Công an huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai vừa kết thúc điều tra vụ án “Cố ý gây thương tích” xảy ra cách đây 4 tháng. Điều đặc biệt là vụ án xuất phát từ mâu thuẫn tình cảm và tiền bạc giữa người phụ nữ có chồng, hai con với người đàn ông Trung Quốc kém 4 tuổi nhưng bị câm điếc bẩm sinh.
Quá trình phá án, ngoài sự bất đồng về ngôn ngữ, các điều tra viên Đội Điều tra tổng hợp Công an huyện Văn Bàn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn như việc xác định nhân thân đối tượng gây án; ghi lời khai cũng như trưng cầu người phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu...
Bi kịch từ mối quan hệ tình- tiền
Ngoài 30 tuổi, đã có một đời chồng và hai đứa con nhưng Nguyễn Thị H vẫn giữ được nhan sắc ưa nhìn. Năm 2017, chồng bị bắt về tội buôn bán ma tuý, một mình H phải nuôi 2 con. Không nghề nghiệp lại chẳng có một đồng vốn trong tay, H buộc phải để lại hai đứa con thơ cho người thân trong gia đình chăm sóc rồi đi tìm việc làm.
Qua môi giới, H sang thị trấn Lưu Trang Điếm, huyện Trầm Khâu, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) làm giúp việc. Nhà chủ H làm thuê là chủ của một trang trại trù phú. Vợ chồng họ có một cậu con trai bị câm, điếc bẩm sinh tên là Nghiêm Nguyệt Lôi ( sinh năm 1990). Dù câm điếc nhưng Lôi là người khá nhanh nhẹn, mọi công việc trong gia đình, Lôi đều có thể cáng đáng, anh ta lái máy xúc, máy cày rồi làm các công việc phụ giúp gia đình.
Công việc của H hằng ngày là nội trợ, làm các công việc nhà như dọn dẹp nhà cửa, cơm nước phục vụ gia đình Lôi... Từ sự bỡ ngỡ ban đầu giữa người đàn bà đang tuổi xuân phơi phới lại thiếu thốn tình cảm và gã phi công trẻ bắt đầu nảy sinh tình cảm. Quá trình quen biết, Lôi còn muốn gắn bó lâu dài với H, anh ta cho tiền để người tình ở lại làm vợ anh ta...
Trong những lúc tình cảm mặn nồng, Lôi đã ghi lại những hình ảnh của hai người. Về phần H, tuy sống với Lôi nhưng trong lòng lại luôn canh cánh nghĩ về hai đứa con thơ vắng bàn tay mẹ chăm sóc; cùng với đó là sự khác biệt về phong tục, tập quán nên chẳng có ý định gắn bó lâu dài với Lôi. Vì thế, sau khi nhận của Lôi khoảng 50.000 nhân dân tệ thì chỉ muốn quay về nước.
Sau khi H về Việt Nam, Lôi nhiều lần dùng mạng xã hội Webchat, liên lạc, nói chuyện với H bằng phần mềm phiên dịch tiếng Trung Quốc. Rồi có lần, anh ta chủ động sang Việt Nam tìm gặp H... Trước những lời thuyết phục của Lôi, H lại tặc lưỡi đồng ý.
Nhưng khi chồng mãn hạn tù trở về địa phương, H muốn chấm dứt quan hệ với người đàn ông ngoại quốc nên đã chủ động nói lời chia tay nhưng Lôi thì không. Lôi bực tức vì H đã nhận một số tiền lớn để làm vợ của Lôi tại Trung Quốc nhưng sau một thời gian sinh sống thì lại bỏ về Việt Nam và chưa trả lại hết tiền cho Lôi. Khi thuyết phục người tình không thành, gã “phi công” quyết định quay sang đe dọa người tình bằng những hình ảnh nhạy cảm được ghi lại trước đó...
Nhiều đêm không ngủ, H lo sợ sự việc bị bại lộ. Cuối cùng, H quyết định kể lại toàn bộ sự việc với chồng. Người chồng đồng ý tha thứ cho H rồi thống nhất để H hẹn gặp Lôi tại một địa điểm ở Móng Cái (Quảng Ninh) để xóa đi toàn bộ các đoạn clip nhạy cảm trên. Lôi đồng ý và tại một cửa hàng điện thoại di động ở TP Móng Cái, H đã thuê người xóa toàn bộ hình ảnh nhạy cảm trên.
Theo lời khai của H tại Đội Điều tra tổng hợp Công an huyện Văn Bàn thì trong quá trình này, nhân viên đã làm hỏng chiếc sim điện thoại của Lôi, điều đó khiến đối tượng tức giận định thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với H. Trong lần này, để sự việc được êm đẹp, H đã phải bỏ tiền mua đền lại cho anh ta một chiếc điện thoại mới.
Đối tượng Lôi thực nghiệm điều tra, diễn lại hành vi phạm tội.
Hành trình chứng minh tội phạm
Nhưng sự việc không dừng lại ở đó... Sau khi về nước, Lôi tiếp tục gọi điện thoại đe dọa, dùng các hình ảnh nhạy cảm tiếp tục uy hiếp, gây sức ép cho H.
Trước thời điểm xảy ra vụ án khoảng 3 ngày, Lôi sang Việt Nam tìm gặp H đòi tiền. Trước biểu hiện của Lôi, gia đình H đã phải dùng biện pháp rắn, bằng việc dùng hình ảnh con dao để đe dọa, gây sức ép với Lôi. Họ không ngờ rằng, đối tượng lại có những hành động điên cuồng và liều lĩnh đến như vậy.
