Nhưng trước khi nghĩ tới những khía cạnh kỹ thuật, 5 lưu ý dưới đây do Techive tư vấn có thể giúp bạn thu hẹp danh sách ứng cử viên. Lưu ý là đơn vị tiền tệ trong bài viết này đã được chuyển thành VND cho tiện theo dõi.
Phối cảnh
Khi bạn đứng ở một góc phố đông đúc và chụp mười bức hình với các ống kính 9mm, 24mm, 50mm, 200mm và 500mm. Mỗi nhóm hình ảnh của mỗi ống kính sẽ thể hiện những điều khác nhau.
Ba ống kính khác nhau nhưng cho những bức ảnh với rất nhiều phối cảnh khác nhau
Với ống kính 9mm, bạn sẽ chụp được quang cảnh rộng bao gồm đường sá, con người, xe cộ, nhà cửa và bầu trời. Thu hẹp quang cảnh lại một chút với ống kính 24mm, có thể bạn sẽ phải chọn lựa bỏ đi khung cảnh bầu trời để có thể chụp đường phố và ngược lại. Tại 50mm, bạn đang bắt đầu chụp những bức ảnh có nhiều thông tin hơn về một chủ đề, có thể là một người cụ thể đang tiến tới gần bạn hoặc một chiếc xe đang đi qua bạn. Tại 200mm, các chi tiết sẽ thống trị bức ảnh, nền ảnh trở nên ít quan trọng hơn. Và khi bạn gắn ống kính 500mm lên máy ảnh dSLR tại một góc phố đông đúc, bạn có thể sẽ trở thành tâm điểm của một số người có tính tò mò và nhiều người sẽ tự hỏi không biết bạn đang làm gì.
Phối cảnh trực quan là một phần quan trọng khi bạn muốn thể hiện điều gì đó qua ảnh. Khi bạn nhìn vào những tấm ảnh hiện tại của bạn bạn thấy thiếu những gì? Có phải bạn có xu hướng chụp cảnh cảnh nhiều hơn là chụp ở tầm trung và xa? Hay những bức ảnh của bạn đang thiếu sự gần gũi do không tập trung vào chi tiết. Hãy tìm kiếm những khoảng trống trực quan trong những bức ảnh của bạn và tìm kiếm một ống kính phù hợp giúp bạn lấp đầy những khoảng trống đó.
Khẩu độ tối đa
Một ống kính zoom đa dụng phổ biến trên các máy ảnh dSLR có chất lượng tốt phải cung cấp những phối cảnh từ góc rộng tới siêu xa ở mức trung bình. Nhưng những ống kính này thường có khẩu độ tối đa hạn hẹp, chẳng hạn f/3.5-5.6.
Để bổ sung ánh sáng cho cảm biến của camera bạn nên mua ống kính 50mm f/1.8 (trái)
thay cho ống kính mặc định theo camera (phải)
Điều đó có ý nghĩa gì? Ví dụ ở thiết lập góc rộng 18mm, khẩu độ tối đa f/3.5. Ở khẩu độ này hầu hết ánh sáng đều được ống kính chuyển tới cảm biến hình ảnh trên camera của bạn. Đến khi bạn zoom tới 55mm, ống kính của bạn sẽ có rất ít ánh sáng ở khẩu độ f/5.6. Mỗi f-stop hoàn chỉnh (f/4, f5.6, f/8) đều tương đương với một thiết lập ISO hoàn chỉnh (ISO 400, 600, 1600). Vì vậy, nếu bạn đã có một ống kính f/4 thay vì f/5.6, bạn có thể giảm ISO xuống từ 1600 tới 800.
Khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu với bộ zoom của bạn, bạn sẽ phải tăng cường ánh sáng đi qua ống kính bằng cách tăng ISO (ví dụ từ ISO 400 tới 800 để cho camera của bạn nhạy cảm hơn với ánh sáng), hoặc thêm ánh sáng bằng cách sử dụng đèn flash, hay làm chậm tốc độ màn trập (ví dụ từ 1/60 giây đến 1/30 giây) để nhiều ánh sáng hơn được chuyển tới cảm biến. Nếu bạn thêm một ống kính sáng hơn vào bộ ống kính của mình, chẳng hạn như một ống kính 50mm f/1.8, bạn sẽ không cần phải thay đổi ISO hoặc gắn đèn flash trợ sáng thường xuyên.
