa đủ tốt ở đâu. Tôi cũng muốn có người thương mình, làm chỗ dựa tinh thần nhưng vẫn luôn cô đơn. Tôi rất muốn biết tại sao mình chưa tìm thấy hạnh phúc, liệu tôi có tìm thấy hay không? Sao nhiều người quá dễ dàng tìm thấy người yêu họ, còn tôi chẳng có một ai?
Tôi biết phải lạc quan, nhưng sao khó quá, mãi vẫn không thể thoát ra khỏi những suy nghĩ tiêu cực về chính mình. Mấy ngày qua, tôi luôn nghĩ tại sao mình được sinh ra; tại sao phải đấu tranh để tồn tại ở thế giới này; có phải tôi quá đáng ghét nên không thể có người yêu; phải chăng tôi đòi hỏi quá nhiều hơn những gì mình xứng đáng? Chẳng lẽ tôi chỉ xứng đáng nhận những khó khăn, vất vả mà không đáng có một người nào khác ngoài cha mẹ yêu thương?
Tôi hoảng hốt nhận ra mình không còn thấy vui với bất kỳ điều gì dù vẫn cười. Tôi cười như thói quen chứ không thật sự vui vẻ. Tôi không thích hàng hiệu hay du lịch. Tôi không biết mình kiếm tiền để làm gì. Mỗi ngày đều giống hệt nhau và tôi cứ sống như một cỗ máy không có niềm vui. Tôi thấy chán ghét chính mình. Tôi kể lên đây để được nhẹ lòng và mong chuyên gia tư vấn, quý độc giả góp ý. Tôi xin cảm ơn.
Tú
Chuyên gia tâm lý Phong Nguyên gợi ý:
Chào Tú,
Trên quan điểm chuyên môn, tôi đánh giá một trong những lý do chính khiến mọi thứ tiến triển khó khăn với bạn là sự so sánh bản thân với những người xung quanh, từ bạn bè đến đồng nghiệp, từ chuyện cưới xin đến công việc. Sự so sánh này còn tinh xảo và kín đáo đến mức so sánh cả những cảm xúc mà bạn nghĩ rằng đáng lẽ bạn sẽ có như mọi người: sự ấm áp, dễ chịu khi có ai đó chia sẻ niềm vui, nỗi buồn; hạnh phúc với gia đình nhỏ của mình; sự dư dả và cảm giác an toàn khi tự do tài chính; sự hân hoan và hãnh diện khi được công nhận về mặt năng lực... Tất cả sự so sánh ngầm ẩn đó diễn ra liên tục, âm thầm làm hao tổn sức lực của bạn mà chính bạn không thể nhận ra.
Trong nhiều trường hợp, chúng ta sẽ ngụy biện rằng so sánh như một công cụ thúc đẩy chúng ta đi lên, xóa nhòa cảm giác tự ti luôn lẩn khuất bên trong, xóa đi sự cô đơn và cả những nỗi đau không tên mà chỉ chúng ta mới cảm nhận được. Ta tin tưởng tuyệt đối rằng nếu sự công nhận xuất hiện, nếu những gì ta muốn từ thế giới bên ngoài xuất hiện, ta sẽ bình yên, thậm chí sở hữu cả hạnh phúc.
Thực tế, chúng ta nên nhìn nhận sự tự so sánh như một đối thủ vô hình; một kẻ chủ mưu hút cạn niềm vui và hạnh phúc ra khỏi mỗi người; thứ luôn cho rằng những gì mình đang có không là gì nếu so sánh xung quanh, rằng ta phải tự chán ghét bản thân vì những nỗ lực luôn như ánh sáng ném vào thinh không. Liệu chúng ta có thể làm gì để chiến thắng kẻ địch mạnh như vậy?
Có thể loại bỏ sự độc ác với chính mình mang tên "tự so sánh" bằng một cơ chế là "chịu trách nhiệm giúp đỡ chính mình". Phương pháp này rất đơn giản: chúng ta sẽ học cách chấp nhận bản thân như những người cần được giúp đỡ, chính chúng ta sẽ tìm cách giúp bản thân bằng tất cả những gì có thể thay vì lên án, so sánh hay áp chế. Xin được nhấn mạnh rằng "tất cả những gì có thể" ở đây bao gồm cả việc tìm kiếm sự trợ giúp từ người xung quanh, bất chấp ở bên trong chúng ta đang kêu gào phản đối rằng vẫn ổn.
Nỗi đau rất khó nắm bắt. Chúng ta dễ dàng nhìn thấy nỗi đau của một con vật, một đứa trẻ con, một người khác và tìm mọi cách để xoa dịu cũng như làm giảm nhẹ tổn thương hết mức có thể. Nhưng chúng ta lại dễ dàng cho qua nếu chính mình cũng lâm vào tình trạng tương tự. Nỗi đau bị bỏ qua sẽ trở nên dai dẳng, khó chịu, không thể gọi tên hay nói thành lời. Nó sẽ liên tục trở nên nghiêm trọng hơn khi chúng ta cố gắng giấu dưới nụ cười hay cố tình bận rộn, có thể giống như cách bạn đang làm. Chịu trách nhiệm giúp đỡ chính mình là cách hiệu quả nhất giúp bóc tách nỗi đau khỏi những lớp che đậy và ngăn bản thân tiếp tục tự tra tấn bằng cách tự so sánh.
Hãy học cách giúp đỡ chính mình nhiều hơn, thậm chí nhiều hơn cả người khác giúp mình. Tôi tin rằng bạn đã làm những điều này nhiều lần thông qua các kỳ thi, cuộc phỏng vấn, những lần nỗ lực không ngừng nghỉ để chứng minh bản thân trong công việc. Nay, bạn cần làm điều này thêm nhiều lần nữa, nhưng ở một khía cạnh khác, một cách chậm rãi mà chắc chắn, thông qua cuộc sống của bạn.
Xin gửi đến bạn vạn điều may mắn và tốt lành.
Độc giả gọi vào số 09 6658 1270 để được hỗ trợ, giải đáp thắc mắc.