Sáng 31-8, khi H vừa tỉnh giấc thì Lôi đã đứng ở cửa, đối tượng mang theo một con dao nhọn và tiếp tục đe dọa, yêu cầu H phải trả lại tiền. Khi phân trần không được, H đã dùng cán chổi vụt vào chân và vào người để đuổi Lôi ra ngoài.
Chính điều đó đã khiến Lôi càng thêm bực tức, đối tượng sau đó đã dùng hung khí mang theo người gây thương tích nghiêm trọng cho chị H. Nghe tiếng tri hô của H, chồng chị đang ngủ trên giường trở dậy cũng bị Lôi dùng hung khí gây thương tích. Con trai của họ chạy đến can ngăn cũng bị Lôi đánh...
Nhận tin báo của người dân, Công an huyện Văn Bàn đã có mặt tại hiện trường. Khi tổ công tác của đơn vị có mặt thì Lôi trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, đối tượng dùng dao đe dọa mọi người, khiến không ai dám vào can ngăn.
Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Công an huyện Văn Bàn đã kịp thời khống chế đối tượng, đưa về trụ sở. Kết luận giám định pháp y của Trung tâm pháp y tỉnh Lào Cai xác định, tỉ lệ tổn thương cơ thể của chị H là 22%; người chồng bị tổn thương 21% và con trai 0,3%.
Kể lại khó khăn trong quá trình điều tra vụ án này, Đại úy Nguyễn Xuân Điệp, Đội trưởng Đội điều tra Tổng hợp Công an huyện Văn Bàn, cho biết: Nghiêm Nguyệt Lôi bị câm, điếc và không biết chữ Trung Quốc nên việc ghi lời khai gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc làm rõ nguyên nhân, động cơ, mục đích, diễn biến hành vi của đối tượng cũng như những mâu thuẫn trong lời khai của người bị hại. Theo sự chỉ đạo của Thượng tá Bùi Thống Nhất, Trưởng Công an huyện Văn Bàn, một tổ công tác xuống Hà Nội để tìm người phiên dịch.
Đại úy Nguyễn Xuân Điệp nhớ lại khi anh đến làm việc với Trường THCS Xã Đàn – Hà Nội (nơi đào tạo học sinh câm điếc), Ban giám hiệu nhà trường cho biết nhà trường chỉ có chuyên môn giảng dạy, không có chuyên môn phiên dịch nên không phiên dịch được theo nội dung đề nghị của Cơ quan Công an trong việc điều tra vụ án.
Tiếp tục tìm kiếm, cuối cùng, anh em mới tìm được tới Công ty TNHH hỗ trợ và kết nối người câm điếc với cộng đồng, có địa chỉ tại phường Khương Mai, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Sau khi nghe yêu cầu, công ty xác định có khả năng phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu của người câm điếc ra ngôn ngữ tiếng Việt trong giải quyết các vụ án hình sự. Tuy nhiên, lúc đó lại nảy sinh một khó khăn khác đó chi phí cho mỗi lần làm việc là 5.000.000đ/người, mỗi buổi làm việc có tối thiểu 2 người làm việc.
Mỗi buổi hỏi cung Lôi với các điều tra viên Đội Điều tra Tổng hợp Công an huyện Văn Bàn là một lần đòi hỏi sự kiên trì và tỉ mỉ của các điều tra viên và các phiên dịch. Đây là vụ án phức tạp liên quan đến mâu thuẫn tiền bạc và tình ái.
Quá trình phá án, cùng lúc phải dùng đến ngôn ngữ cử chỉ mà còn cả hành động. Trong quá trình hỏi cung, các điều tra viên và phiên dịch phải có tất cả các loại công cụ như đang thực nghiệm điều tra. Từng động tác, từng hành vi của Lôi đều được diễn đi, diễn lại; rồi được ghi lại bằng hình ảnh để xem lại. Và việc nữa là xác định nhân thân đối tượng gây án.
Qua thông tin trong hộ chiếu và thị thực thu giữ của đối tượng, Công an huyện Văn Bàn xác định đối tượng gây án là Nghiêm Nguyệt Lôi, sinh năm 1990, địa chỉ tại: Làng Hậu Nghiêm Trang, thôn hành chính Hậu Nghiêm Trang, thị trấn Lưu Trang Điếm, huyện Trầm Khâu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Nhưng quá trình xác minh lý lịch gặp rất nhiều khó khăn, ban đầu, việc tiếp xúc, làm việc với đối tượng xác định đối tượng bị câm, điếc và không biết đọc, viết chữ Trung Quốc, chỉ ký được tên của mình.
Ngay cả việc giám định pháp y về tâm thần cũng không đơn giản. Theo quy định của pháp luật, các trường hợp mắc câm điếc bẩm sinh như Lôi, cơ quan điều tra buộc phải tiến hành việc giám định tâm thần.
Vậy là, để phục vụ yêu cầu trên, một tổ công tác gồm 8 cán bộ của Công an huyện Văn Bàn lại phải giám sát Lôi trong vòng 1 tháng tại Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực miền phía Bắc ở thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ. Trong những ngày đó, Lôi vừa là bị can bị tạm giữ, lại đồng thời là người đang chữa bệnh, cũng có những quyền lợi riêng nên công tác giám sát cũng là một trở ngại đối với các điều tra viên.
Song bằng sự kiên trì tỉ mỉ, với quyết tâm phá án đến cùng, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Bàn đã có căn cứ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự; quyết định khởi tố bị can và thực hiện lệnh tạm giam đối với Lôi về tội “Cố ý gây thương tích”.