Tác động quan trọng thứ hai đó là cách mà bạn có thể quản lý nền của bố cục. Khoảng thay đổi khẩu độ tối đa lớn, chẳng hạn như f/1.8, giúp bạn có nhiều lựa chọn hơn trong việc tạo nền chi tiết hay mềm mại. Thiết lập khẩu độ lớn giúp bạn làm mềm nền ảnh một cách dễ dàng hơn, trong khi những thiết lập khẩu độ nhỏ (f/5.6 và nhỏ hơn) có xu hướng làm nền của bức ảnh chi tiết hơn.
Những ống kính tốt như Sigma 50mm f/1.4 và Canon 50mm f/1.8 giúp bạn dễ dàng làm mềm nền ảnh,
thiết lập ống kính ở khẩu độ f/1.4 và tập trung cẩn thận vào đối tượng, nền ảnh sẽ được làm mềm hơn đối tượng
Nếu những bức ảnh bạn chụp có xu hướng sở hữu một số lượng chi tiết tương đương nhau từ trước tới sau, hoặc nếu chúng không thể đẩy lùi giới hạn của nhiếp ảnh trong ánh sáng hiện tại của môi trường thất thường thì bạn cần xem xét mua một ống kính mới với khoảng thay đổi khẩu độ tối đa lớn hơn. Ví dụ hợp lý giá rẻ là những ống kính 50mm f/1.8 và 30mm f2.0. Nếu có thể chọn ống kính 80mm f/1.8 thì càng tốt. Với bất kỳ lựa chọn ống kính nào trong ba ống kính ví dụ ở trên bạn cũng có thể chụp ảnh trong nhà mà không cần dùng đèn flash trợ sáng cũng như có thể kiếm soát chi tiết nền nhiều hơn khi chụp ảnh ngoài trời.
Kích thước và trọng lượng
Khẩu độ tối đa cũng ảnh hưởng đến kích thước và trọng lượng của ống kính, một ống kính có khẩu độ mở lớn đương nhiên sẽ có kích thước/trọng lượng lớn. Ví dụ, một ống kính chuyên nghiệp 70-200mm f/2.8 của Canon nặng khoảng 1,5kg trong khi phiên bản f/4 nhẹ hơn một nửa, chỉ 0,75kg.
Phiên bản ống kính Canon 70-200mm f/4 (trái) nhẹ hơn một nửa so với phiên bản Canon 70-200mm f/2.8 (phải)
Trường hợp tương tự cũng diễn ra với các ống kính góc rộng và ống kính cố định độ dài tiêu cự. Một ống kính góc rộng 17-40mm f/4 có trọng lượng khoảng 0,47kg, so với trọng lượng 0,63kg của một mẫu ống kính 16-35mm f/2.8. Và một ống kính Sigma 50mm f/1.4 nặng hơn đáng kể so với một ống kính Canon 50mm f/1.8.
Tất nhiên, không chỉ riêng khẩu độ tối đa có ảnh hưởng tới kích thước và trọng lượng của ống kính. Cấu trúc chuyên nghiệp, vững chắc cũng đóng một vai trò. Ống kính Canon 50mm f/1.8 được đề cập ở trên là một mẫu ống kính dành cho người tiêu dùng phổ thông với cấu trúc bằng vật liệu nhựa trong khi ống kính Sigma f/1.4 là một mẫu ống kính chuyên nghiệp với khung bằng kim loại.
Ống kính Canon 55-250mm EF-S (trái) có trọng lượng nhẹ cùng mức giá rẻ hơn rất nhiều so với Canon 70-200mm f/2.8 (phải)
Nếu bạn thường xuyên đi du lịch và hay chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng tốt, bạn có thể giảm rất nhiều gánh nặng cho đôi vai và cả tiền bạc bằng cách chọn một ống kính zoom trọng lượng nhẹ hơn nhưng có giới hạn khẩu độ tối đa nhỏ. Ống kính Canon 55-250mm EF-S (cho cảm biến crop Canon) nặng chưa tới 0,5kg và có mức giá chỉ 4-5 triệu đồng. Trong khi đó mẫu ống kính chuyên nghiệp 70-200mm f/2.8 sáng hơn 2 stop có trọng lượng gấp ba lần cùng mức giá lên tới trên 50 triệu đồng.
Bạn sẵn sàng mang theo ống kính với trọng lượng bao nhiêu? Ống kính 70-200mm f/2.8 tuyệt vời sẽ không làm được gì tốt ngoài việc làm đẹp tủ đồ trong nhà bạn bởi vì không thể đặt nó vừa vặn trong một chiếc túi đeo vai để bạn đem theo mình khi đi du lịch. Khi chọn ống kính bạn nên cầm nó lên và xem nó có thể đặt vừa vặn vào trong chiếc túi mà bạn muốn dùng hay không.
Độ ổn định
Nếu bạn chụp ảnh với một camera Canon, Nikon, hoặc Panasonic, thì bạn cần một ống kính có tính năng ổn định hình ảnh để tận dụng ưu điểm của công nghệ quan trọng này và bù đắp cho camera khi nó bị rung. Canon, Nikon, và Panasonic sử dụng công nghệ ổn định quang học bằng cách tích hợp vào trong ống kính. Olympus và Pentax thì khác, họ tích hợp tính năng ổn định vào camera, giúp bạn có thể tận dụng công nghệ này mà không phụ thuộc vào loại ống kính bạn gắn trên camera.
Mặc dù các ống kính có tính năng ổn định hình ảnh có mức giá đắt hơn nhưng các bạn nên mua chúng cho những camera có tuỳ chọn này, tính năng ổn định hình ảnh còn đặc biệt hữu dụng nếu bạn có nhu cầu chụp ảnh zoom xa và telephoto. Ống kính chuyên nghiệp Canon 70-200mm f/4 IS (image-stabilized) đắt hơn 600 USD so với mẫu không có tuỳ chọn IS. Mức giá chênh lệch quá cao nhưng tính năng ổn định hình ảnh giúp bạn có cơ hội chụp những bức ảnh sắc nét trong điều kiện ánh sáng đa dạng.
Sự hấp dẫn
Lưu ý cuối cùng này có thể hơi nhạy cảm, nghiêng nhiều về cảm xúc cá nhân. Nhưng việc mua một ống kính mà bạn thèm muốn so với một ống kính mà bạn nghĩ rằng bạn nên mua là một yếu tố quan trọng. Một ống kính mà bạn gắn bó, hấp dẫn với bạn, cái mà bạn cho là tuyệt vời sẽ truyền cảm hứng cho bạn khi bạn chụp ảnh.
Kết hợp những yếu tố trên lại với nhau
Một ống kính mới là nguồn sinh lực mới. Các nhiếp ảnh gia có xu hướng thích những chiếc camera của họ nhưng lại yêu những ống kính của họ. Khi chọn mua ống kính mới, bạn hãy sử dụng năm lưu ý này để thu hẹp danh sách ứng cử viên mà bạn yêu thích. Bạn hãy suy nghĩ về các loại ảnh mà bạn muốn chụp, điều kiện ảnh sáng ở nơi mà bạn sẽ sử dụng ống kính và trọng lượng/kích thước mà bạn sẵn sàng mang theo.
Khi đã thu gọn được danh sách ứng cử viên, bạn cần đọc, đánh giá, nghiên cứu các thông số kỹ thuật và đối chiếu với ngân sách bạn có. Cuối cùng, hãy chọn những ứng cử viên mà bạn muốn mua nhất trong số ứng viên còn lại và bắt đầu thưởng thức thành quả bằng cách chụp những bức ảnh tuyệt đẹp.